1. Xu hướng Quản lý dịch hại tổng hợp (Integrated Pest Management - IPM)
Đây là xu hướng phổ biến và được khuyến khích mạnh mẽ nhất hiện nay. IPM là một chiến lược tiếp cận toàn diện, kết hợp nhiều phương pháp khác nhau để kiểm soát sâu bệnh hại ở mức độ chấp nhận được, thay vì tiêu diệt hoàn toàn.
Giải thích:
Nguyên tắc: Dựa trên việc ưu tiên sử dụng các biện pháp sinh học, cơ học, vật lý, canh tác và chỉ sử dụng hóa học khi thật sự cần thiết và là biện pháp cuối cùng.
Mục tiêu: Giảm sự phụ thuộc vào thuốc trừ sâu hóa học, bảo vệ thiên địch, giảm ô nhiễm môi trường và đảm bảo an toàn thực phẩm. Mô hình này giúp duy trì sự cân bằng tự nhiên trên đồng ruộng.
 
2. Xu hướng sử dụng các biện pháp sinh học (Biological Control)
Sử dụng các thiên địch tự nhiên, vi sinh vật có ích (nấm, vi khuẩn, virus) hoặc các chế phẩm sinh học có nguồn gốc tự nhiên để kiểm soát sâu bệnh.
Giải thích:
Cơ chế: Các tác nhân sinh học này tấn công, ký sinh hoặc gây bệnh cho sâu hại (ví dụ: vi khuẩn Bacillus thuringiensis - Bt gây bệnh đường ruột cho sâu ăn lá).
Ưu điểm: Có tính chọn lọc cao, chỉ tiêu diệt đúng mục tiêu, an toàn cho con người và môi trường, và không gây hiện tượng kháng thuốc nhanh như thuốc hóa học. Đây là nền tảng cho nông nghiệp hữu cơ.
 
3. Xu hướng sử dụng Công nghệ hiện đại và Nông nghiệp chính xác
Ứng dụng công nghệ cao (IoT, AI, công nghệ viễn thám) vào việc giám sát và dự báo tình hình sâu bệnh hại.
Giải thích:
Ứng dụng: Sử dụng máy bay không người lái (drone) để giám sát đồng ruộng, cảm biến độ ẩm/nhiệt độ, và các phần mềm dự báo dịch hại. Dữ liệu thu thập được giúp nông dân đưa ra quyết định chính xác về thời điểm và địa điểm cần can thiệp.
Hiệu quả: Giúp tối ưu hóa việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, chỉ phun thuốc đúng nơi, đúng lúc, giảm chi phí và tối thiểu hóa tác động môi trường.
 
4. Xu hướng sử dụng các biện pháp canh tác và giống cây trồng kháng bệnh
Thay đổi quy trình trồng trọt và sử dụng các giống cây trồng đã được lai tạo để chống chịu tốt hơn với sâu bệnh.
Giải thích:
Biện pháp canh tác: Luân canh cây trồng, vệ sinh đồng ruộng, làm đất kỹ, điều chỉnh thời vụ gieo trồng để né tránh cao điểm của dịch hại.
Giống kháng bệnh: Sử dụng các giống cây trồng có khả năng tự vệ sinh học (ví dụ: giống lúa kháng rầy nâu). Điều này làm giảm nhu cầu can thiệp bằng thuốc trừ sâu ngay từ đầu vụ.
Tóm lại, xu hướng chung trên thế giới và tại Việt Nam là hướng tới một nền nông nghiệp bền vững, cân bằng giữa năng suất và trách nhiệm bảo vệ môi trường, sức khỏe cộng đồng.