Câu 1: Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của 3 lần kháng chiến chống quân Mông – Nguyên

Nguyên nhân thắng lợi:

• Sự lãnh đạo tài giỏi của vua Trần và Trần Hưng Đạo.
• Tinh thần đoàn kết, yêu nước và ý chí quyết tâm chiến đấu của nhân dân.
• Chiến lược “vườn không nhà trống”, lấy ít địch nhiều, vận dụng linh hoạt địa hình.
• Tổ chức hậu cần tốt, kết hợp toàn dân đánh giặc.

Ý nghĩa lịch sử:

• Bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc, giữ vững chủ quyền Đại Việt.
• Đánh bại đạo quân xâm lược hùng mạnh bậc nhất thế giới lúc bấy giờ – quân Mông – Nguyên.
• Khẳng định sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, tinh thần yêu nước bất khuất.
• Góp phần làm suy yếu tham vọng bành trướng của đế quốc Nguyên.

Câu 2: Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của khởi nghĩa Lam Sơn

Nguyên nhân thắng lợi:

•  Sự lãnh đạo tài tình, quyết đoán của Lê Lợi và các tướng lĩnh như Nguyễn Trãi.
•  Sự đồng lòng, ủng hộ của nhân dân, đặc biệt là tầng lớp nông dân.
• Nghệ thuật chiến tranh du kích linh hoạt, kết hợp đánh lâu dài và đánh lớn.
•  Biết tranh thủ thời cơ, sử dụng chiến thuật hiệu quả như trận Tốt Động – Chúc Động, Chi Lăng – Xương Giang.

Ý nghĩa lịch sử:

• Kết thúc 20 năm đô hộ tàn bạo của nhà Minh.
• Giành lại nền độc lập, mở ra thời kỳ tự chủ lâu dài cho dân tộc.
• Đặt nền móng cho sự ra đời của nhà nước phong kiến trung ương tập quyền thời Lê sơ.
• Ghi dấu cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong lịch sử chống ngoại xâm.

Câu 3: Đánh giá vai trò của Lê Lợi và Nguyễn Trãi trong khởi nghĩa Lam Sơn**

Lê Lợi là linh hồn và người lãnh đạo tối cao của cuộc khởi nghĩa:

Tập hợp và tổ chức lực lượng nghĩa quân.
Có tầm nhìn chiến lược và quyết đoán trong chỉ đạo.
Trực tiếp tham gia các trận đánh lớn, truyền cảm hứng và lòng tin cho nghĩa sĩ.

Nguyễn Trãi là mưu sĩ kiệt xuất, có vai trò quan trọng về tư tưởng và chiến lược:

• Soạn thảo các văn kiện tuyên truyền như “Bình Ngô đại cáo”, “Quân trung từ mệnh tập”.
• Đề xuất kế sách “lấy đại nghĩa thắng hung tàn, lấy chí nhân thay cường bạo”.
• Góp phần nâng cao tinh thần yêu nước và chính nghĩa của khởi nghĩa.

⇒ Cả hai đều là trụ cột quan trọng, kết hợp giữa tài thao lược và trí tuệ nhân văn, làm nên chiến thắng vĩ đại.

Câu 4: Bài học kinh nghiệm từ cuộc khởi nghĩa Lam Sơn cho công cuộc giữ gìn và bảo vệ Tổ quốc hiện nay

Phát huy tinh thần yêu nước, đoàn kết toàn dân – đây là sức mạnh lớn nhất để bảo vệ chủ quyền.
Phải có lãnh đạo sáng suốt, chiến lược đúng đắn như vai trò của Lê Lợi và Nguyễn Trãi.
Tận dụng địa hình, phát huy nội lực, không trông chờ hoàn toàn vào bên ngoài.
Kết hợp sức mạnh quân sự – chính trị – ngoại giao một cách linh hoạt.
Giữ vững độc lập dân tộc, gắn với phát triển kinh tế – văn hóa – xã hội, củng cố nội lực quốc gia.

Câu 5: Thành tựu về văn hóa và giáo dục thời Lê sơ

Về giáo dục:

• Nho giáo được đề cao, trở thành hệ tư tưởng chính thống.
• Mở rộng quy mô thi cử (thi Hương, thi Hội, thi Đình), lựa chọn nhân tài.
• Năm 1075, thi tiến sĩ được tổ chức đều đặn, ghi danh trên bia đá tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám.

Về văn hóa:

• Chữ Hán và chữ Nôm được sử dụng rộng rãi.
• Văn học phát triển rực rỡ, tiêu biểu như “Bình Ngô đại cáo” của Nguyễn Trãi.
• Sử học phát triển với tác phẩm như Đại Việt sử ký toàn thư.
•  Kiến trúc cung điện, chùa chiền được xây dựng nguy nga.
• Phát triển mỹ thuật, điêu khắc, gốm sứ...

⇒ Thời Lê sơ là một trong những giai đoạn phát triển rực rỡ nhất của văn hóa – giáo dục Việt Nam thời phong kiến.