Tuyệt vời! "Vội vàng" là một thi phẩm đặc sắc của nhà thơ Xuân Diệu, chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc về thời gian, tuổi trẻ và khát vọng sống. Dưới đây là một số đề văn nghị luận có thể khai thác từ bài thơ này:

Dạng đề phân tích, cảm nhận:

Phân tích bức tranh thiên nhiên và tâm trạng vội vàng, cuống quýt của cái tôi trữ tình trong bài thơ "Vội vàng" của Xuân Diệu. (Đề này tập trung vào nghệ thuật miêu tả và diễn tả tâm lý.)
Cảm nhận của anh/chị về khát vọng sống mãnh liệt và thái độ trân trọng từng khoảnh khắc của cuộc đời được thể hiện trong bài thơ "Vội vàng". (Đề này nhấn mạnh vào nội dung tư tưởng và tình cảm.)
Phân tích hình ảnh thơ và ngôn ngữ độc đáo, giàu sức gợi cảm trong bài "Vội vàng" của Xuân Diệu. (Đề này tập trung vào phương diện nghệ thuật biểu hiện.)
"Tôi muốn tắt nắng đi / Cho màu đừng nhạt mất; / Tôi muốn buộc gió lại / Cho hương đừng bay đi." Phân tích ý nghĩa của những ước muốn "phi lý" này trong bài thơ "Vội vàng". (Đề này tập trung vào khổ thơ đầu và ý nghĩa tượng trưng.)
Phân tích đoạn thơ:Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua, Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già, Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất. Lòng tôi rộng nhưng lượng trời cứ chật, Không cho dài thời trẻ của nhân gian. Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn, Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại!  

 
 
(Trích "Vội vàng" - Xuân Diệu) Từ đoạn thơ trên, hãy làm rõ quan niệm về thời gian và sự trân trọng tuổi trẻ của nhà thơ. (Đề này tập trung vào một đoạn thơ cụ thể và khai thác tư tưởng.)    
So sánh quan niệm về thời gian trong bài thơ "Vội vàng" của Xuân Diệu với một bài thơ khác viết về thời gian mà anh/chị đã học. (Đề này yêu cầu so sánh hai tác phẩm.)
Dạng đề nghị luận về một ý kiến:

Ý kiến cho rằng: "Bài thơ 'Vội vàng' là tiếng chuông gióng giả về sự quý giá của tuổi trẻ và sự trôi chảy khắc nghiệt của thời gian." Anh/chị có đồng ý với ý kiến này không? Hãy giải thích. (Đề này yêu cầu bày tỏ quan điểm và giải thích.)
"Vội vàng không chỉ là sự cuống quýt trước thời gian mà còn là khát vọng tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn." Bằng hiểu biết về bài thơ "Vội vàng", hãy bình luận ý kiến trên. (Đề này yêu cầu bình luận một nhận định.)
Có ý kiến nhận xét: "Ngòi bút của Xuân Diệu trong 'Vội vàng' vừa đắm say, vừa hối hả." Phân tích để làm rõ nhận xét trên. (Đề này tập trung vào phong cách nghệ thuật.)
Dạng đề mở rộng, liên hệ:

Từ cảm xúc về thời gian và tuổi trẻ trong bài thơ "Vội vàng", hãy trình bày suy nghĩ của anh/chị về thái độ sống của tuổi trẻ trong xã hội hiện nay. (Đề này yêu cầu liên hệ thực tế.)
"Tuổi trẻ chỉ đến một lần trong đời, hãy sống hết mình cho những khát vọng." Suy nghĩ của anh/chị về quan niệm này được gợi ra từ bài thơ "Vội vàng". (Đề này yêu cầu bàn luận một quan niệm sống.)
Lưu ý khi làm bài:

Đọc kỹ đề: Xác định rõ yêu cầu của đề bài (phân tích, cảm nhận, bình luận, so sánh...).
Nắm vững nội dung và nghệ thuật của bài thơ: Hiểu được mạch cảm xúc, các hình ảnh tiêu biểu, ngôn ngữ độc đáo và tư tưởng chủ đạo của tác phẩm.
Xây dựng bố cục rõ ràng: Mở bài giới thiệu tác giả, tác phẩm và nêu vấn đề; thân bài phân tích các khía cạnh theo yêu cầu của đề; kết bài khái quát giá trị của tác phẩm và nêu cảm nghĩ.
Sử dụng dẫn chứng thơ: Trích dẫn các câu thơ tiêu biểu để làm sáng tỏ các luận điểm.
Diễn đạt mạch lạc, cảm xúc: Bài viết cần thể hiện sự hiểu biết sâu sắc và cảm nhận chân thành về tác phẩm.
Chúc bạn có một bài viết nghị luận sâu sắc và giàu cảm xúc về bài thơ "Vội vàng"! Hãy chọn đề tài mà bạn cảm thấy hứng thú và có nhiều ý tưởng để khai thác nhé.