Câu 4: Khái niệm, tác nhân, nguyên nhân, phương trình phản ứng, tác hại của mưa axit

Khái niệm về mưa axit: Mưa axit là hiện tượng mưa có độ pH thấp hơn bình thường, do trong mưa chứa các axit hòa tan. Mưa axit gây ảnh hưởng xấu đến môi trường và sinh vật, có thể làm hư hại cây cối, đất đai, cũng như gây ảnh hưởng đến các công trình xây dựng.
Tác nhân gây mưa axit: Các tác nhân chính gây mưa axit là khí sulfur dioxide (SO₂) và oxit nitơ (NOx), được thải ra chủ yếu từ hoạt động công nghiệp, giao thông, đốt nhiên liệu hóa thạch và các quá trình cháy rừng. Khi các khí này tiếp xúc với nước, oxy và các hợp chất trong không khí, chúng phản ứng để tạo ra các axit, từ đó làm cho mưa có tính axit.
Nguyên nhân gây mưa axit:

Hoạt động công nghiệp: Các nhà máy, xí nghiệp, nhất là các nhà máy nhiệt điện và luyện kim, thải ra các khí như SO₂ và NOx vào không khí.
Giao thông vận tải: Các phương tiện giao thông, đặc biệt là ô tô, xe máy sử dụng nhiên liệu không hoàn toàn sẽ thải ra các oxit của nito (NOx).
Cháy rừng: Một số vụ cháy rừng tự nhiên hoặc do con người gây ra cũng có thể tạo ra các khí độc hại như SO₂ và NOx.
Phương trình phản ứng hóa học gây ra mưa axit: Các khí sulfur dioxide (SO₂) và oxit nitơ (NOx) khi thải vào không khí sẽ phản ứng với hơi nước và oxy để tạo thành các axit sulfuric (H₂SO₄) và axit nitric (HNO₃), sau đó hòa tan trong nước mưa, làm mưa có tính axit. Các phương trình phản ứng có thể viết như sau:

SO₂ + O₂ → SO₃
SO₃ + H₂O → H₂SO₄ (axit sulfuric)
2NO + O₂ → 2NO₂
2NO₂ + H₂O → HNO₃ + HNO₂ (axit nitric)
Các axit này khi hòa tan trong nước mưa tạo ra mưa axit.
Tác hại của mưa axit:

Ảnh hưởng đến thực vật: Mưa axit có thể làm hư hại lá cây, cây trồng, giảm khả năng quang hợp và ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng. Khi mưa axit rơi xuống đất, nó làm thay đổi độ pH của đất, làm giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây.
Gây hại cho động vật: Các loài động vật sống trong nước, như cá, có thể chết khi mưa axit làm giảm pH của các nguồn nước. Điều này ảnh hưởng đến sự sinh tồn của các loài thủy sinh.
Hư hại công trình và vật liệu: Mưa axit có thể làm ăn mòn các công trình xây dựng, tượng đài, và các vật liệu khác, đặc biệt là những công trình xây dựng bằng đá vôi, đá marble, sắt thép.
Tác động xấu đến sức khỏe con người: Mưa axit làm ô nhiễm không khí, khi hít phải, có thể gây kích ứng mắt, đường hô hấp, và làm tăng các bệnh về phổi, tim mạch.
Như vậy, mưa axit không chỉ gây tác hại lớn cho môi trường tự nhiên mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của con người. Vì vậy, việc giảm thiểu các hoạt động gây ô nhiễm không khí là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường sống.