Nghị luận so sánh và đánh giá khát vọng sống của nhân vật trữ tình trong hai đoạn thơ

Khát vọng sống là một yếu tố quan trọng trong thơ ca, thể hiện khát khao mãnh liệt với cuộc đời, với tình yêu và những khát vọng lý tưởng. Trong hai đoạn thơ của Xuân Diệu và Xuân Quỳnh, khát vọng sống của nhân vật trữ tình được thể hiện một cách đặc sắc. Tuy cùng chung một chủ đề là cuộc sống, tình yêu và khát vọng, nhưng hai nhà thơ đã thể hiện những cách nhìn, cảm nhận khác nhau về cuộc đời và tình yêu qua những hình ảnh và ngôn từ độc đáo.

Trong đoạn thơ "Vội Vàng" của Xuân Diệu, khát vọng sống của nhân vật trữ tình được thể hiện mạnh mẽ và mãnh liệt. Nhà thơ sử dụng những động từ mạnh mẽ, như "ôm", "riết", "say", "thâu", "cắn", nhằm thể hiện khát vọng chiếm lĩnh, nắm bắt tất cả những gì tươi mới, rực rỡ của đời sống. Câu thơ "Ta muốn ôm / Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn" là một lời khẳng định mạnh mẽ rằng nhân vật trữ tình mong muốn được tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp, sự tươi mới của cuộc sống. Hình ảnh "mây đưa", "gió lượn", "cánh bướm với tình yêu" tạo nên một không gian tươi đẹp, tràn đầy sức sống mà nhân vật trữ tình khao khát được hòa mình vào đó. Khát vọng sống của nhân vật này không phải là một mong muốn bình dị mà là một khát khao đầy nhiệt huyết, tràn đầy năng lượng sống, thể hiện qua những hình ảnh sinh động của thiên nhiên, của tình yêu và sự thăng hoa trong từng cảm xúc.

Ngược lại, trong đoạn thơ "Sóng" của Xuân Quỳnh, khát vọng sống của nhân vật trữ tình có phần sâu lắng và trầm tư hơn. Câu thơ "Cuộc đời tuy dài thế / Năm tháng vẫn đi qua" thể hiện sự thấu hiểu về tính chất vô thường của thời gian. Tuy cuộc đời dài, nhưng những năm tháng vẫn qua đi không ngừng. Hình ảnh "Như biển kia dẫu rộng / Mây vẫn bay về xa" như một sự so sánh giữa sự rộng lớn của biển và sự mênh mông của tình yêu, qua đó nói lên rằng tình yêu là điều vô cùng lớn lao nhưng vẫn có sự tan biến, phân chia theo dòng chảy thời gian. Khát vọng sống ở đây là sự hòa hợp giữa con người và vũ trụ, là sự mong muốn được tồn tại, bền bỉ và vững vàng giữa sự biến chuyển của thời gian. Nhân vật trữ tình trong "Sóng" không chỉ muốn sống trọn vẹn mà còn mong muốn tình yêu được mãi vĩnh hằng, như những con sóng vỗ mãi vào bờ, dù có trải qua bao nhiêu năm tháng.

Dù có những điểm khác biệt rõ rệt trong cách thể hiện, nhưng cả hai đoạn thơ đều phản ánh những khát vọng sống sâu sắc của nhân vật trữ tình. Xuân Diệu, qua "Vội Vàng", khát khao sự sống mãnh liệt, muốn tận hưởng hết vẻ đẹp của đời sống, của tình yêu và thời gian. Còn Xuân Quỳnh, trong "Sóng", thể hiện khát vọng sống qua cái nhìn trầm lắng hơn, hướng đến sự trường tồn của tình yêu giữa vô vàn thăng trầm của cuộc đời.

Khát vọng sống trong hai bài thơ có thể nói là một sự đối lập: một bên khao khát cháy bỏng, một bên lại mang nét suy tư về sự tồn tại bền vững. Tuy nhiên, mỗi khát vọng đều thể hiện một giá trị đặc biệt của con người khi đối diện với cuộc sống, với tình yêu và thời gian. Khát vọng ấy làm cho những vần thơ của Xuân Diệu và Xuân Quỳnh trở nên sống động, giàu sức sống và luôn có giá trị đối với mỗi thế hệ độc giả.

- Xuân Diệu - một trong ba đỉnh cao của phong trào Thơ Mới 1932 - 1945. Ông được đánh giá là "nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ Mới" bởi những cách tân cả về tư tưởng và bút pháp nghệ thuật.

"Vội vàng" là bài thơ tiêu biểu của Xuân Diệu trước cách mạng tháng Tám, được coi là tuyên ngôn sống, tuyên ngôn nghệ thuật của nhà thơ.

- Xuân Quỳnh là một trong những gương mặt tiêu biểu của thế hệ thơ trẻ thời chống Mĩ cứu nước. Thơ Xuân Quỳnh in đậm vẻ đẹp nữ tính, vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ nhiều trắc ẩn, hồn nhiên, chân thành, đằm thắm, da diết trong khát vọng đời thường.

Bài thơ “Sóng” được sáng tác năm 1967, trong chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền (Thái Bình), là bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ Xuân Quỳnh.

- Cả 2 đoạn thơ trên đều là đoạn kết của hai tác phẩm, thể hiện những khát vọng mãnh liệt.

2/ Trình bày cảm nhận:

a/ Đoạn thơ trong bài thơ “Vội Vàng”: 

-  Nội dung:

+  Đoạn thơ  thể hiện quan niệm sống mới mẻ, sống vội vàng, cuống quýt như chạy đua với thời gian để tận hưởng mọi sắc màu, hương vị, vẻ đẹp của cõi trần gian. 

+ Thể hiện một cái tôi ham sống, muốn tận hưởng cuộc đời một cách mãnh liệt, trực tiếp (ôm, say, thâu, cắn…)

+ Ý thức chiếm lĩnh, tận hưởng cuộc sống ở mức độ cao nhất (chếnh choáng, dã đầy, no nê…) với những gì tươi đẹp nhất của trần gian (mùi thơm, ánh sáng, thời tươi…)

-  Nghệ thuật: 

+ Sử dụng các điệp từ, điệp ngữ, các tính từ mạnh cộng hưởng với nghệ thuật liệt kê để thể hiện nhịp sống hối hả, sôi nổi, cuồng nhiệt gấp gáp, cuống quýt của tác giả.

+ Thể thơ tự do, ngôn từ hết sức táo bạo và đầy sáng tạo là một thành công đặc sắc của Xuân Diệu.