Tế bào là đơn vị cấu trúc và chức năng cơ bản của tất cả các sinh vật. Tuy nhiên, tế bào động vật và tế bào thực vật có một số điểm khác biệt rõ rệt trong cấu tạo. Sau đây là sự so sánh chi tiết giữa hai loại tế bào này:

1. Màng tế bào
Tế bào động vật: Màng tế bào của tế bào động vật chủ yếu là lớp lipid kép, có tính linh hoạt cao, giúp tế bào động vật có thể thay đổi hình dạng và di chuyển.
Tế bào thực vật: Tế bào thực vật cũng có màng tế bào, nhưng ngoài màng tế bào, tế bào thực vật còn có vách tế bào làm từ cellulose, tạo sự chắc chắn và bảo vệ cho tế bào. Vách tế bào giúp duy trì hình dạng cố định cho tế bào và tạo sự liên kết chặt chẽ giữa các tế bào trong mô.
2. Chất tế bào
Tế bào động vật: Chất tế bào chủ yếu là một dịch lỏng chứa các bào quan, cho phép các chất di chuyển trong tế bào dễ dàng hơn.
Tế bào thực vật: Tế bào thực vật có chất tế bào giống như tế bào động vật, nhưng chúng còn có một khoảng không gian lớn gọi là vacuole (lạp thể) chứa nước và các chất hòa tan, giúp duy trì áp suất turgor (áp suất trong tế bào) và tham gia vào việc lưu trữ các chất dinh dưỡng.
3. Nhân tế bào
Tế bào động vật: Tế bào động vật có một nhân được bao bọc bởi màng nhân, nơi chứa DNA và điều khiển các hoạt động sống của tế bào.
Tế bào thực vật: Tế bào thực vật cũng có một nhân tế bào tương tự tế bào động vật, và có chứa DNA. Tuy nhiên, sự khác biệt không quá rõ rệt giữa nhân tế bào động vật và nhân tế bào thực vật.
4. Bào quan
Tế bào động vật: Tế bào động vật có tất cả các bào quan cơ bản như ti thể, lưới nội chất, ribosome, lysosome. Tế bào động vật còn có các bào quan như nhân thể giúp điều hòa sự phân chia tế bào và sinh sản.
Tế bào thực vật: Tế bào thực vật có các bào quan tương tự tế bào động vật, nhưng còn có lạp thể (chứa diệp lục) dùng cho quá trình quang hợp. Tế bào thực vật cũng có peroxisome giúp phân hủy hydrogen peroxide, một chất độc hại sinh ra trong quá trình quang hợp.
5. Lạp thể
Tế bào động vật: Không có lạp thể.
Tế bào thực vật: Lạp thể có vai trò quan trọng trong quang hợp, nơi chuyển hóa ánh sáng mặt trời thành năng lượng hóa học (glucose), cung cấp năng lượng cho tế bào và sinh vật.
6. Vận động của tế bào
Tế bào động vật: Tế bào động vật có khả năng di chuyển và thay đổi hình dạng nhờ vào hệ thống bộ khung tế bào được cấu tạo từ các sợi actin và vi ống.
Tế bào thực vật: Tế bào thực vật không có khả năng di chuyển như tế bào động vật, nhưng chúng có khả năng phát triển theo chiều hướng nhất định (tăng trưởng và phân chia) nhờ sự hiện diện của vách tế bào chắc chắn.
7. Các điểm khác biệt bổ sung
Tế bào động vật: Tế bào động vật có thể có tiểu thể (các bào quan có vai trò trong phân chia tế bào) và lysosome (vùng chứa enzyme phân hủy các chất thải trong tế bào).
Tế bào thực vật: Tế bào thực vật có một vách tế bào chắc chắn, một vacuole lớn, và lạp thể có vai trò quan trọng trong quang hợp, khác biệt với tế bào động vật.

Mặc dù tế bào động vật và tế bào thực vật đều có cấu trúc cơ bản giống nhau, như nhân tế bào, màng tế bào và các bào quan cần thiết, nhưng chúng có những khác biệt rõ rệt. Tế bào thực vật có thêm vách tế bào, lạp thể và vacuole giúp chúng thực hiện chức năng quang hợp và duy trì áp suất tế bào. Trong khi đó, tế bào động vật có tính linh hoạt hơn nhờ màng tế bào không có vách cứng và có khả năng di chuyển. Những đặc điểm này phản ánh sự khác biệt về cách thức sống và chức năng của tế bào trong các sinh vật khác nhau.

So sánh cấu tạo của tế bào động vật và tế bào thực vật
Tế bào động vật và tế bào thực vật đều là đơn vị cấu trúc cơ bản của cơ thể, nhưng chúng có sự khác biệt rõ rệt về cấu trúc và chức năng. Dưới đây là bảng so sánh chi tiết giữa hai loại tế bào này.

