Quảng cáo
3 câu trả lời 64
- Những nét chính về quá trình hình thành chủ nghĩa đế quốc ở các nước Âu – Mỹ
(Cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX)
+ Vào cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX, chủ nghĩa tư bản ở các nước Âu – Mỹ phát triển mạnh mẽ và chuyển sang một giai đoạn mới – chủ nghĩa đế quốc.
+ Trước hết, sản xuất công nghiệp phát triển nhanh, khoa học – kĩ thuật có nhiều tiến bộ, làm cho quy mô sản xuất ngày càng lớn. Trong quá trình cạnh tranh, các xí nghiệp nhỏ bị thâu tóm, hợp nhất, dẫn đến sự ra đời của các tổ chức độc quyền như tơ-rớt, xanh-đi-ca, cácten. Các tổ chức này chi phối toàn bộ nền kinh tế và đời sống xã hội.
+ Thứ hai, tư bản tài chính hình thành, do sự kết hợp giữa tư bản công nghiệp và tư bản ngân hàng. Tư bản tài chính giữ vai trò thống trị, thao túng kinh tế và chính trị của các quốc gia tư bản.
+ Thứ ba, xuất khẩu tư bản trở nên phổ biến, thay thế dần cho xuất khẩu hàng hóa. Các nước tư bản lớn đầu tư vốn ra nước ngoài để thu lợi nhuận cao, đồng thời mở rộng ảnh hưởng kinh tế và chính trị.
+ Cuối cùng, để phục vụ lợi ích của các tập đoàn độc quyền, các nước tư bản tiến hành xâm lược, tranh giành thuộc địa và thị trường. Điều này làm cho mâu thuẫn giữa các nước đế quốc ngày càng gay gắt, trở thành nguyên nhân sâu xa dẫn đến các cuộc chiến tranh lớn, tiêu biểu là Chiến tranh thế giới thứ nhất.
=> Kết luận
Sự hình thành chủ nghĩa đế quốc ở các nước Âu – Mỹ là kết quả tất yếu của sự phát triển cao của chủ nghĩa tư bản, đánh dấu giai đoạn mà kinh tế độc quyền và chính sách xâm lược trở thành đặc trưng cơ bản.
- Anh là nước có hệ thống thuộc địa lớn nhất thế giới ("Mặt trời không bao giờ lặn trên đế quốc Anh").
- Đức và Mỹ là những nước tư bản trẻ, phát triển nhanh nhưng có ít thuộc địa, dẫn đến mâu thuẫn gay gắt với các nước "đế quốc già".
- Mỹ: Xuất hiện các nghiệp đoàn khổng lồ (vua thép, vua dầu mỏ), được gọi là "Xứ sở của các Trust" [1, 5].
- Đức: Là "Chủ nghĩa đế quốc quân phiệt, hiếu chiến" do sự kết hợp giữa độc quyền và tầng lớp quý tộc phong kiến Phổ [4, 5].
- Anh: Là "Chủ nghĩa đế quốc thực dân" với hệ thống thuộc địa trải rộng khắp các châu lục [4].
- Pháp: Là "Chủ nghĩa đế quốc cho vay nặng lãi" do phần lớn vốn đầu tư đổ vào việc cho các nước khác vay lấy lãi thay vì phát triển công nghiệp trong nước [2, 5].
1. Sự hình thành các công ty độc quyền
Sự phát triển của khoa học - kỹ thuật thúc đẩy sản xuất tập trung quy mô lớn. Các doanh nghiệp nhỏ bị thôn tính, dẫn đến sự ra đời của các tổ chức độc quyền như Cartel, Syndicate (Châu Âu) hay Trust (Mỹ) [1, 2]. Các tổ chức này chi phối giá cả và thị trường để thu lợi nhuận cao.
2. Sự ra đời của tư bản tài chính
Sự tập trung sản xuất đi đôi với tập trung ngân hàng. Các ngân hàng lớn và các công ty công nghiệp kết hợp với nhau tạo thành tư bản tài chính [2, 3]. Tầng lớp tài phiệt này không chỉ thao túng kinh tế mà còn chi phối đời sống chính trị của các quốc gia.
3. Xuất khẩu tư bản
Thay vì chỉ xuất khẩu hàng hóa, các nước đế quốc đẩy mạnh xuất khẩu tư bản (đầu tư vốn ra nước ngoài, đặc biệt là vào các thuộc địa và nước chậm phát triển) để khai thác tài nguyên và nhân công rẻ mạt [1, 3].
4. Đẩy mạnh xâm lược và phân chia thuộc địa
Để đáp ứng nhu cầu về nguyên liệu và thị trường, các cường quốc (Anh, Pháp, Đức, Mỹ, Nhật...) ráo riết xâm lược thuộc địa. Đến đầu thế kỷ XX, thế giới đã bị phân chia xong [2, 4].
Anh là nước có hệ thống thuộc địa lớn nhất thế giới ("Mặt trời không bao giờ lặn trên đế quốc Anh").
Đức và Mỹ là những nước tư bản trẻ, phát triển nhanh nhưng có ít thuộc địa, dẫn đến mâu thuẫn gay gắt với các nước "đế quốc già".
5. Đặc điểm riêng biệt của từng quốc gia
Mỹ: Xuất hiện các nghiệp đoàn khổng lồ (vua thép, vua dầu mỏ), được gọi là "Xứ sở của các Trust" [1, 5].
Đức: Là "Chủ nghĩa đế quốc quân phiệt, hiếu chiến" do sự kết hợp giữa độc quyền và tầng lớp quý tộc phong kiến Phổ [4, 5].
Anh: Là "Chủ nghĩa đế quốc thực dân" với hệ thống thuộc địa trải rộng khắp các châu lục [4].
Pháp: Là "Chủ nghĩa đế quốc cho vay nặng lãi" do phần lớn vốn đầu tư đổ vào việc cho các nước khác vay lấy lãi thay vì phát triển công nghiệp trong nước [2, 5].
Sự hình thành chủ nghĩa đế quốc đã làm gia tăng mâu thuẫn giữa các nước đế quốc với nhau và giữa đế quốc với các dân tộc thuộc địa, dẫn đến nguy cơ bùng nổ các cuộc chiến tranh thế giới [2, 3].
Quảng cáo
Bạn cần hỏi gì?
Câu hỏi hot cùng chủ đề
-
Đã trả lời bởi chuyên gia
101838 -
Đã trả lời bởi chuyên gia
50465 -
Đã trả lời bởi chuyên gia
42443 -
Đã trả lời bởi chuyên gia
39123 -
Đã trả lời bởi chuyên gia
38549 -
Đã trả lời bởi chuyên gia
36138
