Triết học Mác chỉ rõ hai mặt, hai yếu tố cơ bản cấu thành con người là mặt sinh học và mặt xã hội. Con người có mặt tự nhiên, vật chất, nhục thể, sinh vật, tộc loại …Đồng thời, con người có mặt xã hội, tinh thần, ngôn ngữ, ý thức, tư duy, lao động, giao tiếp, đạo đức. Con người là chủ thể hoạt động thực tiễn, con người sáng tạo ra mọi của cải vật chất, tinh thần, sáng tạo ra cả bộ óc và tư duy của mình.

Con người là một động vật cao cấp nhất, là sản phẩm của quá trình tiến hóa lâu dài của giới tự nhiên. Con người là một bộ phận của giới tự nhiên, tìm thức ăn, nước uống từ trong tự nhiên, cũng phải đấu tranh để tông tại và sinh con đẻ cái.

Khái niệm về nhân tố con người đã được nhiều nhà nghiên cứu đề cập qua những cách tiếp cận khác nhau. Trong tài liệu triết học – xã hội về nhân tố con người có nhiều cách tiếp cận khác nhau, trong đó có hai cách tiếp cận chính: Thứ nhất, coi nhân tố con người như là hoạt động của con người riêng biệt, những năng lực và khả năng của họ do các nhu cầu và lợi ích cũng như tiềm năng trí lực và thể lực của mỗi người quyết định. Thứ hai, coi nhân tố con người là tổng thể những phẩm chất, thuộc tính, đặc trưng, năng lượng đa dạng của con người, biểu hiện trong các dạng thức hoạt động khác nhau.

Có thể thấy: điểm chung của trong các quan niệm này là coi nhân tố con người về bản chất là nhân tố con người, quy định vai trò chủ thể của con người. Song sự khác nhau trong hai quan niệm trên ở chỗ, quan niệm đầu tiên lấy hoạt động làm đặc trưng cơ bản, còn phẩm chất, năng lực được thể hiện trong hoạt động; còn quan niệm thức hai lại lấy đặc trưng cơ bản là những phẩm chất năng lực, còn hoạt động là sự thể hiện nó. Từ đây, có thể dưa ra những quan niệm chung, đầy đủ hơn về nhân tố con người: Nhân tố con người là hệ thống các yếu tố, các đặc trưng quy định vai trò chủ thể tích cực, sáng tạo của con người, bao gồm một chinh thể thống nhất giữa mặt hoạt động với tổng hoà các đặc trưng về phẩm chất, năng lực của con người trong một quá trình biến đổi và phát triển xã hội nhất định .

>> Xem thêm:  Bàn luận một số quan điểm triết học về con người

Nhân tố con người là khái niệm không chỉ để phân biệt nhân tố “người” với các yếu tố khác, như kinh tế, chính trị, xã hội… trong đời sống xã hội; mà quan trọng hơn là để khẳng định vai trò của nhân tố “người” đối với các yếu tố đó; nghĩa là không có khái niệm nhân tố con người tách khỏi hoạt động, dù đó là hoạt động trong lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội.

Tích cực hóa nhân tố con người là phát hiện, độc lập, hình thành, sử dụng tiềm năng sáng tạo của con người lao động và phát huy nhân tố con người chính là chăm lo, tạo dựng điều kiện cần thiết để mỗi con người, mỗi cộng đồng người có thể bộc lộ, thể hiện tối đa năng lực của mình trong lao động sản xuất, trong hoạt động sáng tạo nhằm thúc đẩy mạnh mẽ sự phất triển kinh tế - xã hội của đất nước, hướng tới thực hiện mục tiêu tất cả vì hạnh phúc của mỗi con người.

Phát huy nhân tố con người là làm gia tăng giá trị cho con người, giá trị tinh thần, giá trị thể chất, vật chất. Con người ở đây xem xét như một tài nguyên, một nguồn lực. Vì vậy phát huy nhân tố con người hay phát triển nguồn lực con người trở thành một lĩnh vực nghiên cứu hết sức cần thiết trong hệ thống phát triển các loại nguồn lực như vật lực, tài lực, nhân lực, trong đó phát triển nguồn nhân lực giữ vai trò trung tâm. Trong lịch sử, không chế độ nào tồn tại lại không nhắc tới yếu tố con người, nhưng vấn đề khai thác, phát huy theo lợi ích của giai cấp nào và bằng phương thức nào có sự khác nhau. Thực chất chiến lược con người là tạo ra môi trường xã hội (môi trường kinh tế - xã hội, môi trường chính trị - xã hội, văn hóa – xã hội…) kích thích con người hoat động sáng tạo và thỏa mãn nhu cầu tối đa của con người trong điều kiện lịch sử cụ thể.