Cấu trúc
Tế bào động vật
Tế bào thực vật
Vách tế bào
Không có vách tế bào
Có vách tế bào, cấu tạo chủ yếu bằng xenlulôzơ
Màng tế bào
Có màng tế bào
Có màng tế bào
Chất tế bào (cytoplasm)
Có chất tế bào, nhưng không có cấu trúc lớn như lục lạp
Có chất tế bào, chứa các bào quan như lục lạp
Nhân tế bào
Có nhân, vị trí nằm ở trung tâm hoặc lệch một chút
Có nhân, thường nằm ở vị trí trung tâm tế bào
Nhân con (nucleolus)
Có nhân con, chức năng tổng hợp RNA và ribosome
Có nhân con, chức năng tương tự như trong tế bào động vật
Lục lạp
Không có lục lạp
Có lục lạp, chức năng quang hợp (có chứa chất diệp lục)
Mitochondria
Có mitochondria (cung cấp năng lượng cho tế bào)
Có mitochondria (cung cấp năng lượng cho tế bào)
Không bào (vacuole)
Thường không có không bào lớn hoặc có nhưng rất nhỏ
Có một không bào lớn, chứa nước, sắc tố, muối khoáng
Lizosome
Có lysosome (hệ thống tiêu hóa, phá hủy các chất thải)
Thường không có lysosome (tế bào thực vật sử dụng các bào quan khác để phân hủy)
Peroxisome
Có peroxisome, giúp phân hủy các chất độc hại và sản xuất năng lượng
Có peroxisome, chủ yếu liên quan đến quá trình trao đổi chất
Cytoskeleton
Có hệ thống cytoskeleton (xơ actin, microtubules)
Có cytoskeleton nhưng khác biệt trong cấu trúc và chức năng
Sự phân chia tế bào
Phân chia tế bào bằng cách nhúm vách tế bào trong quá trình phân bào (meiosis và mitosis)
Phân chia tế bào bằng cách hình thành vách ngăn giữa các tế bào con sau khi phân chia
Lưới nội chất (Endoplasmic reticulum)
Có lưới nội chất (smooth và rough ER)
Có lưới nội chất (smooth và rough ER)
Golgi apparatus
Có bộ máy Golgi
Có bộ máy Golgi
Các điểm khác biệt chính:
Vách tế bào:

Tế bào động vật: Không có vách tế bào, chỉ có màng tế bào mỏng bao bọc.
Tế bào thực vật: Có vách tế bào cấu tạo chủ yếu từ xenlulôzơ giúp tế bào có hình dạng và bảo vệ tế bào khỏi sự xâm nhập của các yếu tố bên ngoài.
Lục lạp:

Tế bào động vật: Không có lục lạp vì chúng không thực hiện quang hợp.
Tế bào thực vật: Có lục lạp, chứa chất diệp lục giúp thực hiện quá trình quang hợp.
Không bào:

Tế bào động vật: Thường không có không bào lớn, nếu có thì rất nhỏ.
Tế bào thực vật: Có một hoặc vài không bào lớn chứa nước và các chất dinh dưỡng, giúp điều hòa áp suất thẩm thấu và lưu trữ các chất.
Lysosome:

Tế bào động vật: Thường có lysosome, giúp phân hủy các chất dư thừa, tổn thương trong tế bào.
Tế bào thực vật: Hiếm khi có lysosome, thay vào đó các bào quan khác (như vacuole) thực hiện vai trò phân hủy.
Vị trí nhân tế bào:

Tế bào động vật: Nhân thường nằm ở giữa hoặc lệch một chút.
Tế bào thực vật: Nhân nằm ở trung tâm tế bào, nhưng bị đẩy sang một bên do không bào lớn chiếm phần lớn không gian trong tế bào.
Các điểm tương đồng:
Cả hai loại tế bào đều có màng tế bào, nhân, lưới nội chất, bộ máy Golgi và mitochondria.
Cả hai loại tế bào đều thực hiện các quá trình cơ bản như trao đổi chất, sinh sản và trao đổi thông tin gen.

Kết luận:
Mặc dù tế bào động vật và tế bào thực vật có nhiều điểm chung, nhưng sự khác biệt trong cấu trúc, đặc biệt là vách tế bào, lục lạp và không bào, phản ánh sự khác biệt trong chức năng của chúng. Tế bào thực vật cần vách tế bào và lục lạp để thực hiện quang hợp và bảo vệ tế bào, trong khi tế bào động vật lại có các đặc điểm khác phục vụ cho việc vận động và phản ứng nhanh hơn trong môi trường sống của chúng.