1. Tổ chức chính quyền thời Đinh
Tổ chức chính quyền thời Đinh, dưới triều đại của Đinh Tiên Hoàng (968-979), có những đặc điểm quan trọng sau:

Chế độ quân chủ tập quyền: Đinh Tiên Hoàng là người đầu tiên lên ngôi, lập nên nhà Đinh và tổ chức lại đất nước sau nhiều năm loạn lạc. Ông xưng là Đinh Tiên Hoàng đế, đánh dấu sự hình thành của một nhà nước độc lập, có tổ chức chặt chẽ.
Quản lý đất nước bằng hệ thống quan lại: Vào thời Đinh, nhà vua là người có quyền lực tuyệt đối, và quyền hành được phân chia cho các quan lại cấp dưới để cai trị đất nước. Các chức quan được chia thành nhiều cấp, từ quan lại cao cấp cho đến các chức vụ thấp hơn.
Chia đất thành các đơn vị hành chính: Đinh Tiên Hoàng chia đất nước thành các đạo (tương đương với các tỉnh). Mỗi đạo có một nhà chức trách cai trị do các quan lớn của triều đình bổ nhiệm.
Quân đội và trật tự xã hội: Đinh Tiên Hoàng cũng tổ chức lại quân đội, phân chia thành các đội quân nhỏ và chức vụ chỉ huy để duy trì trật tự trong xã hội và bảo vệ đất nước khỏi sự xâm lược của ngoại bang.
Pháp luật: Thời Đinh, các pháp luật còn sơ khai, chủ yếu dựa vào các đạo luật và mệnh lệnh của nhà vua. Đinh Tiên Hoàng cũng bắt đầu xây dựng những quy tắc hành chính cơ bản cho đất nước.
2. So sánh tổ chức chính quyền thời Ngô và thời Đinh
Cả hai triều đại Ngô (từ 939 đến 965) và Đinh (968 đến 979) đều là những thời kỳ đầu của lịch sử nhà nước phong kiến ở Việt Nam sau khi giành lại độc lập từ Đại Cồ Việt. Tuy nhiên, giữa tổ chức chính quyền thời Ngô và thời Đinh cũng có những điểm khác biệt:

Tổ chức chính quyền thời Ngô
Chế độ quân chủ phân tán: Dưới triều Ngô, Ngô Quyền là người sáng lập triều Ngô, sau khi đánh bại quân Nam Hán tại trận Bạch Đằng năm 938, xác lập độc lập cho đất nước. Tuy nhiên, Ngô Quyền không tập trung quyền lực tuyệt đối mà chia cho các tướng lĩnh quyền lực lớn.
Chia quyền cho các gia đình quý tộc: Chính quyền thời Ngô phân chia quyền lực cho các thân vương và tướng lĩnh, tạo thành một hệ thống phân quyền khá rõ rệt. Cụ thể, các tướng quân được trao quyền cai quản các vùng lãnh thổ rộng lớn và có quân đội riêng.
Hệ thống hành chính sơ khai: Về mặt hành chính, triều Ngô chủ yếu chia đất nước thành các lộ (tương đương với các khu vực lớn hoặc tỉnh ngày nay), và mỗi lộ do một quan chức cai quản. Tuy nhiên, tổ chức hành chính thời Ngô vẫn chưa chặt chẽ và vẫn còn sơ khai.
Tổ chức chính quyền thời Đinh
Chế độ quân chủ tập quyền: Đinh Tiên Hoàng đã tập trung quyền lực vào tay nhà vua và xây dựng một chế độ quân chủ tập quyền vững mạnh hơn nhiều so với thời Ngô. Ông không phân chia quyền lực cho các tướng lĩnh như thời Ngô mà giữ quyền lực trực tiếp để đảm bảo sự ổn định trong triều.
Quản lý hành chính chặt chẽ: Thời Đinh, đất nước được chia thành các đạo (tương đương tỉnh), và các đạo này do các quan chức do nhà vua bổ nhiệm cai quản. Đinh Tiên Hoàng cũng có hệ thống pháp luật và tổ chức quân đội rõ ràng, giúp củng cố quyền lực trung ương.
Tổ chức quân đội mạnh mẽ: Trong khi quân đội thời Ngô chủ yếu phụ thuộc vào các tướng lĩnh lớn, quân đội thời Đinh lại được tổ chức một cách chặt chẽ hơn, với hệ thống quan quân và quân đội chuyên nghiệp.
Điểm khác biệt chính:
Quyền lực: Thời Ngô, quyền lực phân tán hơn, các gia đình quý tộc và tướng lĩnh có ảnh hưởng lớn. Còn thời Đinh, quyền lực tập trung vào tay Đinh Tiên Hoàng, với chính quyền quân chủ tập quyền rõ rệt.
Hệ thống hành chính: Thời Ngô, tổ chức hành chính sơ khai, chia đất thành lộ. Còn thời Đinh, Đinh Tiên Hoàng đã chia đất nước thành các đạo (tương đương tỉnh) và tổ chức lại bộ máy chính quyền chặt chẽ hơn.
Quân đội: Quân đội thời Ngô không có sự tổ chức mạnh mẽ và thống nhất như thời Đinh. Trong khi đó, Đinh Tiên Hoàng xây dựng một quân đội chính quy, được tổ chức và quản lý chặt chẽ hơn.

