Quảng cáo
2 câu trả lời 249
Dưới đây là những nét chính về quá trình thực dân phương Tây xâm lược các nước Đông Nam Á (từ thế kỷ XVI đến đầu thế kỷ XX):
1. Giai đoạn xâm nhập ban đầu (thế kỷ XVI – XVII)
- Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha là những nước phương Tây đầu tiên đặt chân đến Đông Nam Á.
- Họ xuất hiện ban đầu dưới danh nghĩa thương nhân và truyền giáo, tìm đường kiểm soát các tuyến thương mại gia vị qua Ấn Độ Dương.
- Một số vùng chịu ảnh hưởng sớm:
+ Philippines → bị Tây Ban Nha chiếm từ thế kỷ XVI.
+ Indonesia → trở thành nơi cạnh tranh giữa Bồ Đào Nha, Hà Lan và Anh.
2. Giai đoạn mở rộng và thiết lập thuộc địa (thế kỷ XVII – XVIII)
+ Hà Lan nổi lên mạnh nhất ở Đông Nam Á hải đảo, dần loại bỏ Bồ Đào Nha và thao túng hoạt động thương mại.
+ Thành lập công ty Đông Ấn Hà Lan (VOC).
+ Thiết lập quyền kiểm soát trên hầu hết các đảo của Indonesia.
+ Anh mở rộng ảnh hưởng tại Ấn Độ – Đông Nam Á:
+ Chiếm được các cảng chiến lược như Malacca, Penang, Singapore (từ đầu thế kỷ XIX).
3. Giai đoạn xâm lược toàn diện (thế kỷ XIX – đầu XX)
+ Đây là thời kỳ chủ nghĩa tư bản phương Tây chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa, đẩy mạnh xâm chiếm thuộc địa.
- Anh
+ Hoàn thành quá trình chiếm Myanmar (1824–1885).
+ Thiết lập Liên bang Mã Lai và biến Singapore thành trung tâm thương mại lớn nhất khu vực.
- Pháp
+ Xâm lược và đặt ách cai trị lên Việt Nam, sau đó mở rộng thành Liên bang Đông Dương (Việt Nam – Lào – Campuchia).
- Hà Lan
+ Củng cố sự thống trị tại Indonesia, áp dụng hệ thống “Văn hóa trồng trọt” (Cultuurstelsel) bóc lột nặng nề.
- Tây Ban Nha → Mỹ
+ Philippines ban đầu do Tây Ban Nha thống trị.
+ Sau chiến tranh Mỹ – Tây Ban Nha (1898), Philippines chuyển sang sự thống trị của Mỹ.
- Bồ Đào Nha
+ Tuy bị suy yếu, vẫn giữ được Đông Timor cho đến thế kỷ XX.
4. Ngoại lệ: Thái Lan (Xiêm) không bị đô hộ
- Thái Lan là nước duy nhất trong khu vực không trở thành thuộc địa.
- Nguyên nhân:
+ Chính sách ngoại giao mềm dẻo.
+ Sự cải cách mạnh mẽ thời vua Mongkut và Chulalongkorn.
+ Giữ vai trò “vùng đệm” giữa Anh (Miến Điện, Malaya) và Pháp (Đông Dương).
5. Hệ quả chung
- Các nước Đông Nam Á bị biến thành nguồn cung nguyên liệu cho công nghiệp phương Tây.
- Thiết lập bộ máy hành chính thuộc địa và áp đặt chính sách bóc lột kinh tế.
- Xã hội thay đổi mạnh mẽ: xuất hiện giai cấp mới, đô thị hóa, mở rộng giáo dục phương Tây.
- Đồng thời hình thành phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên khắp khu vực.
