Trong kho tàng văn học Việt Nam tồn tại từ xưa đến nay, mỗi câu chuyện, mỗi câu ca dao, tục ngữ, mỗi bài thơ luôn đề cập đến một truyền thống quý báu của dân tộc. Đó là truyền thống “Thương người như thể thương thân”, ca ngợi lòng thương người và phê phán những kẻ thờ ơ với người khác.

Là một câu tục ngữ đầy ý nghĩa, “thương người như thể thương thân” đề cao việc yêu thương mọi người xung quanh như chính bản thân mình. Ta quí trọng, yêu thương bản thân bao nhiêu thì càng phải quí trọng, yêu thương những đồng bào quanh ta bấy nhiêu. Truyền thống “thương người như thể thương thân” của dân tộc ta đã được truyền lại qua nhiều thế hệ bằng các câu ca dao tục ngữ hay qua các câu chuyện, bài thơ. Đây là một nghĩa cử đẹp, thể hiện nhân cách của con người. Các câu ca dao như:

"Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn"

đã thể hiện rất rõ tình thương yêu đối với các đồng bào, dân tộc anh em cùng chung sống trên lãnh thổ Việt Nam. Hay như câu “Chị ngã em nâng”,

"Anh em như thể tay chân
Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần”

Cũng thể hiện tình yêu thương gắn bó của các anh chị em trong cùng một gia đình. Truyền thuyết “Con rồng cháu tiên” là một bằng chứng cho thấy các dân tộc.. mọi người trong cùng một nước đều là anh em. Vì vậy, chúng ta cần thương yêu đùm bọc nhau như câu:

"Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng"

Thế nhưng vẫn có những kẻ thờ ơ, dửng dưng trước khó khăn, hoạn nạn của người khác. Đoạn trích “Trong lòng mẹ”, trích “Những ngày thơ ấu” của nhà văn Nguyên Hồng đã bộc lộ rõ sự độc ác, cay nghiệt của bà cô đối với chú bé Hồng đó là cháu của bà. Bài văn phê phán nghiêm khắc việc bà cô gieo rắc những hoài nghi về mẹ của Hồng làm chú bé rất mực đau khổ. Ngoài xã hội cùng còn rất những kẻ như vậy:

"Con cò chết rũ trên cây
Cò con mở lịch định ngày làm ma
Cà cuống uống rượu la đà
Chim ri ríu rít bò ru lấy phần”

Bài ca dao trên đã mượn hình ảnh các con vật để phê phán những kẻ thờ ơ dửng dưng trước sự mất mát của người khác, lợi dụng để uống rượu ăn chơi. Những câu ca dao tục ngữ, những câu chuyện cổ được người xưa viết ra để giáo dục thế hệ trẻ phải biết yêu thương lẫn nhau, ca ngợi những người biết “thương người như thể thương thân” vì những người đó sẽ được xã hội kính nể, quí trọng. Ngược lại, đối với những kẻ chỉ biết lợi dụng, thờ ơ, dửng dưng khi người khác gặp nạn sẽ bị phê phán nghiêm khắc, sau này khi những kẻ đó gặp nạn sẽ không được ai giúp đỡ.

Văn học Việt Nam rất sâu sắc, nhất là đối với truyền thống “thương người như thể thương thân”, khuyên mọi người phải giữ gìn thật kĩ truyền thống này. về phần mình, em sẽ luôn yêu thương mọi người xung quanh, giúp đỡ mọi người để góp phần xây dựng đất nước, giữ gìn và phát triển kho tàng văn học Việt Nam.

Trong câu trên muốn hiểu được toàn bộ ý nghĩa ta phải đặt 2 vế, mối tương quan so sánh. Ta sẽ thấy những nét tương đồng, do đó chúng ta sẽ hiểu được ý nghĩa trọn vẹn của câu tục ngữ.

Trước tiên chúng ta tìm hiểu về thương thân là gì? Thương thân là thương xót cho mình khi lâm vào cảnh đói không cơm, rét không áo, ốm không thuộc về lúc hoạn nạn không ai giúp đỡ mình. Lẽ tự nhiên ai cũng thương mình hơn cả, nhưng nếu yêu thương bản thân một cách thái quá sẽ dẫn tới biểu hiện lệch lạc như thái độ ích kỉ, không quan tâm đến vui buồn, cực khổ của bất kì ai khác. Tệ hơn là thói ích kỉ dẫn tới hại người rất đáng lên án.

Vậy còn thế nào là thương người? Người ở đây là người xung quanh, là anh chị em, bố mẹ người thân ở quê hương làng xóm, của đất nước và toàn cầu. Thương người như thể thương thân có nghĩa là ta phải yêu quý bản thân ta thế nào thì ta phải yêu thương, chia sẻ, cảm thông, thương người khác như thế,nếu ta đã trải qua cơn đau đớn bệnh tật, khi đấy người khác lâm vào hoàn cảnh khó khăn phải biết thông cảm sẻ chia như đối với bản thân mình. Nhưng để có một lối sống như vậy không phải là dễ dàng. Phải có một tấm lòng trong sáng, trái tim nhân hậu và giàu đức hi sinh mà tất cả điều này kết hợp lại ta mới có được lối sống cao cả này.

Dân tộc Việt Nam ta là những người con dòng máu Lạc Hồng, là công rồng cháu tiên được sinh ra từ bọc trứng của mẹ âu cơ, cùng sinh sống trên dải đất chữ S có nền kinh tế ảnh hưởng lẫn nhau. Đó là mối quan hệ máu thịt thiêng liêng, nhận rõ điều này ông cha ta đã đúc kết kinh nghiệm dạy bảo cho con cháu sau này. Lịch sử hơn bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước các truyền thống tốt đẹp này mãi được lưu truyền với con người Việt Nam.

Cuộc sống có nhiều thay đổi, mỗi chúng ta cần chân trọng, yêu thương giúp đỡ mọi người mỗi trong mọi hoàn cảnh để thương người rồi người sẽ thương ta giúp đỡ ta, hãy iu thương giúp đỡ mọi người như thể bản thân ta như ông cha ta đã dạy “ Thương người như thể thương thân."