Dưới đây là các câu trả lời cho các câu hỏi về bài thơ "Lời của cây" của Trần Hữu Thung, viết theo cách của học sinh giỏi chuẩn bị cho kỳ thi cấp thành.

**1. Năm khổ thơ đầu là của ai? Khổ thơ cuối là lời của ai? Dựa vào đâu để khẳng định như vậy?**

- Năm khổ thơ đầu là của hạt và mầm cây. Điều này có thể khẳng định qua cách miêu tả của từng khổ thơ: từ khi là hạt nằm lặng thinh, mầm bắt đầu nhú lên và cảm nhận thế giới xung quanh, đến khi cây đã trưởng thành với những lá bé. Khổ thơ cuối là lời của cây. Điều này được nhận ra qua việc cây bắt đầu tự giới thiệu mình với bạn bè, nêu rõ rằng mình sẽ lớn lên và góp phần làm xanh đất trời.

**2. Tìm một số hình ảnh, từ ngữ đặc sắc mà tác giả đã sử dụng trong bài thơ để miêu tả quá trình từ hạt thành cây và thể hiện quá trình đó bằng sơ đồ.**

- Hình ảnh và từ ngữ đặc sắc:
- "Chưa gieo xuống đất": Miêu tả giai đoạn hạt nằm im lặng.
- "Nhú lên ngọn sữa": Mầm cây vừa mới xuất hiện.
- "Mầm tròn nằm giữa vỏ hạt làm nôi": Mầm nằm an toàn trong vỏ hạt.
- "Kiêng gió bắc, kiêng nhất mưa giông": Mầm cây cẩn thận với thời tiết.
- "Nở vài lá bé": Cây bắt đầu có lá xanh.

**Sơ đồ quá trình từ hạt thành cây:**

- Hạt -> Chưa gieo xuống đất (Lặng thinh)
- Hạt nảy mầm -> Nhú lên ngọn sữa (Mầm bắt đầu xuất hiện)
- Mầm nằm giữa vỏ hạt -> Nghe bàn tay vỗ (Mầm trong sự bảo vệ của vỏ hạt)
- Mầm kiêng gió bắc, mưa giông -> Đón tia nắng hồng (Mầm trưởng thành, chống chọi thời tiết)
- Cây trưởng thành -> Nở vài lá bé (Cây đã lớn, có lá)

**3. Theo em, những dòng thơ như "ghé tai nghe rõ" và "Nghe mầm mở mắt" thể hiện mối quan hệ như thế nào giữa hạt mầm và nhân vật "ghé tai nghe rõ"?**

- Những dòng thơ này thể hiện mối quan hệ gần gũi, chăm sóc giữa hạt mầm và các yếu tố môi trường xung quanh. Nhân vật "ghé tai nghe rõ" có thể là các yếu tố từ thiên nhiên như gió, ánh sáng, hay chính bàn tay của con người, đang chăm sóc, bảo vệ, và hỗ trợ cho sự phát triển của mầm cây. Điều này cho thấy sự liên kết và sự chăm sóc cần thiết để mầm cây có thể trưởng thành.

**4. Tìm những hình ảnh, từ ngữ thể hiện tình cảm, cảm xúc mà tác giả dành cho những mầm cây. Hãy cho biết đó là tình cảm gì.**

- Những hình ảnh, từ ngữ thể hiện tình cảm, cảm xúc:
- "Nghe tiếng ru hời": Tạo cảm giác chăm sóc và yêu thương.
- "Đón tia nắng hồng": Thể hiện niềm vui và sự mong chờ.

Tình cảm của tác giả dành cho mầm cây là tình cảm yêu thương và sự chăm sóc. Tác giả cảm thấy mầm cây đáng quý, cần được bảo vệ và nâng niu, đồng thời trân trọng sự phát triển của cây từ những giai đoạn đầu tiên.

**5. Xác định các biện pháp tu từ chủ yếu được sử dụng trong văn bản. Nêu tác dụng của chúng.**

- **Nhân hóa**: Ví dụ như "mầm đã thì thầm", "nghe mầm mở mắt". Tác dụng của biện pháp này là làm cho mầm cây trở nên sống động và có cảm giác như một thực thể có ý thức, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc hơn về quá trình phát triển của cây.
- **So sánh**: Ví dụ như "Mầm tròn nằm giữa vỏ hạt làm nôi". Tác dụng của biện pháp này là làm rõ hình ảnh và cảm giác an toàn của mầm trong vỏ hạt.

**6. Nhận xét về cách gieo vần, ngắt nhịp trong bài thơ trên và cho biết vần và nhịp có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện "lời của cây"?**

- **Gieo vần**: Bài thơ sử dụng vần đều trong các khổ thơ, như "thinh - rõ", "sữa - hời", "nôi - giông", "bé - bập bẹ". Việc gieo vần giúp bài thơ có nhịp điệu đều đặn, dễ đọc và dễ nhớ.
- **Ngắt nhịp**: Các khổ thơ thường ngắt nhịp đều, tạo cảm giác nhịp nhàng, uyển chuyển.

**Tác dụng của vần và nhịp**:
- **Tạo sự hài hòa**: Vần và nhịp đều đặn làm bài thơ trở nên dễ chịu và dễ tiếp nhận.
- **Thể hiện quá trình phát triển**: Nhịp điệu đều đặn hỗ trợ việc miêu tả sự trưởng thành từ hạt đến cây, tạo sự kết nối giữa các giai đoạn phát triển của cây.

**7. Xác định chủ đề và thông điệp mà tác giả muốn gửi đến người đọc.**

- **Chủ đề**: Quá trình phát triển của cây từ hạt giống cho đến khi trưởng thành.
- **Thông điệp**: Tác giả muốn gửi gắm thông điệp về sự trưởng thành và sự cần thiết của sự chăm sóc, bảo vệ trong quá trình phát triển. Cây từ những ngày đầu bé nhỏ, nhờ vào sự chăm sóc và môi trường tốt, sẽ lớn lên và góp phần làm xanh đẹp cho cuộc sống.

**8. Hãy tưởng tượng mình là một cái cây, một bông hoa hoặc một con vật cưng trong nhà và viết khoảng 5 câu thể hiện cảm xúc khi hóa thân vào chúng.**

- **Tưởng tượng là một bông hoa**:

"Tôi là một bông hoa nhỏ xinh, vừa mới nhú lên từ đất. Mỗi ngày, tôi cảm nhận những tia nắng ấm áp vỗ về, giúp tôi nở ra những cánh hoa tươi đẹp. Tôi cảm thấy thật hạnh phúc khi được ngắm nhìn thế giới xung quanh qua những giọt sương mai. Khi gió thoảng qua, tôi khẽ rung rinh như muốn nói lời cảm ơn. Sự chăm sóc của các bạn giúp tôi luôn tràn đầy sức sống và sắc màu."