Quá trình thực dân phương Tây xâm lược các nước Đông Nam Á diễn ra trong nhiều thế kỷ, từ đầu thế kỷ XVI đến cuối thế kỷ XIX, và có thể được tóm tắt qua các nét chính sau:
1. Thời điểm và Giai đoạn xâm lược
Quá trình này diễn ra qua hai giai đoạn chính:
Từ đầu thế kỷ XVI đến giữa thế kỷ XIX: Các nước phương Tây chủ yếu tiến hành thám hiểm, thiết lập các trạm thương mại và chiếm đóng một số đảo hoặc vùng ven biển làm căn cứ. Bồ Đào Nha là quốc gia tiên phong, chiếm Ma-lắc-ca (Malacca) vào năm 1511. Sau đó là Tây Ban Nha, Hà Lan, Anh, Pháp.
Từ nửa sau thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX: Giai đoạn này, các nước thực dân chuyển sang xâm chiếm và biến hầu hết các quốc gia Đông Nam Á thành thuộc địa một cách có hệ thống và quy mô lớn, do nhu cầu về nguyên liệu, thị trường và nhân công cho nền kinh tế tư bản chủ nghĩa đang phát triển mạnh mẽ.
2. Cách thức xâm lược
Thực dân phương Tây sử dụng nhiều cách thức khác nhau, bao gồm:
Sử dụng vũ lực: Đây là phương pháp chủ yếu và quyết định. Các nước phương Tây thường dùng ưu thế về quân sự, vũ khí hiện đại để tấn công, đàn áp sự kháng cự của chính quyền và nhân dân bản địa.
Lợi dụng mâu thuẫn nội bộ: Các nước thực dân thường khéo léo can thiệp vào các cuộc chiến tranh, mâu thuẫn giữa các phe phái, triều đình phong kiến để làm suy yếu chính quyền sở tại, từ đó dễ dàng thôn tính.
Kí kết các hiệp ước bất bình đẳng: Sau khi gây áp lực quân sự hoặc lợi dụng tình hình, chúng buộc các nước Đông Nam Á kí các hiệp ước, hòa ước với những điều khoản bất lợi, từng bước công nhận quyền kiểm soát của thực dân.
3. Kết quả xâm lược
Kết quả là đến đầu thế kỷ XX, hầu hết các quốc gia Đông Nam Á (trừ Thái Lan) đã trở thành thuộc địa của các cường quốc phương Tây:
Hà Lan chiếm Indonesia.
Anh chiếm Ấn Độ, Myanmar (Miến Điện), Mã Lai và Singapore.
Pháp chiếm ba nước Đông Dương (Việt Nam, Lào, Campuchia).
Tây Ban Nha rồi sau đó là Mỹ chiếm Philippines.
Thái Lan (Xiêm) là quốc gia duy nhất giữ được độc lập, nhờ chính sách ngoại giao khôn khéo và vị trí "vùng đệm" giữa ảnh hưởng của Anh và Pháp.
4. Nguyên nhân thành công của thực dân phương Tây
Sự chênh lệch về trình độ phát triển: Các nước phương Tây có nền kinh tế tư bản phát triển, tiềm lực quân sự và khoa học kĩ thuật vượt trội so với các quốc gia Đông Nam Á lúc bấy giờ.
Tình trạng khủng hoảng, lạc hậu của chế độ phong kiến: Hầu hết các quốc gia Đông Nam Á đang ở trong tình trạng chế độ phong kiến suy yếu, mâu thuẫn nội bộ gay gắt, không đủ sức chống đỡ các cuộc xâm lược.
Quảng cáo
Bạn cần hỏi gì?
Câu hỏi hot cùng chủ đề
-
Hỏi từ APP VIETJACK
Đã trả lời bởi chuyên gia
74782 -
Đã trả lời bởi chuyên gia
61046 -
Hỏi từ APP VIETJACK
Đã trả lời bởi chuyên gia
53894 -
53022
-
Đã trả lời bởi chuyên gia
40500 -
40009
-
Hỏi từ APP VIETJACK
Đã trả lời bởi chuyên gia
37794 -
Đã trả lời bởi chuyên gia
34564
