Bài thơ Nắng mới của Lưu Trọng Lư được xây dựng theo một cấu tứ độc đáo, dựa trên sự đối lập giữa hiện tại – quá khứ, giữa nắng hôm nay – nắng ngày xưa để bộc lộ nỗi nhớ thương người mẹ đã mất. Mở đầu bài thơ, tác giả gợi lên khung cảnh buổi sáng tràn trề ánh nắng, ánh nắng mới “vàng hoe” phủ xuống hiên nhà, đánh thức cả không gian. Cái “nắng mới” ấy làm sự sống trở nên tươi trẻ, rạng rỡ. Nhưng ngay khi bước sang khổ thơ tiếp theo, nắng hôm nay lại khơi dậy trong lòng nhà thơ nỗi buồn thăm thẳm về “nắng ngày xưa” – thứ nắng gắn với hình ảnh người mẹ hiền từ, dịu dàng. Hai hình ảnh “nắng mới” và “nắng xưa” được đặt cạnh nhau tạo nên chiều sâu cảm xúc: nắng mới thì rực rỡ, còn nắng xưa thì thấm đượm yêu thương, gợi về một thời đã mất. Cấu tứ đối lập ấy giúp nhấn mạnh nỗi hoài niệm và tình mẫu tử thiêng liêng. Hình ảnh người mẹ hiện lên giản dị mà ấm áp: dáng mẹ quét sân, mái tóc sương che nắng. Ánh nắng trở thành biểu tượng của ký ức, của tình yêu bất tận mà người con dành cho mẹ. Nhờ vậy, bài thơ vang lên vừa trong trẻo, vừa da diết, gợi xúc cảm sâu lắng trong lòng người đọc.

Bài mẫu số 2:

Bài thơ "Nắng mới" của Lưu Trọng Lư là một tuyệt tác về cấu tứ và hình ảnh, mở đầu bằng cảnh nắng mới gợi kỷ niệm, chuyển sang hình ảnh người mẹ thuở xưa đầy xót xa (gà trưa, mây trắng, giậu thưa), rồi dâng trào cảm xúc về tình mẫu tử thiêng liêng qua hình ảnh mẹ tảo tần, kết thúc là nỗi nhớ nhung da diết, tạo nên một dòng cảm xúc từ ngoại cảnh đến nội tâm, từ nắng đến mẹ, từ quá khứ đến hiện tại, đan xen hình ảnh thiên nhiên thơ mộng (nắng, gà trưa, lá) và hình ảnh người mẹ giản dị mà cao quý, thể hiện sâu sắc nỗi buồn xa cách và tình yêu thiêng liêng với mẹ, mang đến sức lay động lớn lao. 
Phân tích Cấu tứ và Hình ảnh:
Cấu tứ độc đáo - Từ nắng đến mẹ (Vòng xoay cảm xúc):Mở đầu: Bài thơ bắt đầu bằng cảnh nắng mới hắt vào song, tiếng gà trưa gáy "xao xác não nùng", gợi lên một nỗi buồn man mác, quen thuộc.
Phát triển: Nắng mới ấy "xao xác" làm sống lại những ký ức tuổi thơ, đưa người đọc đến hình ảnh người mẹ hiền “Lòng rượi buồn theo thời dĩ vãng / Chập chờn sống lại những ngày không”.
Cao trào: Nỗi nhớ ùa về, tập trung vào hình ảnh người mẹ: “Tôi nhớ mẹ tôi thuở thiếu thời / Lúc người còn sống, tôi lên mười”.
Kết thúc: Cảm xúc lắng đọng, hình ảnh mẹ hiện lên rõ nét nhất qua chi tiết “Nét cười đen nhánh sau tay áo / Trong ánh trưa hè, trước giậu thưa”, một nỗi nhớ day dứt, vĩnh hằng.
Cấu tứ này tạo nên một dòng chảy cảm xúc tự nhiên, từ một chi tiết bên ngoài (nắng) để bộc lộ chiều sâu nội tâm (nỗi nhớ mẹ), như một vòng xoay đầy ám ảnh.
Hệ thống hình ảnh giàu sức gợi:Hình ảnh nắng mới: Không chỉ là ánh nắng bình thường mà nhuốm màu hoài niệm, buồn thương; nó hắt vào song, gọi nhớ “Mỗi lần nắng mới hắt bên song”.
Hình ảnh thiên nhiên: Gà trưa gáy "xao xác", mây "trôi" không định hướng, "giậu thưa" - tất cả đều buồn bã, gợi sự cô đơn, chia li.
Hình ảnh người mẹ: Hiện lên thật giản dị, gần gũi mà thiêng liêng: nụ cười "đen nhánh", bàn tay tảo tần ("sau tay áo"), vóc dáng tần tảo ("trước giậu thưa") trong ánh nắng hè.
Sự kết hợp tài tình giữa hình ảnh thiên nhiên và hình ảnh con người, giữa vẻ đẹp bên ngoài (nắng) và nỗi buồn bên trong (mẹ) tạo nên một "vân chữ" độc đáo của Lưu Trọng Lư, chạm đến tình mẫu tử thiêng liêng mà ai cũng có. 
Tóm lại: Cấu tứ bài thơ đi từ nắng đến mẹ, từ cảnh đến tình, với những hình ảnh thơ mộng, giản dị mà sâu sắc, đã khắc họa thành công nỗi nhớ thương da diết và tình cảm thiêng liêng về người mẹ, khiến "Nắng mới" trở thành một khúc ca buồn thương, đầy cảm động.