Hình thức sản xuất mang tính chất tư bản chủ nghĩa đầu tiên trong lĩnh vực công nghiệp là sản xuất hàng hóa theo quy mô công nghiệp hay còn gọi là công nghiệp hóa (Industrialization) dưới hình thức chế độ công trường thủ công (manufacturing system) và sau đó chuyển sang chế độ sản xuất đại công nghiệp (factory system). Đây là một trong những thay đổi quan trọng đánh dấu sự phát triển của nền sản xuất tư bản chủ nghĩa, đặc biệt là trong cuộc Cách mạng Công nghiệp (khoảng thế kỷ 18 - 19).

1. Sản xuất công nghiệp và sự chuyển đổi từ chế độ thủ công sang đại công nghiệp
Trước khi có sự phát triển của sản xuất công nghiệp, nền kinh tế chủ yếu dựa vào sản xuất thủ công tại các xưởng nhỏ lẻ hoặc trong gia đình. Tuy nhiên, khi Cách mạng Công nghiệp bắt đầu vào cuối thế kỷ 18, đặc biệt ở Anh, sản xuất hàng hóa được tổ chức theo mô hình nhà máy (factory system), đánh dấu sự chuyển đổi từ sản xuất thủ công sang sản xuất công nghiệp. Đây là hình thức sản xuất tư bản chủ nghĩa đầu tiên trong lĩnh vực công nghiệp.

2. Đặc điểm của hình thức sản xuất tư bản chủ nghĩa đầu tiên
Chế độ công trường thủ công: Trước khi có sự phát triển của nhà máy, một số ngành công nghiệp, như dệt vải, sản xuất đồ gia dụng, và chế tạo hàng hóa, đã bắt đầu sử dụng công trường thủ công. Các xưởng sản xuất lớn bắt đầu xuất hiện, nhưng công nhân vẫn chủ yếu làm việc thủ công, sử dụng các công cụ cơ bản. Các nhà sản xuất tư bản lớn đã đầu tư vào các công trường này để tăng năng suất lao động, đồng thời tạo ra lượng hàng hóa lớn phục vụ cho thị trường.
Chế độ đại công nghiệp (factory system): Sau khi các phát minh như máy hơi nước (James Watt) và máy dệt (Spinning Jenny, Power Loom) được đưa vào sử dụng, sản xuất đại công nghiệp bắt đầu phát triển. Các nhà máy (factories) được xây dựng với quy mô lớn, sử dụng máy móc thay thế lao động thủ công, và công nhân làm việc theo ca kíp trong một môi trường công nghiệp tập trung. Quy trình sản xuất được tổ chức khoa học, sản phẩm được sản xuất hàng loạt, và năng suất lao động được nâng cao đáng kể. Điều này không chỉ tạo ra sự gia tăng mạnh mẽ trong sản lượng mà còn làm giảm chi phí sản xuất.
3. Tác động của hình thức sản xuất tư bản chủ nghĩa đầu tiên
Tăng trưởng kinh tế và sự hình thành của tầng lớp tư sản: Sự phát triển của sản xuất công nghiệp đã tạo ra một dòng chảy hàng hóa lớn hơn, tạo ra lợi nhuận cho các nhà tư bản, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của các thị trường và thương mại. Tầng lớp tư sản công nghiệp ra đời, nắm quyền sở hữu và điều hành các nhà máy, xưởng sản xuất.
Sự thay đổi trong mối quan hệ lao động: Trong khi công trường thủ công trước đó chủ yếu dựa vào những người thợ thủ công với tay nghề cao và làm việc độc lập, thì công nhân nhà máy trong hệ thống công nghiệp lại phải làm việc dưới sự giám sát chặt chẽ của nhà tư bản. Công nhân không sở hữu công cụ lao động, và công việc của họ trở nên đơn điệu, lặp đi lặp lại. Mặc dù năng suất lao động được cải thiện, nhưng điều này cũng dẫn đến tình trạng lao động khổ sai và thu nhập thấp cho công nhân.
Tạo ra mâu thuẫn xã hội: Mô hình sản xuất này đã dẫn đến sự gia tăng mâu thuẫn giữa tư bản và lao động. Trong khi chủ sở hữu nhà máy ngày càng làm giàu, công nhân lại phải chịu đựng điều kiện làm việc tồi tệ, lương thấp và giờ làm việc dài. Điều này tạo ra những phong trào đấu tranh của công nhân để đòi quyền lợi và cải thiện điều kiện làm việc, dẫn đến sự hình thành của các liên đoàn lao động và các phong trào công nhân.
Tác động đến môi trường: Sự phát triển của sản xuất công nghiệp cũng đồng nghĩa với việc tăng cường khai thác tài nguyên thiên nhiên và sử dụng nhiên liệu hóa thạch (than đá, dầu mỏ). Điều này góp phần làm gia tăng ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu, đặc biệt là trong giai đoạn sau của cuộc Cách mạng Công nghiệp.
4. Hiểu biết về hình thức sản xuất này
Sản xuất theo hình thức tư bản chủ nghĩa đầu tiên trong lĩnh vực công nghiệp là sự khởi đầu của mô hình sản xuất hiện đại. Nó đã cải thiện năng suất lao động và làm gia tăng sản lượng hàng hóa, tạo nền tảng cho sự phát triển của nền kinh tế tư bản chủ nghĩa. Tuy nhiên, nó cũng đi kèm với những vấn đề về mâu thuẫn xã hội và bất bình đẳng. Những tác động này đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử phát triển của kinh tế toàn cầu, đồng thời cũng là bài học quý giá về quản lý tài nguyên và phát triển bền vững.

Tóm lại, hình thức sản xuất tư bản chủ nghĩa đầu tiên trong công nghiệp đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử phát triển của nền kinh tế thế giới, mở ra kỷ nguyên của sản xuất hàng hóa quy mô lớn và tạo dựng nền tảng cho sự phát triển của nền kinh tế công nghiệp hiện đại. Tuy nhiên, những hậu quả xã hội và môi trường của nó vẫn là vấn đề cần được giải quyết trong quá trình phát triển hiện nay.