Gia đình phải thường xuyên quan tâm giáo dục con, em. Cha mẹ thương con nhưng không được nuông chìu con quá mức, ngược lại cũng không nên quá khắt khe, mắng chửi, đánh đập, sỉ nhục con cái. Phải quan tâm, giúp đỡ, dìu dắt con em trong những khó khăn, vướng mắc của cuộc sống. Tạo môi trường gần gũi giữa cha mẹ và con cái, quan tâm, giám sát chặt chẽ giờ giấc học tập, vui chơi, quan hệ bạn bè của con em mình. Nên mềm mỏng nhưng cương quyết khuyên bảo con em mình tránh xa đám bạn xấu.

Khi phát hiện con em mình nghiện ma túy, cha mẹ phải bình tĩnh tìm hiểu nguyên nhân, giải thích tác hại của ma túy cũng như khuyên nhủ con em mình không nên tiếp tục sử dụng ma túy. Đồng thời phải báo cáo, trao đổi với chính quyền địa phương để được giúp đỡ, hướng dẫn tổ chức cai nghiện cho con em mình, không nên bao che, giấu giếm.

 
TAND huyện Hòa Bình tổ chức xét xử lưu động vụ án ma túy tại xã Minh Diệu (tháng 7/2012). Ảnh: N.Q
Đối với các đoàn thể và tổ chức xã hội như: Hội LHPN; Đoàn Thanh niên; Hội Cựu chiến binh… nên thường xuyên phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức tuyên truyền, giáo dục pháp luật, đạo đức công dân, kỹ năng sống… giúp thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên và mọi tầng lớp nhân dân hiểu biết hậu quả tác hại do ma túy gây ra. Qua đó, có biện pháp chủ động phòng ngừa, biết cách phát hiện sớm người thân có sử dụng ma túy. Tham gia tổ chức cai nghiện tại gia đình, cộng đồng cho những người nghiện ma túy nhẹ, đảm nhận việc giáo dục những người lầm lỗi liên quan đến ma túy, quản lý và giúp đỡ những người sau cai nghiện, tạo việc làm ổn định cuộc sống để họ tái hòa nhập cộng đồng, chống tái nghiện. Đồng thời thường xuyên phối hợp với các cơ quan chức năng phòng chống ma túy, làm trong sạch địa bàn, tiến tới xóa bỏ tệ nạn ma túy. 

Đối với bản thân mỗi người, nhất là ở lứa tuổi thanh thiếu niên, phải có lối sống trong sạch, lành mạnh, không ăn chơi, đua đòi, sống buông thả, cương quyết không quan hệ với những đối tượng xấu, có liên quan đến ma túy. Tuyệt đối không thử, không sử dụng ma túy dù chỉ một lần.

Chỉ thị 21/CT-TW ngày 26/3/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng chống và kiểm soát ma túy trong tình hình mới, đã nêu: “Các cấp ủy Đảng phải tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác phòng chống và kiểm soát ma túy. Phải coi đây là nhiệm vụ thường xuyên nhằm từng bước ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng sử dụng ma túy trong nhân dân. Sự lãnh đạo của Đảng thể hiện ở việc đề ra đường lối, chủ trương, chính sách, chỉ đạo cấp ủy, lãnh đạo chính quyền và nhân dân tổ chức thực hiện; thể hiện ở từng đảng viên gương mẫu, tích cực tham gia phòng chống ma túy. Nhà nước quản lý công tác phòng chống ma túy thể hiện ở việc đề ra chương trình, kế hoạch, ban hành chính sách pháp luật nhằm chỉ đạo thực hiện thắng lợi chương trình, kế hoạch đó”.

Bên cạnh những thuận lợi cơ bản thì khó khăn, thách thức trong công tác phòng chống ma túy hiện nay cũng không nhỏ. Tình hình di