Nhà Trần đã xây dựng và phát triển lực lượng quân đội theo một số chủ trương sau:

Tăng cường tinh thần đoàn kết trong quân đội: Nhà Trần đã tạo ra một tinh thần đoàn kết mạnh mẽ trong quân đội, giúp tăng cường sức mạnh và hiệu quả chiến đấu.
Thực hiện chính sách “ngụ binh ư nông”: Đây là chính sách kết hợp nghĩa vụ binh dịch của đinh tráng với chế độ thay phiên nhau về sản xuất của sương quân.
Học tập binh pháp và luyện tập võ nghệ: Quân đội nhà Trần được đào tạo kỹ lưỡng về binh pháp và võ nghệ, giúp họ sẵn sàng cho các cuộc chiến.
Cải cách quân đội: Nhà Trần đã thực hiện nhiều cải cách quan trọng trong quân đội, bao gồm việc loại bỏ hầu hết các tướng lĩnh thời Lý, thay vào đó là các tướng lĩnh là tôn thất nhà Trần.
Tăng số lượng quân thường trực và khả năng huy động khi có chiến tranh: Nhà Trần đã tăng cường số lượng quân thường trực và khả năng huy động quân đội trong trường hợp xảy ra chiến tranh.
Hoàn thiện cơ cấu tổ chức, biên chế, nâng cao chất lượng chú trọng nghiên cứu phát triển lý luận quân sự và khoa học quân sự: Nhà Trần đã từng bước hoàn thiện cơ cấu tổ chức và biên chế của quân đội, đồng thời nâng cao chất lượng thông qua việc nghiên cứu và phát triển lý luận quân sự và khoa học quân sự.
Chính sách “quân quý hồ tinh, bất quý hồ đa”: Tức là "binh lính cốt tinh nhuệ, không cốt đông"
Đây là những chủ trương chính mà nhà Trần đã áp dụng để xây dựng và phát triển lực lượng quân đội của mình.
 
 

Nhà Trần trong lịch sử Việt Nam phát triển lực lượng quân đội theo chủ trương "Quân chủ", có nghĩa là hệ thống quân đội được tổ chức và điều hành chủ yếu bởi nhà vua và gia đình hoàng tộc. Trong thời kỳ này, quân đội đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và mở rộng lãnh thổ của nhà Trần, đồng thời đóng góp vào việc giữ vững quyền lực của nhà vua.

Quân đội nhà Trần được tổ chức thành các lực lượng chủ yếu bao gồm quân đội chính trị (như Triều Chính, Bội Chính), quân đội chính (như Quân Trung Đạo, Quân Trung Nhất) và quân đội dự bị (như Quân Dự Bị). Nhà Trần đã thúc đẩy sự chuyên nghiệp hóa và đào tạo quân sự, cũng như xây dựng hệ thống phòng thủ và chiến lược quân sự để chống lại các cuộc xâm lược từ các nước láng giềng như nhà Nguyên và nhà Minh.

Chính sách quân sự của nhà Trần cũng thể hiện sự chủ động trong việc sử dụng quân đội để bảo vệ và mở rộng lãnh thổ, đồng thời cũng là một phần của chiến lược bảo vệ chính trị và quyền lực của nhà vua Trần.