1. Nguyên nhân
Kinh tế – chính trị:

Cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX, chủ nghĩa tư bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa.
Mâu thuẫn gay gắt trong việc tranh giành thuộc địa, thị trường và phạm vi ảnh hưởng giữa các nước đế quốc.
Đức, Áo–Hung, Italia (Liên minh) có tiềm lực mạnh nhưng ít thuộc địa → muốn phân chia lại.
Anh, Pháp, Nga (Hiệp ước) thì đã có nhiều thuộc địa → muốn giữ nguyên hiện trạng.
Quân sự – ngoại giao:

Hai khối quân sự đối lập được hình thành:

Liên minh (Liên minh Trung tâm): Đức, Áo–Hung, Italia (sau này rút ra).
Hiệp ước (Đồng minh): Anh, Pháp, Nga (sau có thêm Mỹ, Nhật...).
Chạy đua vũ trang, tình hình căng thẳng ở châu Âu.
Nguyên nhân trực tiếp:

Ngày 28/6/1914, Thái tử Áo–Hung Phơ-răng Phéc-đi-năng bị ám sát ở Xéc-bi → Áo–Hung tuyên chiến Xéc-bi → dây chuyền các nước tham chiến.

2. Diễn biến chính
Giai đoạn 1 (1914–1916):

Đức theo kế hoạch "đánh nhanh thắng nhanh", tấn công Pháp qua Bỉ nhưng bị chặn lại ở sông Mác-nơ (1914).
Mặt trận phía Tây: chiến tranh chiến hào, giằng co ác liệt.
Mặt trận phía Đông: Đức – Áo–Hung giao tranh với Nga.
1915: Italia rút khỏi Liên minh, tham gia Hiệp ước.
1916: Trận Véc-đoong (Pháp – Đức) gây tổn thất khủng khiếp.
Giai đoạn 2 (1917–1918):

1917:

Tháng 2 và tháng 10: Cách mạng Nga bùng nổ → Nga rút khỏi chiến tranh (hòa ước Brest-Litovsk 1918).
Mỹ tham chiến (tháng 4/1917) về phía Hiệp ước, cung cấp lực lượng và tài chính.
1918: Đức mở các cuộc tấn công lớn nhưng bị phản công quyết liệt. Phe Hiệp ước phản công toàn diện.
Kết thúc:

Ngày 11/11/1918, Đức ký hiệp định đình chiến ở Compiègne (Pháp).
Chiến tranh thế giới thứ nhất chấm dứt.

3. Kết quả
Phe Hiệp ước thắng, Liên minh Trung tâm thất bại.
Thiệt hại nặng nề:

Hơn 10 triệu người chết, hơn 20 triệu người bị thương.
Nhiều thành phố, làng mạc, công trình bị phá hủy.
Các nước châu Âu kiệt quệ, tụt hậu.
Mỹ vươn lên thành cường quốc kinh tế – tài chính hàng đầu.
Trật tự thế giới thay đổi, mâu thuẫn mới nảy sinh.

4. Ý nghĩa – Hệ quả
Là cuộc chiến tranh đế quốc phi nghĩa, gây đau khổ cho nhân loại.
Làm thay đổi cục diện thế giới:

Thúc đẩy Cách mạng Tháng Mười Nga 1917 thành công, mở ra thời đại mới cho phong trào cách mạng thế giới.
Nhiều quốc gia thuộc địa, trong đó có Việt Nam, chịu ảnh hưởng, phong trào giải phóng dân tộc phát triển mạnh.
Chuẩn bị tiền đề dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ hai (1939–1945).