Triết học Mác chỉ rõ hai mặt, hai yếu tố cơ bản cấu thành con người là mặt sinh học và mặt xã hội. Con người có mặt tự nhiên, vật chất, nhục thể, sinh vật, tộc loại …Đồng thời, con người có mặt xã hội, tinh thần, ngôn ngữ, ý thức, tư duy, lao động, giao tiếp, đạo đức. Con người là chủ thể hoạt động thực tiễn, con người sáng tạo ra mọi của cải vật chất, tinh thần, sáng tạo ra cả bộ óc và tư duy của mình.

Con người là một động vật cao cấp nhất, là sản phẩm của quá trình tiến hóa lâu dài của giới tự nhiên. Con người là một bộ phận của giới tự nhiên, tìm thức ăn, nước uống từ trong tự nhiên, cũng phải đấu tranh để tông tại và sinh con đẻ cái.

2. Quan niệm triết học về nhân tố con ngườiKhái niệm về nhân tố con người đã được nhiều nhà nghiên cứu đề cập qua những cách tiếp cận khác nhau. Trong tài liệu triết học – xã hội về nhân tố con người có nhiều cách tiếp cận khác nhau, trong đó có hai cách tiếp cận chính: Thứ nhất, coi nhân tố con người như là hoạt động của con người riêng biệt, những năng lực và khả năng của họ do các nhu cầu và lợi ích cũng như tiềm năng trí lực và thể lực của mỗi người quyết định. Thứ hai, coi nhân tố con người là tổng thể những phẩm chất, thuộc tính, đặc trưng, năng lượng đa dạng của con người, biểu hiện trong các dạng thức hoạt động khác nhau.

Có thể thấy: điểm chung của trong các quan niệm này là coi nhân tố con người về bản chất là nhân tố con người, quy định vai trò chủ thể của con người. Song sự khác nhau trong hai quan niệm trên ở chỗ, quan niệm đầu tiên lấy hoạt động làm đặc trưng cơ bản, còn phẩm chất, năng lực được thể hiện trong hoạt động; còn quan niệm thức hai lại lấy đặc trưng cơ bản là những phẩm chất năng lực, còn hoạt động là sự thể hiện nó. Từ đây, có thể dưa ra những quan niệm chung, đầy đủ hơn về nhân tố con người: Nhân tố con người là hệ thống các yếu tố, các đặc trưng quy định vai trò chủ thể tích cực, sáng tạo của con người, bao gồm một chinh thể thống nhất giữa mặt hoạt động với tổng hoà các đặc trưng về phẩm chất, năng lực của con người trong một quá trình biến đổi và phát triển xã hội nhất định .

>> Xem thêm:  Bàn luận một số quan điểm triết học về con người

Nhân tố con người là khái niệm không chỉ để phân biệt nhân tố “người” với các yếu tố khác, như kinh tế, chính trị, xã hội… trong đời sống xã hội; mà quan trọng hơn là để khẳng định vai trò của nhân tố “người” đối với các yếu tố đó; nghĩa là không có khái niệm nhân tố con người tách khỏi hoạt động, dù đó là hoạt động trong lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội.

Tích cực hóa nhân tố con người là phát hiện, độc lập, hình thành, sử dụng tiềm năng sáng tạo của con người lao động và phát huy nhân tố con người chính là chăm lo, tạo dựng điều kiện cần thiết để mỗi con người, mỗi cộng đồng người có thể bộc lộ, thể hiện tối đa năng lực của mình trong lao động sản xuất, trong hoạt động sáng tạo nhằm thúc đẩy mạnh mẽ sự phất triển kinh tế - xã hội của đất nước, hướng tới thực hiện mục tiêu tất cả vì hạnh phúc của mỗi con người.

Phát huy nhân tố con người là làm gia tăng giá trị cho con người, giá trị tinh thần, giá trị thể chất, vật chất. Con người ở đây xem xét như một tài nguyên, một nguồn lực. Vì vậy phát huy nhân tố con người hay phát triển nguồn lực con người trở thành một lĩnh vực nghiên cứu hết sức cần thiết trong hệ thống phát triển các loại nguồn lực như vật lực, tài lực, nhân lực, trong đó phát triển nguồn nhân lực giữ vai trò trung tâm. Trong lịch sử, không chế độ nào tồn tại lại không nhắc tới yếu tố con người, nhưng vấn đề khai thác, phát huy theo lợi ích của giai cấp nào và bằng phương thức nào có sự khác nhau. Thực chất chiến lược con người là tạo ra môi trường xã hội (môi trường kinh tế - xã hội, môi trường chính trị - xã hội, văn hóa – xã hội…) kích thích con người hoat động sáng tạo và thỏa mãn nhu cầu tối đa của con người trong điều kiện lịch sử cụ thể.