Để phân biệt giữa truyện ngắn hiện đại **"Chữ người tử tù"** của Nguyễn Tuân và truyện ngắn trung đại **"Chuyện chức phán sự làng Đàn"** của Nguyễn Dữ, ta có thể xem xét các yếu tố như chủ đề, thể loại, phong cách viết, và bối cảnh lịch sử.

### 1. **Thời gian và Bối cảnh**

- **"Chữ người tử tù"**:
- **Thời gian**: Ra đời vào thế kỷ XX, thuộc văn học hiện đại.
- **Bối cảnh**: Câu chuyện xảy ra trong nhà tù thời Pháp thuộc, tập trung vào cuộc đời và số phận của một tử tù và một viên quan cai ngục. Bối cảnh thể hiện sự tương phản giữa những quan niệm cổ xưa và hiện đại, giữa cái đẹp và cái xấu.

- **"Chuyện chức phán sự làng Đàn"**:
- **Thời gian**: Được viết vào thế kỷ XVI, thuộc văn học trung đại.
- **Bối cảnh**: Câu chuyện diễn ra ở một làng nhỏ tại Việt Nam, xoay quanh chức phán sự của một viên quan và những kỳ án xảy ra trong làng. Bối cảnh chủ yếu thể hiện đời sống xã hội, pháp luật, và phong tục tập quán của thời kỳ phong kiến.

### 2. **Chủ đề và Nội dung**

- **"Chữ người tử tù"**:
- **Chủ đề**: Khám phá các vấn đề về sự tự do, công lý, và bản chất của cái đẹp. Câu chuyện tập trung vào cuộc sống và cái chết của một tử tù, mối quan hệ giữa người tù và viên cai ngục, và đặc biệt là sự hiện diện của chữ viết như một phương tiện để truyền tải cái đẹp và sự chân thật.
- **Nội dung**: Truyện miêu tả cuộc đời của một tử tù sắp bị hành hình, mối quan hệ của ông với viên cai ngục, và cách mà chữ viết của tử tù được coi là một biểu hiện của nghệ thuật và nhân cách cao quý.

- **"Chuyện chức phán sự làng Đàn"**:
- **Chủ đề**: Tập trung vào sự công bằng trong pháp luật và những bất công trong xã hội phong kiến. Câu chuyện thường mang yếu tố kỳ ảo và mang một thông điệp về sự minh bạch và công lý.
- **Nội dung**: Câu chuyện thường kể về những vụ án kỳ lạ và những tình huống hài hước trong làng, đồng thời phản ánh những vấn đề xã hội và pháp lý của thời kỳ đó. Viên phán sự là nhân vật chính, thường có những hành động và quyết định gây bất ngờ.

### 3. **Phong cách Viết và Kỹ Thuật**

- **"Chữ người tử tù"**:
- **Phong cách viết**: Nguyễn Tuân sử dụng lối viết hiện đại, chú trọng vào sự miêu tả chi tiết và tinh tế. Câu văn thường được viết theo kiểu trữ tình và có phần phức tạp.
- **Kỹ thuật**: Truyện thường sử dụng nhiều hình ảnh và biểu tượng để truyền tải ý nghĩa sâu xa. Sự tương phản giữa cái đẹp và cái xấu, giữa cái cổ xưa và cái hiện đại được thể hiện rõ ràng.

- **"Chuyện chức phán sự làng Đàn"**:
- **Phong cách viết**: Nguyễn Dữ viết theo phong cách văn học trung đại, với lối kể chuyện đơn giản và dễ hiểu hơn. Truyện có yếu tố kỳ ảo, truyền thuyết, và thường có tính giáo dục.
- **Kỹ thuật**: Sử dụng các yếu tố truyền thuyết và kỳ ảo để tạo nên câu chuyện hấp dẫn và thú vị. Câu chuyện thường mang tính chất giải trí và giáo dục.

### Tóm tắt:
- **"Chữ người tử tù"** là một tác phẩm hiện đại, tập trung vào những chủ đề sâu sắc về tự do, cái đẹp, và công lý, với phong cách viết trữ tình và chi tiết.
- **"Chuyện chức phán sự làng Đàn"** là một tác phẩm trung đại, phản ánh xã hội phong kiến qua những câu chuyện kỳ ảo và giáo dục, với phong cách viết đơn giản và dễ hiểu.

Hy vọng rằng sự phân biệt này giúp bạn hiểu rõ hơn về hai tác phẩm văn học đặc sắc này!

1. Thời gian và bối cảnh sáng tác:
“Chữ người tử tù”: Được viết vào thời kỳ hiện đại, cụ thể là trong giai đoạn 1930-1945, khi văn học Việt Nam bắt đầu tiếp nhận ảnh hưởng từ văn học phương Tây và có nhiều đổi mới về nội dung và hình thức.
“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”: Thuộc thể loại truyện truyền kỳ trung đại, được viết vào thế kỷ 16, phản ánh rõ nét tư tưởng và quan niệm của xã hội phong kiến Việt Nam.
2. Nội dung và chủ đề:
“Chữ người tử tù”: Tập trung vào việc ca ngợi vẻ đẹp của con người, đặc biệt là phẩm chất cao quý và tài năng của Huấn Cao, một người tử tù. Tác phẩm thể hiện sự đối lập giữa cái đẹp và cái xấu, giữa thiện và ác trong xã hội.
“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”: Kể về hành trình của Tử Văn, một người chính trực, dũng cảm đấu tranh chống lại cái ác và cuối cùng trở thành chức phán sự đền Tản Viên. Tác phẩm mang đậm yếu tố kỳ ảo và phản ánh quan niệm về công lý và đạo đức trong xã hội phong kiến.
3. Phong cách nghệ thuật:
“Chữ người tử tù”: Sử dụng ngôn ngữ tinh tế, giàu hình ảnh và biểu cảm. Nguyễn Tuân chú trọng vào việc miêu tả tâm lý nhân vật và tạo dựng những tình huống kịch tính để làm nổi bật chủ đề1.
“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”: Ngôn ngữ mang tính cổ điển, trang trọng. Nguyễn Dữ sử dụng nhiều yếu tố kỳ ảo, huyền bí để tạo nên không khí đặc trưng của truyện truyền kỳ.
4. Nhân vật:
“Chữ người tử tù”: Nhân vật chính là Huấn Cao, một người tài hoa, khí phách và viên quản ngục, người biết trân trọng cái đẹp và cái tài.
“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”: Nhân vật chính là Tử Văn, một người chính trực, dũng cảm và các nhân vật phụ như viên Bách hộ họ Thôi và Thổ công