Quá trình thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam là một sự kiện quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam, diễn ra qua nhiều giai đoạn từ thập niên 1920 đến năm 1930. Dưới đây là mô tả chi tiết về quá trình này:

1. **Bối cảnh lịch sử**:
- Cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, Việt Nam nằm dưới sự đô hộ của thực dân Pháp, tạo ra sự bất mãn và ý chí đấu tranh giành độc lập của nhân dân Việt Nam.
- Các phong trào yêu nước như Cần Vương, Đông Du, Đông Kinh Nghĩa Thục, Duy Tân phong trào, và cuộc khởi nghĩa Yên Bái đều thất bại, dẫn đến nhu cầu cấp thiết về một phương pháp đấu tranh mới.

2. **Sự ra đời của các tổ chức tiền thân**:
- **Tâm Tâm Xã** (1923): Một tổ chức cách mạng đầu tiên do Phan Bội Châu sáng lập tại Quảng Châu, Trung Quốc. Tâm Tâm Xã đã tuyển chọn những thanh niên yêu nước, trong đó có Hồ Tùng Mậu, Lê Hồng Sơn, Hồ Học Lãm, và Lý Tự Trọng.
- **Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí Hội** (1925): Được thành lập bởi Nguyễn Ái Quốc tại Quảng Châu. Tổ chức này đã đào tạo nhiều thanh niên yêu nước, trong đó có những người sau này trở thành lãnh đạo chủ chốt của Đảng Cộng sản Việt Nam.

3. **Sự ra đời của các tổ chức cộng sản**:
- **Đông Dương Cộng sản Đảng** (17/6/1929): Được thành lập tại Hà Nội do các đảng viên trong Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên quyết định chuyển sang hoạt động theo đường lối cộng sản.
- **An Nam Cộng sản Đảng** (7/1929): Được thành lập tại Nam Kỳ, gồm những người không đồng tình với Đông Dương Cộng sản Đảng.
- **Đông Dương Cộng sản Liên đoàn** (9/1929): Một tổ chức cộng sản khác được thành lập tại Trung Kỳ bởi một số đảng viên của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên.

4. **Quá trình hợp nhất**:
- Với tình hình có ba tổ chức cộng sản hoạt động song song, có sự phân chia và mâu thuẫn trong phong trào cách mạng. Điều này khiến cho nhu cầu thống nhất các tổ chức cộng sản trở nên cấp thiết.
- **Nguyễn Ái Quốc** với tư cách là đại diện của Quốc tế Cộng sản đã kêu gọi và tổ chức Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản tại Hương Cảng (Hong Kong) từ ngày 3 đến ngày 7 tháng 2 năm 1930.

5. **Thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam**:
- Tại Hội nghị hợp nhất, Nguyễn Ái Quốc đã chủ trì cuộc thảo luận và quyết định thống nhất các tổ chức cộng sản thành một đảng duy nhất lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam.
- Hội nghị đã thông qua Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt và Điều lệ vắn tắt của Đảng. Đây là những văn kiện nền tảng cho đường lối và chiến lược của Đảng.
- Ngày 3 tháng 2 năm 1930 được coi là ngày chính thức thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.

Quá trình thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam là kết quả của những nỗ lực không ngừng của nhiều thế hệ cách mạng yêu nước, dẫn đến sự ra đời của một tổ chức chính trị có khả năng lãnh đạo và tập hợp quần chúng đấu tranh giành độc lập, tự do cho dân tộc.