Để tính toán bài tập liên quan đến thấu kính hội tụ và thấu kính phân kỳ, ta có thể xem xét các công thức và định luật liên quan. Dưới đây là cách tiếp cận cơ bản cho từng loại thấu kính:

### 1. Thấu kính hội tụ (thấu kính lồi)

**Công thức liên quan**:
\[
\frac{1}{f} = \frac{1}{d_o} + \frac{1}{d_i}
\]
- \(f\): Tiêu cự của thấu kính.
- \(d_o\): Khoảng cách từ vật đến thấu kính.
- \(d_i\): Khoảng cách từ thấu kính đến ảnh.

### 2. Thấu kính phân kỳ (thấu kính lõm)

**Công thức liên quan**:
\[
\frac{1}{f} = \frac{1}{d_o} + \frac{1}{d_i}
\]
- \(f\) là tiêu cự âm.

### Ví dụ tính toán:

#### Bài tập ví dụ:

1. **Thấu kính hội tụ**:
- Vật được đặt cách thấu kính 30 cm và thấu kính có tiêu cự 15 cm. Tính khoảng cách ảnh.

**Giải**:
- \(d_o = 30 \, \text{cm}\)
- \(f = 15 \, \text{cm}\)

Áp dụng công thức:
\[
\frac{1}{f} = \frac{1}{d_o} + \frac{1}{d_i}
\]
\[
\frac{1}{15} = \frac{1}{30} + \frac{1}{d_i}
\]
\[
\frac{1}{d_i} = \frac{1}{15} - \frac{1}{30} = \frac{2 - 1}{30} = \frac{1}{30}
\]
\[
d_i = 30 \, \text{cm}
\]

Vậy ảnh nằm cách thấu kính 30 cm và là ảnh thật.

2. **Thấu kính phân kỳ**:
- Vật được đặt cách thấu kính 20 cm và thấu kính có tiêu cự -10 cm. Tính khoảng cách ảnh.

**Giải**:
- \(d_o = 20 \, \text{cm}\)
- \(f = -10 \, \text{cm}\)

Áp dụng công thức:
\[
\frac{1}{-10} = \frac{1}{20} + \frac{1}{d_i}
\]
\[
\frac{1}{d_i} = -\frac{1}{10} - \frac{1}{20}
\]
Tìm mẫu chung:
\[
\frac{1}{d_i} = -\frac{2}{20} - \frac{1}{20} = -\frac{3}{20}
\]
\[
d_i = -\frac{20}{3} \approx -6.67 \, \text{cm}
\]

Vậy ảnh nằm cách thấu kính 6.67 cm về phía cùng với vật và là ảnh ảo.

### Kết luận

- Khi làm bài tập về thấu kính, cần chú ý đến dấu của tiêu cự và các khoảng cách để xác định đúng loại ảnh (thật hay ảo) cũng như vị trí của ảnh. Nếu bạn có một bài cụ thể khác, hãy cung cấp thêm thông tin để mình có thể hỗ trợ bạn chi tiết hơn!

Để tính các bài toán liên quan đến **thấu kính hội tụ** và **thấu kính phân kỳ**, ta thường áp dụng **công thức thấu kính** và công thức liên quan đến các yếu tố như tiêu cự, khoảng cách vật và ảnh. Cụ thể:

### Công thức thấu kính:
Công thức tổng quát cho cả thấu kính hội tụ và phân kỳ là:

\[
\frac{1}{f} = \frac{1}{d_v} + \frac{1}{d_a}
\]

Trong đó:
- \( f \): tiêu cự của thấu kính.
- \( d_v \): khoảng cách từ vật đến thấu kính.
- \( d_a \): khoảng cách từ ảnh đến thấu kính.

### Các trường hợp với thấu kính hội tụ và phân kỳ:
1. **Thấu kính hội tụ**:
- Tiêu cự \( f > 0 \).
- Ảnh có thể là thật hoặc ảo tùy thuộc vào vị trí của vật.

2. **Thấu kính phân kỳ**:
- Tiêu cự \( f < 0 \).
- Ảnh luôn là ảnh ảo, cùng chiều và nhỏ hơn vật.

### Cách giải bài toán thấu kính:

#### Bước 1: Xác định các đại lượng đã cho
- **Tiêu cự** \( f \) của thấu kính (cho biết thấu kính hội tụ hay phân kỳ).
- **Khoảng cách từ vật đến thấu kính** \( d_v \).

#### Bước 2: Áp dụng công thức thấu kính
Sử dụng công thức:

\[
\frac{1}{f} = \frac{1}{d_v} + \frac{1}{d_a}
\]

Để tìm giá trị chưa biết, có thể là khoảng cách ảnh \( d_a \), khoảng cách vật \( d_v \), hoặc tiêu cự \( f \).

#### Bước 3: Xác định độ phóng đại của ảnh
Độ phóng đại \( k \) được tính bằng công thức:

\[
k = \frac{d_a}{d_v} = \frac{h_a}{h_v}
\]

Trong đó:
- \( h_a \): chiều cao của ảnh.
- \( h_v \): chiều cao của vật.

### Ví dụ cụ thể:

1. **Thấu kính hội tụ**:
Giả sử cho tiêu cự \( f = 20 \, \text{cm} \) và khoảng cách từ vật đến thấu kính \( d_v = 30 \, \text{cm} \). Tìm khoảng cách ảnh \( d_a \).

Áp dụng công thức:

\[
\frac{1}{f} = \frac{1}{d_v} + \frac{1}{d_a}
\]

\[
\frac{1}{20} = \frac{1}{30} + \frac{1}{d_a}
\]

Giải ra:

\[
\frac{1}{d_a} = \frac{1}{20} - \frac{1}{30} = \frac{3 - 2}{60} = \frac{1}{60}
\]

Vậy \( d_a = 60 \, \text{cm} \) (ảnh thật, ngược chiều vật).

2. **Thấu kính phân kỳ**:
Giả sử cho tiêu cự \( f = -15 \, \text{cm} \) và khoảng cách vật \( d_v = 25 \, \text{cm} \).

Áp dụng công thức:

\[
\frac{1}{-15} = \frac{1}{25} + \frac{1}{d_a}
\]

Giải ra:

\[
\frac{1}{d_a} = \frac{1}{-15} - \frac{1}{25} = \frac{-5 - 3}{75} = \frac{-8}{75}
\]

Vậy \( d_a = -9.375 \, \text{cm} \) (ảnh ảo, cùng chiều vật).

Nếu bạn có một bài toán cụ thể nào cần giải, mình có thể hỗ trợ bạn chi tiết hơn!