Món bánh ít lá gai là một món ăn truyền thống đặc biệt của vùng miền Trung Việt Nam. Khi nhắc đến bánh ít lá gai, tôi không chỉ nghĩ đến hương vị ngon lành mà còn nhớ đến những kỷ niệm và cảm xúc đặc biệt mà món ăn này mang lại. Đầu tiên, hình dáng của bánh ít lá gai đã thu hút tôi ngay từ cái nhìn đầu tiên. Những chiếc bánh nhỏ nhắn, hình tròn được bọc trong lá gai xanh mướt tạo nên một vẻ đẹp tự nhiên và gần gũi. Mỗi chiếc bánh được làm tỉ mỉ, từng chi tiết nhỏ nhưng tạo nên sự hoàn hảo và tinh tế. Khi thưởng thức món bánh ít lá gai, tôi cảm nhận được hương vị độc đáo và thơm ngon của nó. Bánh có lớp vỏ mỏng mềm mịn, bên trong là nhân thập cẩm đa dạng, từ đậu xanh, đậu đỏ, đỗ xanh, đỗ đen cho đến thịt gà hay tôm. Mỗi loại nhân mang đến một hương vị riêng biệt, tạo nên sự phong phú và thú vị cho bánh. Khi nhai, bánh có độ giòn ngọt, hòa quyện với nhân tạo nên một cảm giác thật tuyệt vời trên đầu lưỡi. Ngoài ra, món bánh ít lá gai còn mang trong nó những giá trị văn hóa và truyền thống đặc biệt. Bánh ít lá gai thường được làm và chia sẻ trong các dịp lễ hội, ngày kỷ niệm hay các buổi sum họp gia đình. Đây không chỉ là một món ăn ngon mà còn là biểu tượng của sự đoàn kết, tình yêu thương và sự gắn kết gia đình. Khi thưởng thức bánh ít lá gai, tôi cảm nhận được sự ấm áp và hạnh phúc của những khoảnh khắc sum họp và chia sẻ với gia đình và người thân yêu. Tổng thể, món bánh ít lá gai không chỉ là một món ăn ngon mà còn là một phần của văn hóa và truyền thống miền Trung Việt Nam. Hương vị độc đáo, hình dáng đẹp mắt và ý nghĩa sâu sắc của nó đã tạo nên những cảm xúc đặc biệt trong tôi. Mỗi lần thưởng thức bánh ít lá gai, tôi không chỉ được trải nghiệm hương vị tuyệt vời mà còn nhớ đến những giây phút ấm áp và đáng nhớ bên gia đình.

 

Đất nước Việt Nam ta luôn nổi tiếng với vô số thức quà ngon trải dài từ Bắc xuống Nam. Nào là bánh đậu xanh Hải Dương, bánh đa cua Hải Phòng, nem chua Thanh Hóa, bún bò Huế, bánh xèo Quảng Bình,... Nhưng trong số đó, ta không thể không kể đến bánh ít lá gai - món đặc sản của vùng đất Bình Định. 

Bánh ít hay còn được gọi là bánh ích. Đây là loại bánh khá phổ biến ở Việt Nam, thường dùng trong những dịp cúng, giỗ hay ngày lễ, Tết. Bánh này có thể chọn nhân ngọt hoặc nhân mặn, được gói bằng lá chuối và tạo nhiều hình dáng khác nhau tùy thuộc vào cách gói của người làm bánh. 

Phổ biến như vậy nhưng ít người biết bánh ít lá gai lại là đặc sản của Bình Định, khác biệt so với món bánh gai thông thường ở các tỉnh thành như Hải Dương, Nam Định, Thái Bình,... Bánh có vỏ ngoài bao bởi một lớp lá chuối, gói theo hình chóp dài, hay còn gọi là hình kim tự tháp. Chỉ cần mở chiếc bánh ra, ta sẽ thấy ngay được hương thơm nhẹ nhàng của đậu xanh, dừa khô quyện với mùi lá gai. Bánh có màu đen tuyền, trông mịn màng mà nhìn thôi cũng cảm nhận được độ dẻo dính. Ẩn bên trong đó là lớp đậu xanh nhuyễn trộn với đường và dừa, vừa bùi bùi vừa béo ngậy. Cắn một miếng bánh, ta sẽ cảm nhận được sự ngọt ngào bằng cả khứu giác và vị giác.

Để làm ra một chiếc bánh ít lá gai cũng cần trải qua rất nhiều công đoạn. Trước tiên là làm vỏ bánh. Thông thường, người ta sẽ chọn loại gạo nếp mới, ngon để đem đi xay. Họ sẽ dùng kĩ thuật xay ướt để tạo nên thứ bột mịn, dẻo rồi sau đó giã cùng với lá gai. Còn nhanh gọn hơn thì có thể chọn dùng bột gạo khô, cho nước ấm vào nhào để tiết kiệm thời gian. Khi giã cùng lá gai, người ta sẽ bỏ vào chút đường và dầu ăn để vừa bớt dính, vừa tạo hương vị cho bánh. Việc chọn lá gai cũng rất cầu kì. Đó phải là lá bánh tẻ, có màu xanh thẫm. Chọn xong thì phải rửa sạch, loại bỏ gân lá, xé nhỏ và luộc thật nhừ. Tiếp đó mới vớt ra bóp sạch nước rồi đưa vào giã nhuyễn cùng bột gạo. Sau khi hoàn thành, ta sẽ có được thứ hỗn hợp dẻo màu đen, mềm mịn và không dính tay. 

Công đoạn thứ hai là làm nhân bánh. Đậu xanh sẽ được xay và tách vỏ, đem hấp chín rồi giã nhuyễn. Dừa cũng chọn những quả già, cùi dày để nạo sợi nhỏ, đem xao với chút gừng cho thơm, đến khi sợi dừa hơi khô lại là được. Các nguyên liệu sau đó trộn đều lại với nhau, bắc lên bếp để xào nhân, bỏ thêm chút đường tạo vị. Phần nhân sau khi hoàn thiện sẽ để nguội và vo lại thành những viên nhỏ hình tròn. 

Cuối cùng là công đoạn gói bánh. Người ta sẽ dùng lá chuối làm khuôn, cho lần lượt phần vỏ bánh, nhân bánh vào rồi gói lại cho kín. Một chiếc bánh có thể được gói nhiều lớp lá chuối, cốt không để bánh bị hở là được. Sau đó, bánh sẽ được đem đi hấp trong vòng 30 phút để chín đều. Xong xuôi, mọi người sẽ cùng nhau thưởng thức thứ quà quê dân dã mà ngon lành này. Bánh cũng có thể cất đi, dùng làm quà biếu, quà tặng mỗi khi đi xa. 

Có thể nói, chiếc bánh ít lá gai tuy giản dị nhưng lại mang theo bao công sức, sự kiên trì của người làm ra nó. Đây chính là một trong những món bánh truyền thống, làm đa dạng và phong phú hơn cho nền ẩm thực dân tộc. Đồng thời, cũng là nét đẹp cần được duy trì, phát huy.