Phản ứng: Hb + O₂  ⇌  HbO₂
a. Hiện tượng lên núi cao
- Trên núi cao, hàm lượng O₂ giảm (khí loãng).
- Theo quy tắc Le Chatelier, cân bằng dịch chuyển theo chiều nghịch, tức: HbO₂ → Hb + O₂
​- Kết quả: Hb ít kết hợp với O₂, dẫn đến thiếu O₂ ở não → đau đầu, chóng mặt.
b. Ở phổi
- Nồng độ O₂ cao ở phổi → cân bằng dịch chuyển theo chiều thuận: Hb + O₂ → HbO2
- Hemoglobin kết hợp với O₂, vận chuyển O₂ đến các cơ quan, đặc biệt là não.
- Nếu thiếu O₂ ở não → đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi.
c. Biện pháp để O₂ lên não nhiều hơn
- Để cải thiện O₂ đến não:
1. Tăng hàm lượng O₂ hít vào phổi
+ Thở sâu, tập thể dục đều đặn, tránh hút thuốc lá.
+ Trồng nhiều cây xanh để cải thiện môi trường O₂.
2. Duy trì sức khỏe tim mạch và hô hấp
+ Tim khỏe, phổi khỏe → Hb vận chuyển O₂ hiệu quả hơn.
Lưu ý: Trong văn bản bạn đưa, có chỗ viết “hàm lượng oxygen hít vào phổi cũng phải ít hơn” → thực ra là phải nhiều hơn để O₂ lên não.
d. Chiều thuận và chiều nghịch
Chiều thuận: có lợi, làm Hb kết hợp O₂ → cơ thể được cung cấp O₂.
Chiều nghịch: ngược lại, Hb giải phóng O₂ khi nồng độ O₂ thấp.
=> Như vậy, quy tắc Le Chatelier giải thích vì sao O₂ ở phổi được Hb hấp thụ, còn ở môi trường O₂ thấp (lên núi) lại gây thiếu O₂ ở não.

a. Khi lên núi cao, một số người bị đau đầu, chóng mặt.

Giải thích: Trên núi cao áp suất O₂ giảm, nồng độ O₂ trong máu thấp → cân bằng dịch chuyển theo chiều nghịch (HbO₂ phân ly ra Hb + O₂) để bổ sung O₂.
Đúng. Giải thích hợp lý theo cân bằng hóa học và sinh lý.

b. Ở phổi, nồng độ oxygen lớn nên cân bằng chuyển dịch sang phải, hemoglobin kết hợp với oxygen.

Nồng độ O₂ cao → cân bằng dịch chuyển theo chiều thuận, Hb kết hợp O₂ tạo HbO₂ → máu giàu O₂ → lên não.
Đúng, phù hợp với thực tế sinh lý.

c. Để oxygen lên não nhiều hơn thì hàm lượng oxygen hít vào phổi cũng phải ít hơn.

Đây là sai:

Muốn O₂ lên não nhiều → phải tăng lượng O₂ hít vào, không phải giảm.
Ví dụ: tập thể dục, hít thở sâu, không hút thuốc → giúp tăng O₂ trong máu.

d. Chiều thuận là chiều có lợi.

Không hoàn toàn chính xác:

“Thuận” và “nghịch” là khái niệm về phản ứng hóa học, không phụ thuộc lợi/hại.
Chiều thuận là chiều Hb + O₂ → HbO₂, chiều nghịch là chiều phân ly.
Ở phổi, chiều thuận giúp cung cấp O₂ → có lợi, nhưng trong hóa học, “thuận” không đồng nghĩa “có lợi”.

✅ Tóm tắt đánh giá các ý:
a
Đúng
Nồng độ O₂ thấp → cân bằng dịch chuyển nghịch → thiếu O₂ → chóng mặt.
b
Đúng
Nồng độ O₂ cao → cân bằng thuận → Hb kết hợp O₂.
c
Sai
Muốn O₂ lên não nhiều → phải tăng O₂ hít vào, không phải giảm.
d
Sai/không chính xác
Thuận/nghịch là hướng phản ứng, không phải “có lợi” hay “có hại”.