Tết nguyên đán là một trong những dịp lễ lớn của các nước như Việt Nam, Trung Quốc…Tết là dịp để mỗi chúng ta sum họp về gia đình, tưởng nhớ về tổ tiên cũng như tết là dịp để vui chơi, tổng kết lại những gì đã làm được trong một năm qua. Cũng đồng thời là dịp nghỉ ngơi nên tết thường nảy sinh ra rất nhiều trò chơi dân gian khác nhau nhằm thỏa mãn thú chơi tết. Chơi pháo tết là một trong những thú vui đó và được dân gian rất chuộng.

Với đặc điểm của tết cổ truyền của người Việt đó là “Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh, thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ”. Nhưng dần dần mọi thứ ngày càng xa dần đó là cây nêu ngày càng ít làm, câu đối đỏ chết theo thời gian được mô tả trong bài thơ “Ông Đồ” của Vũ Đình Liên, còn pháo cũng bị cấm. Bởi những thứ như cây nêu, câu đối thì đó là những phong tục vẫn còn, nhưng dần ít hơn bởi thời đại nên cây nêu sẽ ít người biết đến, còn câu đối đỏ viết bằng tay được thay bằng câu đối in. Nhưng việc có nên chơi pháo tết hay không lại là một việc cần phải xem xét.

Bây giờ nếu nhắc đến thú chơi pháo thì nên hiểu là chúng ta đang vi phạm pháp luật, bởi theo luật thì nước ta cấm mua bán, tàng trữ, vận chuyển và đốt pháo. Nếu chúng ta chơi pháo sẽ chỉ thỏa mãn thú vui trong ngày tết, nhưng những hậu quả mà nó đưa lại sẽ rất khó lường. Ngày trước chúng ta vẫn quan niệm rằng chơi pháo là thú vui, đem lại sự rôm rả, những âm thanh của ngày tết, chính vì thế cứ mỗi dịp tết cổ truyền thì người người chơi pháo, nhà nhà chơi pháo. Cũng là một thú vui thật, bởi nó là một trong 6 thứ mà người xưa cho rằng cấu thành của một cái tết cổ truyền.

Nhưng xét kỹ lưỡng thì chơi pháo lợi ít mà hại thì nhiều, niềm vui thì nhỏ nhưng những nỗi buồn do nó gây ra rủi ro là rất lớn. Chơi với pháo là đùa với lửa cộng với thuốc nổ, đã có rất nhiều vụ việc thương tâm xảy ra do nổ pháo. Nào là pháo nổ gây bỏng, bị thương cho người dùng, thậm chí gây ra hỏa hoạn cháy nhà chết người. Nhất là những cửa hàng pháo, phố pháo chứa rất nhiều pháo, thuốc nổ. Đó là những quả bom không biết được giờ nổ nếu như xảy ra chập điện hay vô tình bắt lửa…Chưa kể đến nếu đốt pháo nhiều sẽ gây ra hiện tượng ô nhiễm môi trường vào dịp lễ tết nếu bởi xác pháo cũng như khói thuốc nổ.

Ngoài ra một vấn đề mà chúng ta cần phải lưu tâm khi chơi pháo đó là nó sẽ gây ra sự tốn kém rất lớn. Bởi cứ mỗi dịp tết đến, Việt Nam có hàng chục triệu dân, sẽ tương đương với triệu hộ gia đình sẽ đốt pháo thì số lượng pháo tiêu thụ sẽ rất lớn và cũng đồng nghĩa với việc pháo sẽ tiêu tốn hàng trăm, thậm chí là hàng ngàn tỉ mỗi năm. Tiêu tốn nhiều tiền của trong khi chẳng đem lại lợi ích kinh tế là một việc vô nghĩa.

Nhận thấy những tác hại của việc đốt pháo gây ra nên ngày mùng 8 tháng 8 năm 1994 Thủ tướng Chính phủ đã ra Chỉ thị số 406 TTg nhằm cấm tàng trữ, vận chuyện và đốt pháo. Vậy nên nhân dịp xuân Giáp Ngọ, xin nhắc lại để chúng ta nhớ rằng đốt pháo là vi phạm pháp luật. Chúng ta hãy vui xuân theo cách của chúng ta nhưng đừng đốt pháo, bởi đốt pháo lợi bất cập hại.

