Yếu tố tự sự trong một tác phẩm văn học là những phần trong văn bản có chức năng kể lại một sự việc, câu chuyện hay những tình huống xảy ra trong tác phẩm. Để chỉ ra yếu tố tự sự, bạn cần chú ý đến những đặc điểm sau:

1. Xác định câu chuyện hoặc sự việc được kể
Yếu tố tự sự thường mô tả một chuỗi sự kiện hoặc câu chuyện. Các sự kiện này có thể là một chuỗi hành động, tình huống diễn ra trong không gian và thời gian xác định.
Câu chuyện có thể xoay quanh một nhân vật chính hoặc một tập hợp các nhân vật trong tác phẩm.
2. Tìm các động từ miêu tả hành động
Các động từ mô tả hành động là một dấu hiệu quan trọng của yếu tố tự sự. Ví dụ: "chạy", "nói", "xảy ra", "thấy", "nghe", "bước vào", "gặp gỡ", "rời đi", v.v.
3. Lưu ý đến các mốc thời gian
Thời gian là một yếu tố quan trọng trong việc xác định yếu tố tự sự. Các mốc thời gian, như "một ngày", "vào buổi sáng", "một năm sau", "ngay lập tức" đều thể hiện sự trôi chảy của câu chuyện, từ đó chỉ ra tính tự sự.
4. Chú ý đến việc nhân vật tham gia vào sự kiện
Nhân vật trong yếu tố tự sự thường có vai trò trực tiếp trong các sự kiện. Họ có thể là người thực hiện hành động hoặc là đối tượng của hành động.
5. Xác định các phần "kể" trong văn bản
Trong văn học, yếu tố tự sự thường được thể hiện qua các phần mà tác giả "kể lại" sự việc. Đó có thể là một đoạn văn mô tả một cuộc gặp gỡ, một hành động hoặc một sự kiện quan trọng.
6. Quan sát mạch lạc của câu chuyện
Yếu tố tự sự thường xây dựng một mạch truyện rõ ràng với đầu, giữa và cuối. Bạn có thể nhận ra yếu tố tự sự qua sự sắp xếp các sự kiện theo trình tự thời gian hoặc sự phát triển của cốt truyện.
Ví dụ minh họa:
Trong truyện ngắn "Chiếc lá cuối cùng" của O. Henry, yếu tố tự sự là những tình huống, hành động diễn ra giữa hai nhân vật là Sue và Johnsy, cùng với sự kiện chiếc lá cuối cùng không rơi xuống và sự hy sinh của ông Behrman.

Ví dụ yếu tố tự sự trong đoạn văn:
"Johnsy nằm trên giường bệnh, đôi mắt nhìn ra cửa sổ. Cô nói: 'Khi chiếc lá cuối cùng rụng xuống, tôi sẽ chết.' Ông Behrman quyết định vẽ một chiếc lá lên tường ngoài cửa sổ để cứu sống Johnsy."
Tại đây, hành động "Johnsy nằm trên giường bệnh" và "Ông Behrman quyết định vẽ chiếc lá" là yếu tố tự sự, vì chúng kể về những sự việc xảy ra trong câu chuyện.

Để chỉ ra yếu tố tự sự trong một tác phẩm, bạn cần tìm những phần kể về các sự kiện, hành động và nhân vật tham gia vào câu chuyện. Đặc biệt, yếu tố tự sự có thể được xác định qua các động từ chỉ hành động, các mốc thời gian, và sự phát triển của cốt truyện.