Mặc dù cả hai triều đại Ngô và Đinh đều có những đóng góp quan trọng trong việc xác lập nền độc lập và tổ chức lại đất nước sau khi giành được quyền tự chủ, nhưng tổ chức chính quyền thời Đinh có sự ổn định và tính tập trung quyền lực cao hơn so với thời Ngô. Chính sự khác biệt trong cách phân chia và tập trung quyền lực này đã giúp triều Đinh duy trì được sự thống nhất và phát triển trong suốt thời gian cai trị của mình.
 
 
 
 
 

Tổ chức chính quyền thời Đinh:
Thời kỳ: Nhà Đinh tồn tại từ năm 968 đến 980.
Vị trí của vua Đinh Tiên Hoàng: Đinh Tiên Hoàng là người sáng lập và là vị vua đầu tiên của nhà Đinh, tự xưng là "Đế".
Chức vụ cao nhất: Vua là người nắm quyền tuyệt đối, được xem là "Đế", có quyền lực tối cao.
Chức vụ và bộ máy quan lại: Đinh Tiên Hoàng đã xây dựng bộ máy quan lại chặt chẽ, chia ra các chức vụ như:Đại tướng quân: Nắm quyền chỉ huy quân đội.
Chánh tướng: Quản lý các công việc hành chính.
Quan lại địa phương: Được phân công quản lý các vùng lãnh thổ.
Chế độ quân sự: Quân đội có vai trò quan trọng, giữ an ninh và bảo vệ đất nước.
Cải cách hành chính: Đinh Tiên Hoàng thực hiện các cải cách hành chính, như chia đất nước thành các châu, huyện để quản lý tốt hơn.
So sánh tổ chức chính quyền thời Ngô và Đinh:
Tổ chức chính quyền thời Ngô:

Thời kỳ: Nhà Ngô tồn tại từ năm 939 đến 965, sau khi Ngô Quyền chiến thắng trong trận Bạch Đằng.
Chế độ quân sự: Ngô Quyền được coi là người đầu tiên xây dựng nền độc lập, xác lập quyền lực của mình qua chiến thắng quân Tống. Tuy nhiên, chính quyền không có một bộ máy hành chính mạnh mẽ và chặt chẽ như thời Đinh.
Chức vụ: Vua Ngô Quyền chủ yếu nắm quyền lãnh đạo và không có hệ thống quan lại phức tạp như thời Đinh. Thời Ngô còn có nhiều tranh chấp giữa các tù trưởng và lãnh chúa.
So sánh với thời Đinh:

Sự khác biệt:Nhà Ngô tổ chức chính quyền đơn giản, chủ yếu tập trung vào bảo vệ và củng cố nền độc lập sau chiến thắng Bạch Đằng.
Nhà Đinh, sau khi xây dựng được quyền lực mạnh mẽ, đã tổ chức bộ máy nhà nước chặt chẽ hơn, phân chia rõ ràng các chức vụ hành chính và quân sự, với các cải cách hành chính cụ thể.
Sự tương đồng: Cả hai triều đại đều chú trọng đến quân sự và củng cố quyền lực của vua, nhưng thời Đinh có sự phát triển vượt trội về tổ chức bộ máy nhà nước.