Câu hỏi 7: Sự lớn lên và sinh sản của tế bào có ý nghĩa gì đối với sinh vật? Vận dụng giải thích một số trường hợp tính số tế bào con sinh ra ở các lần sinh sản.

Ý nghĩa của sự lớn lên và sinh sản của tế bào:

1. Đối với cơ thể đơn bào (sinh vật đơn bào):

• Sự sinh sản của tế bào chính là hình thức sinh sản của sinh vật, giúp tạo ra thế hệ mới.

• Tăng số lượng cá thể trong quần thể, đảm bảo sự duy trì và phát triển của loài.

2. Đối với cơ thể đa bào (sinh vật đa bào):

• Sự lớn lên của tế bào: Giúp cơ thể sinh vật tăng kích thước.

• Sự phân chia tế bào: Đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển cơ thể, thay thế các tế bào bị tổn thương hoặc già cỗi, và tạo ra các mô mới.

• Đảm bảo sự phát triển, duy trì các chức năng sống và tái tạo các cơ quan của sinh vật.

Vận dụng tính số tế bào con sinh ra ở các lần sinh sản:

Công thức cơ bản:

• Ở mỗi lần phân bào, một tế bào mẹ sẽ sinh ra 2 tế bào con.

• Tổng số tế bào con sinh ra sau lần phân bào được tính theo công thức:

Trong đó:

• : Tổng số tế bào con.

• : Số lần phân bào.

Ví dụ minh họa:

1. Trường hợp 1: Một tế bào mẹ phân chia 5 lần.

• Sau mỗi lần phân bào, số tế bào con gấp đôi số tế bào trước đó.

• Áp dụng công thức: .

• Vậy sau 5 lần phân bào, có 32 tế bào con.

2. Trường hợp 2: Một tế bào mẹ phân chia 4 lần, sau đó 2 tế bào con cuối cùng tiếp tục phân chia thêm 2 lần.

• Lần 1: (số tế bào con sau 4 lần phân bào đầu tiên).

• Lần 2: (mỗi tế bào trong 2 tế bào cuối cùng phân chia 2 lần, tổng cộng thêm 4 tế bào con).

• Tổng số tế bào: .

• Vậy có 20 tế bào con.

Lưu ý:

• Công thức tính dựa trên giả định không có tế bào nào bị chết trong quá trình phân bào.

• Nếu có nhiều tế bào ban đầu tham gia phân bào, tổng số tế bào con sẽ được nhân thêm với số tế bào mẹ ban đầu.

Ví dụ: Nếu có 3 tế bào mẹ, sau 4 lần phân bào, tổng số tế bào con sẽ là:

Sự lớn lên và sinh sản của tế bào có ý nghĩa quan trọng đối với sinh vật vì nó đảm bảo sự phát triển, duy trì và tái tạo các tế bào trong cơ thể, giúp sinh vật phát triển và sinh sản. Khi tế bào sinh sản, các tế bào con được tạo ra, đảm bảo sự truyền đạt thông tin di truyền và duy trì các chức năng sống của sinh vật.

Về số tế bào con sinh ra trong các lần sinh sản:

1. Phân bào nguyên phân: Là quá trình sinh sản tế bào trong đó một tế bào mẹ tạo ra hai tế bào con giống hệt nhau về mặt di truyền. Ví dụ, khi tế bào trong cơ thể người phân chia để thay thế các tế bào chết, số tế bào con sinh ra là 2.
2. Phân bào giảm phân: Là quá trình tạo ra các tế bào sinh dục (tinh trùng, trứng) trong cơ thể sinh vật, kết quả là mỗi tế bào mẹ tạo ra 4 tế bào con, nhưng chúng chỉ chứa một nửa số nhiễm sắc thể của tế bào mẹ, giúp duy trì sự ổn định của số lượng nhiễm sắc thể qua các thế hệ.

*Tóm lại, sự sinh sản tế bào giúp sinh vật duy trì sự sống và phát triển, và số lượng tế bào con sinh ra phụ thuộc vào loại phân bào: nguyên phân (2 tế bào con) và giảm phân (4 tế bào con).