Phát triển kinh tế nâng cao đời sống của các dân tộc phải đi đôi với việc bảo vệ môi trường tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên vì: 
1. Tài nguyên là nền tảng cho sinh kế bền vững
- Phần lớn các dân tộc ít người ở Việt Nam sinh sống ở vùng núi và cao nguyên, nơi kinh tế phụ thuộc chặt chẽ vào tài nguyên thiên nhiên (rừng, đất trồng, khoáng sản, nguồn nước).
- Nếu chỉ chú trọng phát triển kinh tế nhanh mà khai thác quá mức (đốt nương làm rẫy, khai thác khoáng sản bừa bãi), tài nguyên sẽ cạn kiệt.
- Khi tài nguyên mất đi, người dân sẽ mất đi "cần câu cơm", dẫn đến đói nghèo quay trở lại, không thể nâng cao đời sống lâu dài.
2. Bảo vệ môi trường là bảo vệ chất lượng cuộc sống
- Phát triển kinh tế thường đi kèm với việc xây dựng hạ tầng và sản xuất. Nếu không bảo vệ môi trường, các hệ lụy sẽ trực tiếp tác động đến sức khỏe và sự an toàn của người dân:
- Hạn chế thiên tai: Phá rừng để làm kinh tế sẽ gây ra lũ quét, sạt lở đất và hạn hán. Đây là những thiên tai gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản cho đồng bào các dân tộc.
- Nguồn nước sạch: Bảo vệ rừng đầu nguồn giúp đảm bảo nguồn nước cho sinh hoạt và tưới tiêu, tránh ô nhiễm nguồn nước từ các hoạt động đào đãi khoáng sản.
3. Bảo tồn giá trị văn hóa và du lịch
- Đời sống của nhiều dân tộc gắn liền với những nét văn hóa đặc sắc dựa trên môi trường tự nhiên (như lễ hội mừng lúa mới, các loại cây thuốc quý, phong cảnh ruộng bậc thang...).

- Môi trường tự nhiên xanh sạch là thế mạnh để phát triển du lịch sinh thái, tạo ra nguồn thu nhập mới cho người dân mà không cần tàn phá thiên nhiên.
- Việc mất đi rừng xanh hay những dòng suối trong cũng chính là mất đi không gian văn hóa truyền thống của dân tộc đó.
4. Hướng tới sự phát triển bền vững
- Mục tiêu của nước ta là "Phát triển bền vững", nghĩa là sự phát triển của thế hệ hôm nay không được làm ảnh hưởng đến khả năng của thế hệ mai sau.
- Nếu hôm nay nâng cao đời sống bằng cách "ăn vào vốn" thiên nhiên, thì con cháu của các dân tộc sau này sẽ phải đối mặt với một vùng đất hoang hóa, khắc nghiệt.

Việc phát triển kinh tế và nâng cao đời sống các dân tộc phải đi đôi với bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên vì những lý do then chốt sau:

1. Bản chất của quá trình phát triển hiện nay

Trong giai đoạn hiện tại, việc nâng cao đời sống dân cư thực chất vẫn dựa trên việc đẩy mạnh khai thác tài nguyên thiên nhiên. Nếu không đi đôi với bảo vệ, nguồn tài nguyên sẽ nhanh chóng bị cạn kiệt, làm mất đi nền tảng cho sự phát triển trong tương lai.

2. Mối quan hệ mật thiết giữa môi trường và đời sống dân tộc

3. Đảm bảo sức khỏe và chất lượng cuộc sống

Phát triển kinh tế mà gây ô nhiễm sẽ dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng về sức khỏe con người. Môi trường trong sạch cung cấp nước sạch, không khí trong lành và thực phẩm an toàn, là điều kiện tiên quyết để nâng cao đời sống một cách thực chất.

4. Hướng tới phát triển bền vững (Sustainable Development)

Việc kết hợp hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường không chỉ là yêu cầu tất yếu để đảm bảo công bằng xã hội mà còn là chìa khóa để giữ vững an ninh nguồn nước và ổn định môi trường sống cho mọi quốc gia và dân tộc.

Việc phát triển kinh tế và nâng cao đời sống các dân tộc phải đi đôi với bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên vì những lý do then chốt sau:
1. Bản chất của quá trình phát triển hiện nay
Trong giai đoạn hiện tại, việc nâng cao đời sống dân cư thực chất vẫn dựa trên việc đẩy mạnh khai thác tài nguyên thiên nhiên. Nếu không đi đôi với bảo vệ, nguồn tài nguyên sẽ nhanh chóng bị cạn kiệt, làm mất đi nền tảng cho sự phát triển trong tương lai.
2. Mối quan hệ mật thiết giữa môi trường và đời sống dân tộc
Không gian sinh tồn: Đối với các dân tộc, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, môi trường tự nhiên (như rừng, sông ngòi) không chỉ là nguồn sống mà còn là không gian văn hóa và tinh thần gắn bó lâu đời.
Phòng ngừa thiên tai: Tài nguyên thiên nhiên (đặc biệt là rừng) giúp điều hòa khí hậu, chống xói mòn đất và giảm thiểu các hiện tượng cực đoan như lũ lụt, hạn hán – vốn là những nguy cơ trực tiếp đe dọa sinh kế của người dân.
3. Đảm bảo sức khỏe và chất lượng cuộc sống
Phát triển kinh tế mà gây ô nhiễm sẽ dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng về sức khỏe con người. Môi trường trong sạch cung cấp nước sạch, không khí trong lành và thực phẩm an toàn, là điều kiện tiên quyết để nâng cao đời sống một cách thực chất.
4. Hướng tới phát triển bền vững (Sustainable Development)
Phát triển dựa vào tự nhiên: Để phát triển bền vững trong năm 2025 và tương lai, Việt Nam đang chuyển hướng sang mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và cac-bon thấp.
Lợi ích lâu dài: Bảo vệ môi trường chính là bảo vệ "nguồn vốn" tự nhiên để các thế hệ sau tiếp tục có nguồn lực phát triển kinh tế.
Việc kết hợp hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường không chỉ là yêu cầu tất yếu để đảm bảo công bằng xã hội mà còn là chìa khóa để giữ vững an ninh nguồn nước và ổn định môi trường sống cho mọi quốc gia và dân tộc.