Giải bài tập Sinh học lớp 10 Bài 6: Thực hành: Nhận biết một số phân tử sinh học

1. Mục đích

- Tiến hành được thí nghiệm nhận biết các thành phần hoá học có trong tế bào như đường đơn, tinh bột, protein và lipid.

- Áp dụng được nguyên lí của các phản ứng hoá học đặc thù để nhận biết được từng loại phân tử sinh học.

- Có được các kĩ năng thao tác trong phòng thí nghiệm như pha hoá chất sử dụng các dụng cụ và đặc biệt là các kĩ thuật an toàn phòng thí nghiệm, tránh bị bỏng, hoả hoạn, bị hoá chất bắn vào cơ thể và quần áo.

2. Cách tiến hành

2.1. Thí nghiệm: Nhận biết đường glucose 

- Bước 1: Hoà khoảng 20 g glucose vào trong nước được dung dịch glucose loãng.

- Bước 2: Trộn dung dịch glucose với dung dịch Benedict (thể tích bằng nhau) trong ống nghiệm rồi đun nóng bằng một trong hai cách sau:

(1) Đun cách thuỷ: Đặt ống nghiệm trong bình thuỷ tinh chứa nước, đun trên bếp điện hoặc trên ngọn lửa đèn cồn.

(2) Sử dụng kẹp ống nghiệm để hơ ống nghiệm trên ngọn lửa đèn còn nhưng không để dung dịch bị đun sôi, bằng cách liên tục đưa ống nghiệm vào ngọn lửa rồi lại đưa ra ngay để làm cho dung dịch đủ nóng.

Lưu ý: Thực hiện đúng và cẩn thận từng thao tác theo hướng dẫn, tránh để xảy ra hoả hoạn hoặc bị bỏng khi sử dụng đèn cồn.

- Bước 3: Quan sát sự thay đổi màu trong ống nghiệm.

2.2. Thí nghiệm: Nhận biết lipid bằng phép thử nhũ tương 

- Bước 1: Cho hai giọt dầu ăn vào trong ống nghiệm cùng với 5 ml cồn tuyệt đối rồi lắc mạnh cho đến khi dầu hoà tan hoàn toàn.

- Bước 2: Rót dung dịch này sang ống nghiệm chứa vài mL nước.

- Bước 3: Quan sát màu sắc trong ống nghiệm huyền phù màu trắng sữa sẽ xuất hiện trong ống nghiệm.

2.3. Thí nghiệm: Nhận biết protein bằng phép thử Biuret (Biuret test) 

- Bước 1: Cho một ít dung dịch albumin 1% hoặc một lượng nhỏ lòng trắng trứng vào ống nghiệm cùng với 5 ml dung dịch NaOH loãng.

- Bước 2: Thêm vào ống nghiệm 5 ml dung dịch CuSO₄ 1%.

- Bước 3: Quan sát sự thay đổi trong ống nghiệm.

3. Kết quả

4. Giải thích và kết luận

5. Trả lời câu hỏi

Trả lời câu hỏi trang 42 Sinh học 10: Quy trình thí nghiệm nhận biết protein và glucose trong thực phẩm có gì khác với quy trình nhận biết lipid? Vì sao lại có sự khác nhau đó?

Trả lời:

• Điểm khác nhau trong quy trình thí nghiệm nhận biết protein và glucose trong thực phẩm có gì khác với quy trình nhận biết lipid:

- Với thí nghiệm nhận biết protein và glucose trong thực phẩm người ta sử dụng các chất để nhận biết và quan sát hiện tượng đổi màu của dung dịch.

+ Nhận biết protein người ta sử dụng chất thử Biuret.

+ Nhận biết glucose người ta sử dụng phép thử Benedict.

- Với thí nghiệm nhận biết lipid người ta dựa vào tính chất lưỡng cực của lipid. Lipid không tan trong nước nhưng tan trong cồn và các dung môi không phân cực.

• Có sự khác nhau đó vì : Người ta dựa vào tính chất vật lí và tính chất hóa học của các loại phân tử hữu cơ này để đưa ra các phương pháp nhận biết phù hợp.