1. Nguyên nhân

Tìm kiếm tài nguyên và lợi nhuận: Một trong những nguyên nhân chính của các cuộc đại phát kiến địa lý là nhu cầu tìm kiếm nguồn tài nguyên mới, đặc biệt là vàng, bạc và các hàng hóa quý giá như gia vị, thuốc lá. Các quốc gia châu Âu muốn mở rộng thị trường tiêu thụ cho hàng hóa của mình và tìm kiếm lợi nhuận.
Cạnh tranh giữa các quốc gia: Các cường quốc châu Âu như Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Anh, Pháp thường xuyên cạnh tranh với nhau để mở rộng lãnh thổ và ảnh hưởng, dẫn đến việc khuyến khích các cuộc thám hiểm và phát kiến mới.
Tình hình chính trị xã hội: Nhiều quốc gia châu Âu thời kỳ này đang trải qua những biến động chính trị, muốn khẳng định sức mạnh và vị thế thông qua việc khám phá và chiếm lĩnh các vùng đất mới.
Tình yêu khám phá: Tinh thần hiếu kỳ, tìm tòi khám phá thế giới cũng là một động lực quan trọng. Nhiều nhà hàng hải, nhà thám hiểm đã dấn thân vào những cuộc hành trình mạo hiểm để tìm kiếm điều mới mẻ.
2. Các điều kiện tác động

Phát triển khoa học và công nghệ: Sự tiến bộ trong các lĩnh vực như hàng hải, bản đồ, và điều chế công cụ đã giúp các nhà thám hiểm có khả năng đi xa hơn, an toàn hơn. Những phát minh như la bàn, bản đồ chính xác đã tạo điều kiện thuận lợi cho các chuyến đi biển.
Thương mại và kinh tế: Sự phát triển của thương mại, đặc biệt là ở các nước châu Âu, đã thúc đẩy nhu cầu về nguyên liệu và thị trường mới. Nhu cầu gia vị, lụa, thuốc men từ phương Đông đã thúc đẩy các cuộc thám hiểm.
Đạo Thiên Chúa và các yếu tố tôn giáo: Một số cuộc phát kiến địa lý cũng được thúc đẩy bởi mong muốn truyền bá đạo Thiên Chúa đến những vùng đất mới. Các nhà thám hiểm thường đi kèm với các nhà truyền giáo.
Khí hậu và điều kiện tự nhiên: Khí hậu ôn hòa, điều kiện tự nhiên thuận lợi ở nhiều khu vực cũng tạo cơ hội cho việc khám phá và định cư.
Sự hỗ trợ của nhà nước: Nhiều quốc gia châu Âu đã hỗ trợ tài chính cho các chuyến thám hiểm. Các nhà vua và hoàng đế đã cấp vốn, gửi quân đội và tạo điều kiện cho các nhà thám hiểm tiến hành công việc của mình.

Các cuộc đại phát kiến địa lý không chỉ là kết quả của một nguyên nhân duy nhất mà là sự kết hợp của nhiều yếu tố, cả về mặt kinh tế, chính trị, xã hội và công nghệ. Những cuộc thám hiểm này đã mở ra những trang sử mới cho nhân loại, góp phần vào sự phát triển toàn cầu hóa và giao lưu văn hóa giữa các dân tộc.