Phân tích bài thơ Vịnh Đời Người của Hồ Xuân Hương.
Quảng cáo
3 câu trả lời 45
Dẫu có ngàn vàng khó đổi thay.
Trong núi ngàn năm cây vẫn có,
Dưới trần trăm tuổi dễ không ai.
Nghĩ đường danh lợi lòng thêm chán,
Thấy kẻ gian ngoan bụng lại đầy.
Đắng xót ghê thay mùi tục lụy,
Bực mình theo Cuội tới cung mây.
Phân tích chi tiết
1. Cảm nhận về kiếp người ngắn ngủi, hữu hạn
• Hai câu đầu mở ra bằng một phép tính thời gian: “Trăm năm ba vạn sáu ngàn ngày” – một con số cụ thể để nói về độ dài đời người.
• Nhưng dù có “ngàn vàng” cũng không thể mua lại được thời gian đã mất – thể hiện sự tiếc nuối và bất lực trước quy luật sinh tử.
2. So sánh giữa thiên nhiên và con người
• “Trong núi ngàn năm cây vẫn có, / Dưới trần trăm tuổi dễ không ai” – hình ảnh cây sống lâu hơn người, gợi nên nỗi buồn về sự ngắn ngủi, mong manh của kiếp người.
• Qua đó, tác giả thể hiện nỗi cô đơn và sự bất công của tạo hóa.
3. Phê phán danh lợi và xã hội thực dụng
• “Nghĩ đường danh lợi lòng thêm chán” – thể hiện sự vỡ mộng trước con đường công danh.
• “Thấy kẻ gian ngoan bụng lại đầy” – phê phán xã hội đảo điên, nơi kẻ gian xảo lại được hưởng lợi, người chính trực thì chịu thiệt.
4. Khát vọng thoát tục, tìm đến tự do
• Hai câu cuối: “Đắng xót ghê thay mùi tục lụy, / Bực mình theo Cuội tới cung mây” – thể hiện nỗi chán chường trần thế, mong muốn thoát ly khỏi cõi đời đầy phiền não.
• Hình ảnh “Cuội” và “cung mây” mang tính ẩn dụ cho sự thoát tục, nhưng cũng gợi cảm giác bất lực, mộng tưởng viển vông.
Nghệ thuật đặc sắc
• Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật – chặt chẽ, súc tích.
• Ngôn ngữ giản dị mà sâu sắc, giàu hình ảnh và tính biểu cảm.
• Giọng thơ chua chát, mỉa mai – đặc trưng của Hồ Xuân Hương.
• Sử dụng hình ảnh ẩn dụ, đối lập để làm nổi bật tư tưởng triết lý.
Ý nghĩa và thông điệp
• Bài thơ là lời chiêm nghiệm sâu sắc về kiếp người, về sự vô thường của đời sống.
• Đồng thời, nó cũng là lời cảnh tỉnh về danh lợi, về sự giả dối trong xã hội, và khát vọng được sống một cuộc đời thanh cao, tự do.
- Sự vô thường của cuộc đời: Bài thơ khắc họa quy luật tự nhiên "sinh, lão, bệnh, tử" mà không ai có thể tránh khỏi. Tác giả nhìn nhận đời người như một giấc mộng, một sự tồn tại mong manh giữa vũ trụ bao la.
- Nỗi lòng nữ sĩ: Qua việc vịnh về đời người, Hồ Xuân Hương còn kín đáo gửi gắm nỗi xót xa cho thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến — những người có tài hoa nhưng cuộc đời thường truân chuyên, lận đận.
- Thái độ sống: Dù mang sắc thái ngậm ngùi, bài thơ vẫn toát lên vẻ ngạo nghễ, bản lĩnh của một trí tuệ sắc sảo, dám nhìn thẳng vào sự thật nghiệt ngã của thời gian.
- Thể thơ: Bài thơ thường được viết theo thể Thất ngôn bát cú Đường luật, một thể thơ đòi hỏi sự niêm luật chặt chẽ nhưng đã được nữ sĩ "Việt hóa" một cách tài tình bằng ngôn ngữ Nôm bình dị, giàu hình ảnh.
- Ngôn ngữ: Sử dụng từ ngữ sắc sảo, hàm súc, giàu tính biểu cảm. Cách dùng các hình ảnh ẩn dụ (như con tạo, giấc mộng, bóng xế...) giúp ý thơ trở nên sâu xa và ám ảnh.
- Giọng điệu: Là sự kết hợp giữa cái tôi trữ tình sâu lắng và cái nhìn trào phúng nhẹ nhàng, tạo nên một phong cách riêng biệt không lẫn vào đâu được của Hồ Xuân Hương.
Quảng cáo
Bạn muốn hỏi bài tập?
Câu hỏi hot cùng chủ đề
-
3547
-
2472
-
1974
-
1806
-
1771
-
1485
