Mối quan hệ giữa con người và tự nhiên trong văn học thường được thể hiện qua các hình tượng nhân vật gắn liền với thiên nhiên, nơi mà con người vừa là một phần của tự nhiên, vừa có thể tác động tới nó. Một trong những nhân vật nổi bật thể hiện mối quan hệ này là Nhân vật mẹ trong tác phẩm "Vợ chồng A Phủ" của Tô Hoài. Trong tác phẩm này, mối quan hệ giữa con người và tự nhiên được khắc họa rõ nét qua hình ảnh của A Phủ và Mị, với sự tương tác mạnh mẽ với thiên nhiên hoang dã, cuộc sống đầy gian khó và sự đối mặt với những thử thách từ thiên nhiên, xã hội.

Ngoài ra, trong các tác phẩm của văn học dân gian như "Truyện Kiều" của Nguyễn Du, mối quan hệ này cũng được thể hiện qua các nhân vật như Kiều, với những lần phải chịu đựng và đấu tranh với hoàn cảnh tự nhiên, xã hội, nhằm giành lại quyền sống và tình yêu. Con người trong tác phẩm này luôn phải tìm cách đối phó với những yếu tố tự nhiên và hoàn cảnh éo le mà họ gặp phải.

Vấn đề mối quan hệ giữa con người với tự nhiên trong tác phẩm "Muối của rừng" của tác giả Nguyễn Minh Châu được thể hiện rõ nét qua hình tượng nhân vật Đào.

Nhân vật Đào là một người phụ nữ yêu thiên nhiên, có sự gắn bó sâu sắc với rừng. Cô là một người không chỉ biết trân trọng vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn có những suy nghĩ sâu sắc về sự sống và cái chết, về giá trị của con người trong mối quan hệ với môi trường xung quanh. Đào cảm nhận rằng con người và thiên nhiên không thể tách rời, họ cần phải sống hòa hợp và tôn trọng lẫn nhau để cùng tồn tại.

Trong hành trình của mình, Đào không chỉ khám phá vẻ đẹp của rừng mà còn thấu hiểu được vai trò của thiên nhiên trong cuộc sống của con người. Rừng không chỉ là nơi mang đến cuộc sống mà còn là nguồn cảm hứng, nơi lưu giữ những kỷ niệm và cảm xúc. Mối quan hệ này được thể hiện qua những suy tư, trăn trở của Đào về cuộc sống cũng như những giá trị tinh thần mà tự nhiên mang lại.

Bên cạnh đó, việc Đào tham gia vào việc khai thác nguồn tài nguyên rừng cũng có những góc khuất trong mối quan hệ ấy, phản ánh sự đánh đổi giữa lợi ích của con người và việc bảo vệ tự nhiên. Tác phẩm qua hình tượng Đào đã gửi gắm thông điệp về việc con người cần phải biết yêu quý, gìn giữ và sống hài hòa với thiên nhiên, chứ không phải chỉ tìm kiếm lợi ích từ nó.

Tóm lại, nhân vật Đào không chỉ mang đến sự thấu hiểu về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên mà còn thể hiện một triết lý sống sâu sắc về sự đồng tồn tại và tương tác giữa hai yếu tố này.