Hàng năm, cứ vào thời điểm Tết Nguyên đán thì tình trạng chế tạo, tàng trữ, buôn bán và sử dụng pháo nổ, pháo hoa trái phép lại gia tăng và diễn biến phức tạp. Đáng báo động, hiện nay đã có rất nhiều vụ việc các em học sinh, thanh thiếu niên tự tìm hiểu, chế tạo pháo trái phép pháo nổ để sử dụng và bán kiềm lời. Đây không chỉ là những hành vi vi phạm pháp luật mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường tới tính mạng, sức khoẻ và tình hình an ninh trật tự trên địa bàn.
Mặc dù đã được lực lượng chức năng đẩy mạnh tuyên truyền về những hậu quá mà pháo có thể gây ra, nhưng dường như những hệ luỵ đó chưa đủ cảnh tỉnh đối với giới trẻ hiện nay, khi mà tình trạng thanh thiếu niên, học sinh sử dụng pháo nổ và pháo tự chế vẫn chưa có dấu hiệu lắng xuống.
Theo số liệu thống kê trong đợt mới đây trong đt ra quân cao điểm tấn công trấn áp tội phạm bảo vệ Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022, tính từ 01/12/2021 đến 11/01/2022 Công an Hà Tĩnh phát hiện, xử lý 132 vụ, 189 đối tượng liên quan đến mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép pháo nổ. Trong đó, có 131 trường hợp đối tượng vi phạm là học sinh và người chưa thành niên, chiếm tỉ lệ gần 70% số người vi phạm.
Cụ thể, trong những ngày đầu ra quân cao điểm bảo vệ Tết Nguyên đán 2022, Công an xã Kỳ Giang (huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh) phát hiện Nguyễn Đức Kh. (SN 2004) điều khiển xe máy chở theo Trần Văn H. (SN 2005, cùng trú xã Kỳ Đồng) đang mang theo một bao tải. Kiểm tra bên trong, lực lượng chức năng phát hiện có 14 quả pháo nổ tự chế có tổng khối lượng 3,06 kg.
Tiếp đó, trong chiều và tối ngày 04/01/2022, công an xã Thanh Bình Thịnh, huyện Đức Thọ trong qúa trình tuần tra, phát hiện 06 đối tượng có hành vi sử dụng pháo nổ trái phép. Trong đó cả 6 đối tượng đều đang là học sinh từ lớp 6 đến lớp 9 của các trường Trung học cơ sở trên địa bàn.

Chia sẽ về tình trạng trên đồng chí Trần Thanh Tâm, phó đội trưởng đội Cảnh sát trật tự, phòng Cảnh sát QLHC về TTXH cho biết: Là đơn vị chuyên trách trong công tác đấu tranh và quản lý các đối tượng liên quan đến pháo nổ, trong đợt ra quân cao điểm bảo vệ Tết Nguyên đán, Phòng đã tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn, chỉ đạo lực lượng Công an cơ sở triển khai có hiệu quả các biện pháp đấu trạm với tội phạm, vi phạm pháp luật về pháo. Đồng thời, qua kiểm tra đã phát hiện, bắt giữ 04 vụ/05 đối tượng tàng trữ, mua bán, chế tạo trái phép pháp nổ. Đặc biệt, liên tiếp trong ngày, Phòng cảnh sát QLHC về TTXH phối hợp với Công an xã Tượng Sơn và Công an xã Thạch Hải của huyện Thạch Hà đã phát hiện 3 học sinh trên địa bàn có hành vi tự chế pháo nổ để sử dụng và bán kiếm lời.
Cũng trong thời gian này, Công an xã Thạch Châu, Công an xã Hộ Độ của huyện Lộc Hà cũng liên tục phát hiện, bắt giữ nhiều đối tượng trong độ tuổi học sinh, thanh thiếu niên thực hiện hành vi vi phạm liên quan đến pháo. Thực trang trên, đang rung lên hồi chuông báo động cho những mối nguy cơ tiềm ẩn nhiều vấn đề ảnh hưởng tới ANTT trên địa bàn trong thời gian tới.

