“Tôi thường hình dung thể loại truyện ngắn như một mặt cắt giữa một thân cây cổ thụ: Chỉ liếc qua những đường vân trên cái khoanh gỗ tròn tròn kia, dù sau trăm năm vẫn thấy cả cuộc đời thảo mộc” (Nguyễn Minh Châu). Nếu như những nhà văn, bậc thầy của văn học Việt Nam được xem là cây đại thụ thì những sản phẩm cụ thể của họ chính là những đứa con thể hiện một cách rõ nhất về con người, cách nhìn của họ. Dù văn học có đa dạng thể loại thì truyện ngắn vẫn cứ quyến rũ, mạnh mẽ khi cần và yếu đuối đúng lúc.

         Ở tiểu thuyết có thể dựng lên những cốt truyện hư cấu đầy sự thu hút, mượt mà cùng những cốt truyện sướt mướt ngôn tình, hay thơ ca cùng sự trải lòng, cái nhìn về cuộc đời, tình yêu, con người thì đến với truyện ngắn, nó phản ánh, ghi lại một cách chân thực, chính xác, ngắn gọn nhất những điều bình thường hiện lên có vẻ như cái gì đó không bình thường với một trình tự, diễn biến có mở đầu, cao trào, nút thắt, mở nút đi đến những cái kết nhân văn kết hợp từ sự bình dị trong câu chuyện của đời thường, xã hội con người. Truyện ngắn nằm trong nhiều thể loại của văn học, nó dễ hiểu, dễ đi vào lòng người bằng những cốt truyện kể văn xuôi ngắn gọn, chân thực nhưng lại chứa rất nhiều tầng ý nghĩa mà tiểu thuyết không làm được. Điểm đặc biệt ở truyện ngắn là nó chỉ tập trung khai thác, chuyển đổi, mở rộng từ một cốt truyện, tình huống nhất định, vấn đề xoay quanh cuộc sống xã hội con người thường được các nhà văn chú trọng khai thác hay đôi khi nó chỉ là một khoảnh khắc nhỏ của cuộc sống được tái hiện vô cùng nhân văn.

         Ở truyện ngắn đem lại cho người đọc đi từ những cung bậc cảm xúc nhẹ nhàng cho đến những nút thắt, cao trào khiến con người cuốn theo từng luồng câu chữ, nội dung của truyện. Và kết thúc thường để cho người đọc có một cái nhìn mở, để con người có thể cảm nhận và cho nó kết thúc theo cách riêng của từng người đọc khiến cho tác phẩm càng thêm giá trị, đi sâu vào lòng người. Trong truyện ngắn các nhà văn sử dụng ngôn từ vô cùng khéo léo, để nhấn mạnh, hàm ý nội dung muốn nói để người đọc bằng những biện pháp tu từ để người tiếp nhận có thể mở từng lớp ngôn từ mà cảm nhận. Từng giai đoạn thì truyện ngắn có những thay đổi khác nhau, nếu trong thời chiến thì cốt truyện xoay quanh về cuộc sống đói khổ, lầm than và những con người bất khuất, vượt lên tất cả để bảo vệ Tổ quốc, cuộc sống của chính mình thì khi hòa bình đến, câu chuyện sẽ thay đổi đi, đó là những lát cắt soi cận vào những bước xây dựng lại cuộc sống, đất nước, những mơ ước, lý tưởng sống cao đẹp cụ thể ở tác phẩm chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu. Dù đề tài lấy cuộc sống, con người làm chủ đạo thì từng tác phẩm ra đời luôn mang một dáng vẻ riêng, điểm nhấn đặc biệt mà khi đọc vào sẽ nhận ra đó là phong cách độc đáo của nhà văn, tạo nên tên tuổi.

         Tóm lại, tiểu thuyết, văn xuôi, thơ hay bất kì thể loại nào khi đã trao đến tay người tiếp nhận thì nó đều mang hơi thở của thời đại, phong cách riêng của người nghệ sĩ sáng tạo ra nó. Tuy nhiên không thể không khẳng định tầm ảnh hưởng của truyện ngắn đối với nền văn học. Trong tương lai thì nền văn học Việt Nam sẽ có thêm được nhiều hơn nữa những tác phẩm để đời, thể loại truyện ngắn sẽ ngày một phát triển và mang đến nhiều hơn cho kho tàng văn học những sản phẩm độc đáo.