Quân Thanh kéo vào xâm lược

            Khi bọn Lê Quýnh dẫn mẹ con Lê Chiêu Thống vượt qua biên giới, tuần phủ Quảng Tây là Tôn Vĩnh Thanh liền báo lên vua Càn Long. Vua nhà Thanh ra lệnh tra xét kỹ lưỡng và dặn thêm: “Hiện nay gia quyến Lê Duy Kỳ phải xếp đặt chỗ cho thỏa đáng, dầu tốn bao nhiêu của kho nhà nước cũng không nên tiếc”.

Bọn Lê Quýnh lại viết thư cho tổng đốc Lưỡng Quảng là Tôn Sĩ Nghị. Nhận được thư, Tôn Sĩ Nghị nói với liêu thuộc: “Nước Nam xưa vốn thuộc Hán Đường, mãi đến đời Tống, họ Đinh mới dấy lên giữ lấy nước, từ đời nọ đến đời kia gây thành một nước độc lập. Nay cuộc thế đổi thay, họ không giữ nổi, có lẽ trời muốn ban cho ta chiếm làm quận huyện chăng!”.

Tôn Vĩnh Thanh thì có ý gờm sợ lực lượng Tây Sơn: “Đem quân ra ngoài biên giới là việc lớn lao, lợi hại không phải là nhỏ… Nguyễn Huệ là tay thảo trạch dấy lên, hành binh từ thuở nhỏ; một phen ra tay đã đánh đổ được cả triều đình hơn 300 năm, lực lượng ấy tưởng không phải yếu”. Nhưng Vĩnh Thanh cũng không giấu được ý muốn xâm lược nước ta: “Chi bằng đóng quân không đánh, đợi cho Lê và Tây Sơn đánh nhau, cả hai cùng mỏi mệt, bấy giờ ta sẽ thừa cơ chiếm lấy cũng chưa muộn”.

Tôn Sĩ Nghị gọi bọn Lê Quýnh đến hỏi tình hình trong nước, rồi dâng biểu lên vua Càn Long: “… An Nam là đất cũ của Trung Hoa, nếu phục hưng cho nhà Lê rồi, ta sẽ đặt thú binh mà giữ lấy nước, thế là vừa phục tồn nhà Lê lại vừa được đất An Nam, thật là được cả hai việc”. Càn Long tán thành ý kiến của Tôn Sĩ Nghị, hạ lệnh điều động binh mã bốn tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam, Qúy Châu, tất cả gồm 29 vạn quân lính và dân phu, chia làm 4 đạo, do Tôn Sĩ Nghị làm tổng chỉ huy, tiến vào xâm lược nước ta (1).

Đạo quân thứ nhất do Tôn Sĩ Nghị và đề đốc Hứa Thế Hanh chỉ huy theo đường Lạng Sơn tiến vào Thăng Long.

Đạo quân thứ hai do tri phủ Sầm Nghi Đống chỉ huy, theo đường Cao Bằng tiến xuống Thăng Long.

Đạo quân thứ ba do đề đốc Ô Đại Kinh chỉ huy, theo đường Tuyên Quang tiến xuống đóng ở Sơn Tây.

Đạo quân thứ tư qua vùng Quảng Ninh tiến vào đóng ở Hải Dương.