Nhiệt độ trung bình năm cao, quanh mức 23–27°C, ít biến động theo mùa so với nhiều khu vực ôn đới. Nhiệt độ cao nhất thường vào tháng 5–6 và thấp nhất vào tháng 12–1.
Phạm vi nhiệt độ ngày đêm lớn ở miền núi và miền Tây, nhưng ở đồng bằng ven biển thường ít biến động nhiệt độ giữa ngày và đêm.
Lượng mưa phân hóa theo mùa rõ rệt:Mùa mưa (âm lịch hoặc theo kiểu gió mùa) bắt đầu từ khoảng tháng 5–6 ở miền Bắc và kéo dài tới tháng 10–11; ở Nam Bộ mưa nhiều hơn từ tháng 5–11.
Mùa khô kéo dài từ khoảng tháng 11–4 ở phía Bắc và từ tháng 12–4 ở Nam Bộ, tùy vùng.
Lượng mưa hàng năm lớn, thường trên 1.000–2.000 mm ở nhiều vùng đồng bằng và ven biển; ở vùng núi phía Bắc và Tây Nguyên có phân bố mưa cao hơn, có thể vượt trên 2.000–3.000 mm ở một số địa điểm.
Độ ẩm không khí cao quanh năm, thường dao động từ 70–90%, khiến cảm giác mát mẻ hoặc oi bức tùy theo mùa và vùng.
Gió mùa là yếu tố chủ đạo, đổi chiều theo mùa:Gió Đông Nam áp đảo vào mùa mưa (trọng tâm từ biển phía Đông Nam),
Gió Tây Nam hoặc Tây Bắc yếu hơn vào mùa khô ở nhiều khu vực, làm cho điều kiện khô hạn dễ xảy ra ở một số nơi nhưng vẫn cao ẩm ở vùng đồng bằng.
Mùa bão và gió mùa gây mưa lớn có tính chất cục bộ và biến đổi theo năm. Bão và áp thấp nhiệt đới có thể gây mưa to và gió mạnh, đặc biệt bờ biển miền Trung và khu vực giáp biển.
Độ ẩm và mưa tạo nên cảnh quan xanh tốt quanh năm, với sự phân bố thảm thực vật phong phú từ rừng nhiệt đới gió mùa đến rừng phòng hộ và hệ sinh thái ven biển.
Biến đổi theo vùng:Miền Bắc có mùa đông lạnh và mưa nhiều hơn ở phía núi; mùa hè nóng và ẩm.
Miền Trung có khí hậu phân hóa mạnh giữa miền núi và đồng bằng ven biển; mùa mưa tập trung ở thời điểm bão vào biển Đông.
Tây Nguyên và Nam Bộ có mùa mưa kéo dài hơn và lượng mưa cao ở độ cao lớn hoặc địa hình phức tạp; Nam Bộ có mùa mưa nhiều và kéo dài, mùa khô ngắn hơn ở một số vùng.