1. Những nét chính trong các giai đoạn phát triển của nền văn minh Đông Nam Á
Văn minh Đông Nam Á thời cổ – trung đại phát triển qua hai giai đoạn lớn:

➤ Giai đoạn 1: Thời kì văn minh bản địa (cổ đại)
Nét chính:

Hình thành từ cư dân nông nghiệp lúa nước sống ở châu thổ các con sông lớn (sông Hồng, sông Cửu Long, sông Mê Kông, Irrawaddy…).
Kỹ thuật trồng trọt phát triển, đặc biệt kỹ thuật làm đất, thủy lợi, trồng lúa nước → tạo nền tảng kinh tế quan trọng.
Các nền văn hóa Sa Huỳnh, Đông Sơn, Óc Eo… xuất hiện và phát triển rực rỡ.
Chế tác đồ đồng, đồ sắt, làm gốm, dệt vải, buôn bán đường biển đã khá sớm.
Tổ chức xã hội hình thành bộ lạc – liên minh bộ lạc → nhà nước sơ khai (Văn Lang, Âu Lạc, Phù Nam, Chân Lạp…).

➤ Giai đoạn 2: Thời kì giao lưu và tiếp nhận (trung đại)
Nét chính:

Giao lưu mạnh mẽ với Ấn Độ và Trung Hoa, dẫn đến sự “Ấn Độ hóa” và “Trung Quốc hóa” trên nhiều lĩnh vực.
Sự hình thành các vương quốc cổ đại rực rỡ:

Đại Việt, Chămpa, Angkor, Pagan, Sriwijaya, Majapahit…
Sự tiếp thu văn hóa Ấn Độ thể hiện qua:

Chữ viết (chữ Phạn, chữ Chăm cổ)
Tôn giáo (Hindu giáo và Phật giáo)
Kiến trúc – nghệ thuật (đền đài, tượng thần, phù điêu…)
Thành tựu kiến trúc nổi bật:

Quần thể Angkor Wat – Angkor Thom (Campuchia)
Đền Borobudur (Indonesia)
Tháp Chăm – thánh địa Mỹ Sơn (Việt Nam)
Sự phát triển các quốc gia phong kiến độc lập, có nền văn hóa riêng đa dạng nhưng vẫn mang bản sắc chung Đông Nam Á.

2. Nhận xét về giá trị trường tồn của các thành tựu văn minh Đông Nam Á thời cổ – trung đại
✓ 1. Có giá trị lịch sử lâu bền
Các nền văn minh như Đông Sơn, Angkor, Chăm pa… để lại những di sản kiến trúc, nghệ thuật, tôn giáo vẫn còn tồn tại đến ngày nay, chứng minh trình độ sáng tạo cao của cư dân Đông Nam Á.

✓ 2. Góp phần hình thành bản sắc văn hóa của khu vực
Những giá trị như:

Văn hóa lúa nước
Tín ngưỡng thờ thần tự nhiên
Kiến trúc đền tháp
Nghệ thuật điêu khắc
…
đều trở thành bản sắc riêng, tạo nên nét độc đáo của văn minh Đông Nam Á mà không nơi nào có.
✓ 3. Ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống hiện đại
Nhiều phong tục, lễ hội, cách canh tác nông nghiệp, mô hình làng xã… bắt nguồn từ thời cổ – trung đại vẫn tồn tại trong đời sống ngày nay.
→ Điều này cho thấy tính bền vững và khả năng thích nghi của văn minh khu vực.

✓ 4. Mang giá trị nhân loại
Các công trình kiến trúc (Angkor, Borobudur, Mỹ Sơn…) được UNESCO công nhận là di sản thế giới, khẳng định giá trị toàn cầu, không chỉ trong phạm vi Đông Nam Á.

✓ 5. Góp phần tạo tiền đề cho sự phát triển quốc gia hiện đại
Những thành tựu văn minh xưa đã đặt nền móng cho:

Hệ thống nhà nước
Văn hóa – tín ngưỡng
Nghệ thuật
Giao thương
→ giúp các quốc gia Đông Nam Á phát triển trong thời kỳ mới.

Văn minh Đông Nam Á thời cổ – trung đại phát triển từ nền nông nghiệp lúa nước bản địa, sau đó phong phú hơn nhờ giao lưu văn hóa. Những thành tựu của thời kì này không chỉ tạo nên bản sắc riêng của khu vực mà còn có giá trị trường tồn, vẫn ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống và sự phát triển của các quốc gia Đông Nam Á ngày nay.

1. Các giai đoạn phát triển chính
Nền văn minh Đông Nam Á thời kì cổ - trung đại phát triển qua 3 giai đoạn chính:
Giai đoạn 1 (Thiên niên kỷ I TCN - đầu Công nguyên): Hình thành các quốc gia sơ khai, phát triển văn minh lúa nước và luyện kim (văn hóa Đông Sơn).
Giai đoạn 2 (Đầu Công nguyên - thế kỷ X): Tiếp thu mạnh mẽ văn hóa Ấn Độ (Phật giáo, Hin-đu giáo, chữ viết), xây dựng các vương quốc hùng mạnh (Phù Nam, Cham-pa, Sriwijaya).
Giai đoạn 3 (Thế kỷ X - giữa thế kỷ XIX): Đạt đến đỉnh cao phong kiến (Đại Việt, Angkor), phát triển văn học nghệ thuật, Nho giáo thịnh hành, tiếp tục tiếp biến văn hóa.
 
2. Giá trị trường tồn của các thành tựu
Những thành tựu này có giá trị trường tồn to lớn vì:
Là nền tảng bản sắc: Tạo nên cốt lõi văn hóa riêng biệt của các dân tộc trong khu vực.
Thúc đẩy phát triển bền vững: Nền văn minh lúa nước vẫn là cơ sở kinh tế chính đến ngày nay.
Di sản vật chất và tinh thần vĩnh cửu: Các công trình kiến trúc (Angkor Wat, Mỹ Sơn) và tác phẩm văn học vẫn là di sản thế giới, thể hiện tài năng sáng tạo của con người.
Bài học về tiếp biến văn hóa: Chứng minh khả năng tiếp thu có chọn lọc tinh hoa bên ngoài để làm giàu văn hóa bản địa.