Campuchia là một quốc gia có lịch sử lâu đời với nền văn hóa rực rỡ, được mệnh danh là "đất nước chùa tháp". Dưới đây là những hiểu biết tổng quát về sự ra đời và những thành tựu tiêu biểu của quốc gia này:
1. Sự ra đời và các giai đoạn lịch sử chính
- Lịch sử Campuchia trải qua nhiều giai đoạn biến động, từ những quốc gia sơ khai đến đế chế hùng mạnh:
+ Thời kỳ sơ khởi (Thế kỷ I - VI): Trên lãnh thổ Campuchia cổ đại đã hình thành vương quốc Phù Nam. Đây là quốc gia chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ văn hóa Ấn Độ và từng là cường quốc hàng hải tại Đông Nam Á.
+ Thời kỳ hình thành (Thế kỷ VI - VIII): Sau khi Phù Nam suy yếu, tộc người Khơ-me thành lập nước Chân Lạp. Người dân dần chuyển vào nội địa, tập trung vào nông nghiệp lúa nước.
+ Thời kỳ phát triển hoàng kim (Thế kỷ IX - XV): Đây là thời kỳ Angkor. Năm 802, vua Jayavarman II thống nhất đất nước, mở ra kỷ đoạn rực rỡ nhất. Vương quốc Khmer trở thành một đế chế hùng mạnh nhất Đông Nam Á thời bấy giờ, mở rộng lãnh thổ sang cả vùng hạ lưu sông Mê Nam (Thái Lan) và trung lưu sông Mê Công (Lào).
+ Thời kỳ suy thoái và hiện đại: Từ thế kỷ XV, Campuchia suy yếu dần do các cuộc tấn công từ bên ngoài (đặc biệt là vương quốc Ayutthaya). Sau đó là thời kỳ thuộc địa Pháp (1863), cuộc đấu tranh giành độc lập và quá trình tái thiết đất nước như hiện nay.
2. Những thành tựu tiêu biểu
Người dân Campuchia đã để lại một kho tàng di sản đồ sộ, đặc biệt là trong giai đoạn Angkor:
- Kiến trúc và điêu khắc (Thành tựu rực rỡ nhất)
+ Quần thể Angkor Wat: Được xây dựng vào thế kỷ XII dưới thời vua Suryavarman II. Đây là di tích tôn giáo lớn nhất thế giới, biểu trưng cho đỉnh cao của nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc Khmer.
+ Angkor Thom và đền Bayon: Nổi tiếng với những bức tượng mặt người mỉm cười bí ẩn (tượng thần Bayon) nhìn ra bốn hướng, thể hiện sự tinh xảo trong nghệ thuật tạc đá.
- Chữ viết và Văn học
+ Chữ viết: Từ thế kỷ VII, dựa trên chữ Phạn của Ấn Độ, người Khơ-me đã sáng tạo ra hệ thống chữ Khơ-me cổ của riêng mình.
+ Văn học: Phát triển phong phú với cả văn học dân gian (truyện cổ tích, thần thoại) và văn học viết (các bài văn bia, sử thi). Đặc biệt là sử thi Riêm-kê (phóng tác từ sử thi Ramayana của Ấn Độ).
- Tôn giáo và Tín ngưỡng
+ Campuchia là sự giao thoa nhuần nhuyễn giữa Ấn Độ giáo (Hinduism) và Phật giáo.
+ Các ngôi đền thời kỳ đầu thường thờ các vị thần Ấn Độ như Vishnu, Shiva; về sau, Phật giáo trở thành quốc giáo và chi phối sâu sắc đến đời sống tâm linh, nghệ thuật của người dân cho đến tận ngày nay.
- Kỹ thuật thủy lợi
+ Người Khơ-me cổ đại có trình độ thủy lợi đáng kinh ngạc. Họ đã xây dựng những hồ chứa nước khổng lồ (gọi là Baray) để dự trữ nước cho nông nghiệp, giúp canh tác lúa nước phát triển mạnh mẽ ngay cả trong mùa khô.
=> Tóm tắt đặc điểm ảnh hưởng
Nền văn hóa Campuchia vừa mang nét huyền bí, cổ kính của các đền đài, vừa mang nét hiền hòa, mộc mạc của những tín đồ Phật giáo. Những thành tựu này không chỉ là niềm tự hào của người dân Campuchia mà còn là di sản vô giá của nhân loại.