Khí hậu Việt Nam có đặc điểm nhiệt đới ẩm gió mùa, thể hiện qua một số tính chất chính sau:

1. Nhiệt độ
Nhiệt độ trung bình cao: Việt Nam có nhiệt độ trung bình hàng năm khá cao, dao động từ 22°C đến 27°C, tùy theo vùng miền.
Chênh lệch nhiệt độ theo mùa: Miền Bắc có mùa đông lạnh và mùa hè nóng, trong khi miền Nam có khí hậu nóng quanh năm.
2. Độ ẩm
Độ ẩm cao: Độ ẩm trung bình hàng năm dao động từ 80% đến 85%, tạo điều kiện cho sự phát triển phong phú của thực vật.
Mưa nhiều: Mưa chủ yếu tập trung vào mùa hè, từ tháng 5 đến tháng 9, với lượng mưa lớn, có thể lên đến 2.000 mm mỗi năm ở một số vùng.
3. Gió mùa
Gió mùa Đông Bắc: Từ tháng 11 đến tháng 4, gió mùa Đông Bắc mang hơi lạnh từ phía Bắc xuống, gây ra mùa đông ở miền Bắc.
Gió mùa Tây Nam: Từ tháng 5 đến tháng 10, gió mùa Tây Nam mang đến không khí ẩm từ biển, gây ra mưa lớn và thời tiết oi ả ở miền Nam và miền Trung.
4. Sự phân hóa theo vùng miền
Miền Bắc: Có sự phân chia rõ rệt giữa mùa đông và mùa hè, với mùa đông lạnh và khô, còn mùa hè nóng ẩm.
Miền Trung: Có mùa mưa riêng biệt, thường kéo dài từ tháng 9 đến tháng 11, có thể bị ảnh hưởng bởi bão.
Miền Nam: Khí hậu nóng ẩm quanh năm, có hai mùa rõ rệt: mùa khô (từ tháng 12 đến tháng 4) và mùa mưa (từ tháng 5 đến tháng 11).
Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa của Việt Nam không chỉ tạo ra sự đa dạng sinh học phong phú mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống, sản xuất nông nghiệp và văn hóa của người dân. Sự biến đổi khí hậu cũng đã và đang đặt ra nhiều thách thức đối với việc phát triển bền vững ở đất nước này.