Chia sẽ với chúng tôi Em N.V.L SN 2009 trú tại xã Hộ Độ, huyện Lộc Hà cho mặc dù biết được những hậu quả mà việc sử dụng và chế tạo pháo có thể xảy ra, tuy nhiên do ham vui nên em đã lên mạng liên hệ mua các hoá chất mang về nhà để tự chế pháo nổ để sử dụng vào dịp tết.
Qua làm việc với các trường hợp vi phạm, đồng chí Trung uý Nguyễn Văn Vũ, trưởng Công an xã Hộ Độ, Lộc Hà cho biết các em học sinh đều tự lên mạng tìm các video hướng dẫn chế thuốc nổ rồi tự nghiên cứu làm theo, các em đã mua các hóa chất chế tạo pháo như: Lưu huỳnh, Kali Clorat (KClO3)… trên một số trang thương mại điện tử, Facebook, Zalo và đưa về nhà riêng để thực hiện các bước tự chế thành pháo nổ để sử dụng hoặc bán lại cho người khác để kiếm lời. Đối với những trường hợp là các em học sinh vi phạm, lực lượng Công an vừa tiến hành xử lý theo định vừa phối hợp, giao trách nhiệm cho gia đình quản lý, giáo dục. Thời gian tới, phát huy vai trò là nòng cốt trong đảm bảo ANTT tại cơ sở, lực lượng Công an xã tiếp tục tăng cường làm tốt công tác phòng ngừa, đồng thời đẩy mạnh hoạt động kiểm tra, phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến pháo trên địa bàn.


Trong thời điểm trước Tết Nguyên đán 2022, để ngăn chặn tình trạng tội phạm và các vi phạm pháp luật liên quan đến pháo, nhất là tình trạng các em học sinh tự chế tạo pháo nổ, lực lượng Công an Hà Tĩnh đã chủ động mở đợt cao điểm ra quân đấu tranh với tội phạm và các hành vi vi phạm liên quan đến pháo, đặc biệt Công an các huyện, thành phố, thị xã trong toàn tỉnh, nhất là lực lượng Công an cơ sở đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền và ký cam kết với các trường học và khu dân cư, các cơ sở kinh doanh trên địa bàn về các quy định pháp luật liên quan đến pháo nhằm vận động sự vào cuộc của gia đình, nhà trường và toàn xã hội trong quản lý, kiểm soát con em và học sinh trong việc sử dụng, chế taọ pháo.

Công an xã Thạch Châu tiến hành ký cam kết với các hộ dân kinh doanh chấp hành các quy định về pháo
Thời gian qua, Công an huyện Lộc Hà là một trong những đơn vị đã tập trung đấu tranh mạnh với các loại tội phạm, đặc biệt là đấu tranh có hiệu qủa đối với các loại tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến pháo. Cụ thể, đơn vị đã phát hiện và xử lý 10 vụ, 14 đối tượng liên quan đến pháo, trong đó có nhiều đối tượng là học sinh và thanh thiếu niên vi phạm. Chia sẽ với chúng tôi, đồng chí Thiếu tá Nguyễn Hữu Chí, Phó trưởng Công an huyện Lộc Hà cho biết phần lớn các em học sinh vi phạm chưa nhận thức được hệ luỵ từ việc sử dụng pháo và tự chế pháo nổ. Vì vậy, bên cạnh việc đẩy mạnh công tác kiểm tra, phát hiện, xử lý hành vi vi phạm thì lượng công an đã tăng cường hoạt động tuyên truyền phòng ngừa, đồng thời vận động sự vào cuộc của các đoàn thể, tổ chức và toàn xã hội, nhất là các trường học và các bậc phụ huynh làm tốt công tác giáo dục, quản lý con em, học sinh trong việc sử dụng các trang mạng xã hội và các hành vi liên quan đến pháo.


Có thể thấy rằng, tiếng pháo ngày Tết tuy mang lại chút không khí rộn ràng, nhưng hệ lụy là vô cùng nghiêm trọng đối với sức khỏe lẫn tình hình an ninh trật tự, vì vậy để có môt cái Tết an lành, trọn vẹn, hãy cùng nhau nói không với pháo và đấu tranh mạnh mẽ với các hành vi liên quan đến pháo trên địa bàn.