Để vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy trung ương thời Đinh - Tiền Lê dựa trên đoạn tư liệu, ta có thể chia ra như sau:

 Sơ đồ tổ chức bộ máy trung ương thời Đinh - Tiền Lê:

```
VUA
|
-----------------------------------
| |
Thái Sư (Quan đầu triều) Đại Sư (Nhà sư có danh tiếng)
|
---------------------
| |
Quan văn Quan võ
```

Nhận xét:

1. Vua là người đứng đầu: Trong hệ thống chính trị, vua có vai trò tối cao, nắm toàn bộ quyền hành về cả quân sự và dân sự. Vị vua này có quyền quyết định mọi việc lớn nhỏ của quốc gia.

2. Giúp vua là Thái Sư và Đại Sư:
Thái Sư: Là quan đầu triều, giúp vua giải quyết công việc triều chính.
Đại Sư*:Là những nhà sư có danh tiếng, có thể tham gia tư vấn về những vấn đề tôn giáo hoặc các vấn đề quan trọng khác.

3. Các quan văn, quan võ:
Quan văn: Là các quan chức có nhiệm vụ quản lý công việc hành chính, văn hóa, pháp lý.
Quan võ: Đảm nhận các công việc quân sự, bảo vệ đất nước.

4. Con vua: Các con của vua được phong vương và trấn giữ các vùng hiểm yếu, có thể coi là một hệ thống cai trị địa phương nhằm bảo vệ quốc gia khỏi các nguy cơ bên ngoài.

Tóm lại, tổ chức bộ máy trung ương thời Đinh - Tiền Lê tập trung quyền lực vào vua, với sự giúp đỡ của các quan chức, nhà sư, cùng hệ thống quan văn và quan võ để thực hiện các chức năng cai trị, quân sự và bảo vệ đất nước.

Sơ đồ tổ chức bộ máy trung ương thời Đinh - Tiền Lê:
Copy Vua
|
---------------------------------
| |
Thái sư (Đầu triều) Đại sư
| |
Các quan văn và quan võ Các chức quan khác
|
Các con vua (vương) trấn giữ các vùng hiểm yếu
Nhận xét:
Chức năng và quyền hạn: Vua đứng đầu toàn bộ bộ máy nhà nước, nắm quyền lực tối cao về cả quân sự và dân sự. Điều này cho thấy sự tập trung quyền lực ở mức cao nhất trong tay vua, biểu hiện của chế độ quân chủ.
Vai trò của các quan lại: Thái sư và đại sư là những người giúp đỡ vua trong việc quản lý đất nước. Thái sư đóng vai trò quan trọng trong những quyết định về quân sự và chính trị, trong khi đại sư mang tính chất tôn giáo và có ảnh hưởng về mặt tinh thần.
Thành phần trong bộ máy: Sự phân chia giữa quan văn và quan võ thể hiện rõ ràng vai trò của các ngành khác nhau trong bộ máy nhà nước: quan văn chủ yếu phụ trách về hành chính và quản lý dân sự, trong khi quan võ phụ trách về quân sự và bảo vệ đất nước.
Gia đình hoàng tộc: Việc các con vua được phong vương và trấn giữ các vùng hiểm yếu cho thấy một hệ thống chia sẻ quyền lực và trách nhiệm, nhưng cũng đồng thời có thể dẫn đến bất ổn nếu không có sự quản lý hợp lý.
Tính hệ thống: Sơ đồ bộ máy cho thấy sự phân chia rõ ràng và có hệ thống, nhằm đảm bảo việc quản lý hiệu quả và tránh sự lộn xộn trong quản lý.
Tóm lại, bộ máy trung ương thời Đinh - Tiền Lê được tổ chức một cách chặt chẽ, với vua là trung tâm quyền lực, và các chức vụ khác hỗ trợ cho việc thực hiện quyền lực của nhà vua trong quản lý đất nước.

Để vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy trung ương thời Đinh - Tiền Lê dựa trên đoạn tư liệu, ta có thể chia ra như sau:

 Sơ đồ tổ chức bộ máy trung ương thời Đinh - Tiền Lê:

VUA|−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−|∣∣TháiSư(Quanđầutriều)ĐạiSư(Nhàsưcódanhtiếng)∣∣−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−∣∣QuanvănQuanvõVUA|-----------------------------------||TháiSư(Quanđầutriều)ĐạiSư(Nhàsưcódanhtiếng)|---------------------∣∣QuanvănQuanvõ

Nhận xét:

1. Vua là người đứng đầu: Trong hệ thống chính trị, vua có vai trò tối cao, nắm toàn bộ quyền hành về cả quân sự và dân sự. Vị vua này có quyền quyết định mọi việc lớn nhỏ của quốc gia.

2. Giúp vua là Thái Sư và Đại Sư:
Thái Sư: Là quan đầu triều, giúp vua giải quyết công việc triều chính.
Đại Sư*:Là những nhà sư có danh tiếng, có thể tham gia tư vấn về những vấn đề tôn giáo hoặc các vấn đề quan trọng khác.

3. Các quan văn, quan võ:
Quan văn: Là các quan chức có nhiệm vụ quản lý công việc hành chính, văn hóa, pháp lý.
Quan võ: Đảm nhận các công việc quân sự, bảo vệ đất nước.

4. Con vua: Các con của vua được phong vương và trấn giữ các vùng hiểm yếu, có thể coi là một hệ thống cai trị địa phương nhằm bảo vệ quốc gia khỏi các nguy cơ bên ngoài.

Tóm lại, tổ chức bộ máy trung ương thời Đinh - Tiền Lê tập trung quyền lực vào vua, với sự giúp đỡ của các quan chức, nhà sư, cùng hệ thống quan văn và quan võ để thực hiện các chức năng cai trị, quân sự và bảo vệ đất nước.