Khi mật độ tảo tập trung cao, nước sẽ đổi màu hay xỉn lại, từ tím đến gần như màu hồng, thường là màu đỏ hoặc màu xanh lá cây 

Hiện tượng thủy triều đỏ từng được khẳng định rằng nó xảy ra hoàn toàn là do các yếu tố tự nhiên. Ví dụ như sự di chuyển của những dòng hải lưu, dòng nước lạnh từ dưới lòng đại dương trồi lên; mang theo các chất dinh dưỡng lên mặt nước để thay thế cho dòng nước ấm hơn.

Nhiệt độ tăng cao, biến đổi khí hậu đột ngột cũng là một yếu tố tương tự. Ngoài ra, cát bụi giàu chất sắt tốt được thổi đến từ các sa mạc rộng lớn, như sa mạc Sahara, cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng HAB.