Trong các thế kỷ XVII - XVIII, sản xuất nông nghiệp ở Đàng Trong có bước phát triển rõ rệt chủ yếu do hai nguyên nhân chính: Điều kiện tự nhiên thuận lợi và Chính sách khuyến khích khai hoang của các chúa Nguyễn.

Dưới đây là các lý do chi tiết giúp bạn hiểu rõ hơn:

1. Chính sách khai hoang tích cực của chúa Nguyễn
Để xây dựng cơ sở kinh tế đối đầu với Đàng Ngoài, các chúa Nguyễn đã thực hiện nhiều biện pháp mạnh mẽ để mở rộng diện tích canh tác:

Tổ chức di dân: Khuyến khích dân lưu vong, nông dân nghèo từ các vùng Thuận - Quảng đi vào phía Nam (vùng Đồng Nai, Gia Định) để khẩn hoang.
Hỗ trợ sản xuất: Cấp nông cụ, lương ăn cho người đi khai hoang, lập thành các làng ấp mới.
Chính sách thuế: Miễn giảm tô thuế và binh dịch trong những năm đầu khai phá để người dân yên tâm sản xuất.
Xác lập chủ quyền: Năm 1698, Nguyễn Hữu Cảnh vào kinh lý phía Nam, lập phủ Gia Định, chính thức hóa việc quản lý hành chính vùng đất mới, tạo điều kiện cho nông nghiệp ổn định phát triển.
2. Điều kiện tự nhiên ưu đãi
Vùng đất Đàng Trong, đặc biệt là khu vực Nam Bộ (Gia Định), có những lợi thế vượt trội so với Đàng Ngoài:

Đất đai màu mỡ: Diện tích đất phù sa mới bồi đắp cực kỳ rộng lớn, chưa được khai thác nhiều nên rất phì nhiêu.
Khí hậu thuận lợi: Thời tiết ít thiên tai hơn miền Bắc, nóng ẩm mưa nhiều, rất phù hợp cho việc trồng lúa nước và các loại cây ăn quả.
Hệ thống sông ngòi: Mạng lưới sông ngòi, kênh rạch chằng chịt giúp việc tưới tiêu và giao thương nông sản vô cùng thuận tiện.

Kết quả
Nhờ sự kết hợp giữa chính sách đúng đắn và ưu thế tự nhiên, Đàng Trong đã nhanh chóng biến thành một vựa lúa lớn. Sản lượng lương thực dồi dào không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn tạo điều kiện cho việc giao thương với nước ngoài phát triển.

Trong thế kỷ 17-18, sản xuất nông nghiệp ở Đàng Trong (Nam Trung Bộ và Nam Bộ ngày nay) có bước phát triển rõ rệt do các nguyên nhân sau:

Mở rộng diện tích canh tác

Người dân khai hoang trên đất mới, ven sông, vùng rừng ngập mặn.
Các vùng đất mới ở Phú Yên, Bình Định, Quảng Nam… được đưa vào sản xuất.
Áp dụng kỹ thuật canh tác cải tiến

Sử dụng cày bừa, hệ thống thủy lợi đơn giản, tăng năng suất lúa.
Trồng nhiều loại cây ăn quả, cây công nghiệp nhỏ.
Phát triển các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao

Lúa, gạo là cây lương thực chính.
Trồng thêm dâu, mía, chè, hồ tiêu phục vụ thương mại.
Thương mại phát triển, tạo động lực sản xuất

Hàng nông sản được bán cho thương nhân trong và ngoài nước, đặc biệt là gạo và hồ tiêu.
Nhu cầu thị trường khuyến khích nông dân tăng năng suất và mở rộng diện tích.

✅ Kết luận:
Sản xuất nông nghiệp ở Đàng Trong thế kỷ 17-18 phát triển rõ rệt nhờ khai hoang mở rộng đất, cải tiến kỹ thuật, trồng cây có giá trị kinh tế cao và thị trường tiêu thụ rộng.