Câu 1. Những điểm khác nhau giữa văn minh Chăm-pa và văn minh Phù Nam
1. Về thời gian hình thành

Văn minh Phù Nam: Hình thành sớm (khoảng thế kỉ I → VII).

Văn minh Chăm-pa: Hình thành muộn hơn (từ thế kỉ II → khoảng thế kỉ X).

2. Về địa bàn cư trú

Phù Nam: Chủ yếu ở Nam Bộ Việt Nam và hạ lưu sông Mê Công, vùng đồng bằng thấp, nhiều kênh rạch.

Chăm-pa: Ở miền Trung Việt Nam, ven biển, nhiều đồi núi, đất hẹp.

3. Về kinh tế

Phù Nam:

Kinh tế thương mại đường biển rất phát triển

Là trung tâm buôn bán lớn của Đông Nam Á cổ đại

Có nhiều cảng thị sầm uất

Chăm-pa:

Kinh tế dựa vào nông nghiệp trồng lúa nước, kết hợp khai thác biển

Thương mại phát triển nhưng không mạnh bằng Phù Nam

4. Về văn hóa – tôn giáo

Phù Nam:

Chịu ảnh hưởng Ấn Độ giáo và Phật giáo

Nghệ thuật mang tính giao thoa, đa dạng

Chăm-pa:

Chịu ảnh hưởng Ấn Độ giáo (Bà-la-môn giáo) rất đậm nét

Kiến trúc tháp Chăm đặc trưng (tháp gạch, điêu khắc đá)

5. Về chữ viết

Phù Nam:

Không để lại hệ chữ viết rõ ràng

Chăm-pa:

Có chữ Chăm cổ, phát triển từ chữ Phạn

 Kết luận Câu 1 (viết ngắn gọn):

Văn minh Phù Nam nổi bật về thương mại đường biển và giao lưu quốc tế, trong khi văn minh Chăm-pa nổi bật về kiến trúc, tôn giáo và văn hóa chịu ảnh hưởng sâu sắc của Ấn Độ.

Câu 2. Những điểm khác nhau giữa văn minh Văn Lang – Âu Lạc và văn minh Chăm-pa
1. Về nguồn gốc

Văn minh Văn Lang – Âu Lạc:

Là văn minh bản địa, hình thành từ cư dân nông nghiệp lúa nước

Văn minh Chăm-pa:

Chịu ảnh hưởng mạnh từ văn minh Ấn Độ

2. Về địa bàn cư trú

Văn Lang – Âu Lạc:

Ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, vùng đồng bằng sông Hồng

Chăm-pa:

Ở miền Trung, ven biển, địa hình hẹp và dốc

3. Về kinh tế

Văn Lang – Âu Lạc:

Kinh tế chủ yếu là nông nghiệp trồng lúa nước

Biết luyện kim, đúc đồng (trống đồng)

Chăm-pa:

Nông nghiệp kết hợp khai thác biển và thương mại

Thủ công nghiệp, xây dựng phát triển

4. Về văn hóa – tín ngưỡng

Văn Lang – Âu Lạc:

Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, thần tự nhiên

Văn hóa dân gian đậm nét

Chăm-pa:

Thờ Ấn Độ giáo, sau đó có Phật giáo

Văn hóa mang màu sắc tôn giáo rõ rệt

5. Về chữ viết

Văn Lang – Âu Lạc:

Chưa có chữ viết

Chăm-pa:

Có chữ Chăm cổ

 Kết luận Câu 2 (dễ ghi điểm):

Văn minh Văn Lang – Âu Lạc mang đậm bản sắc văn hóa bản địa gắn với nông nghiệp lúa nước, còn văn minh Chăm-pa chịu ảnh hưởng sâu sắc của văn hóa Ấn Độ, nổi bật về tôn giáo và kiến trúc.