
BeSines
Vàng đoàn
1,415
283
Câu trả lời của bạn: 21:26 25/03/2023
Trước đây, do nhận thức vấn đề chưa đầy đủ, đã từng có những đánh giá khá nặng nề về triều Nguyễn, như cho là “ phản động toàn diện”, là “ cõng rắn cắn gà nhà” , để rồi cam tâm bán nước cho giặc.
Giờ đây, với cái nhìn mới, cùng với sự phân tích các sự kiện lịch sử một cách khoa học khách quan, đã có một số ý kiến tương đối nhất trí về cách đánh giá nhà Nguyễn trong lịch sử.
Trước hết cần phải đặt triều Nguyễn cũng như sự xâm lược của tư bản phương Tây nói chung trong đó có tư bản Pháp vốn có nhiều quan hệ với Việt Nam từ sớm thông qua các hoạt động liên tục và ngấm ngầm trong nhân dân của đội giáo sĩ và thương nhân kiêm gián điệp – trong bối cảnh chung của lịch sử thế giới là cuộc chạy đua ráo riết giữa các nước tư bản chủ nghĩa săn tìm các thuộc địa. Khu vực Đông Nam Á trong đó có Việt Nam, với các điều kiện đất rộng, người đông, tài nguyên phong phú luôn luôn là đối tượng dòm ngó, săn lùng, là miếng mồi ngon cho bọn tư bản háu lợi. Việt Nam cùng các nước trong khu vực phải đối đầu với nguy cơ xâm lược và cuối cùng trước sức tấn công quyết liệt của bè lũ tư bản phương Tây có ưu thế tuyệt đối về vũ khí đều lần lượt bị chúng thôn tính, chỉ trừ Thái Lan.
Đối với Việt Nam, ngoài nguyên nhân khách quan được nêu trên, còn có một nguyên nhân chủ quan mà các nước trong khu vực đều không có. Đó là việc Nguyễn Ánh trên con đường lưu vong trước sức tấn công của nghĩa quân Tây Sơn, đã phải bám víu vào tư bản Pháp háu lợi đang cùng tư bản các nước khác chạy đua tìm kiếm thuộc địa trong khu vực Viễn Đông.
Bên cạnh đó việc Gia Long tranh thủsự viện trợ của Pháp cũng là một cơ hội tốt cho Pháp để ngày càng tăng cường chú ý đến Việt Nam, tìm cách xâm nhập ngày càng sâu sắc bằng hai con đường truyền giáo và buôn bán để đến khi có thời cơ thì hành động. Một nguyên nhân tuy rằng chủ quan, nhưng hoàn toàn ngoài ý muốn của Nguyễn Ánh khi tranh thủ sự giúp đỡ quân sự của giặc Pháp.
Nguyên nhân chủ quan và khách quan là như vậy, nhưng các nguyên nhân đó hoàn toàn không quyết định việc nước ta bị tư bản Pháp thôn tính. Mà việc mất nước Việt Nam vào tay Pháp vào giữa thế kỷ XIX lại do trách nhiệm chủ quan của triều đình nhà Nguyễn – nói triều đình nhà Nguyễn lúc này không phải chỉ có những ông vua mà là cả cái bộ máy quần thần quan liêu, bảo thủ nặng nề.
Có ý kiến cho rằng việc để nước ta rơi vào tay thực dân Pháp là do trình độ dân trí của ta thấp kém so với thực dân Pháp, văn minh nông nghiệp Á Đông lạc hậu so với văn minh công nghiệp phương Tây. Khẳng định như vậy, không phản ánh đúng trách nhiệm chủ quan của nhà Nguyễn trong việc bảo vệ đất nước, điều đó chẳng khác nào là định mệnh, bất khả kháng. Đánh giá như vậy, chẳng khác nào việc mất nước là tất yếu, yếu thua mạnh, người văn minh chiến thắng người lạc hậu.
Để làm rõ trách nhiệm chủ quan của nhà Nguyễn trong việc để mắt nước vào cuối thế kỉ XIX, phải thấy được việc mất nước là một quá trình từ không tất yếu cuối cùng chuyển sang tất yếu. Điều này có nghĩa là, ngay từ khi bắt đầu xâm lược Việt Nam (1858), khả năng đánh bại Pháp dưới sự lãnh đạo của triều đình không phải là không có, mà do chính sách sai lầm của triều đình đã làm cho các khả năng đề kháng và chiến thắng của quân ta ngày càng hao mòn, khiến địch ngày càng lấn lướt, từng bước thôn tính nước ta.
Dẫn chứng cho điều này là trong thời kì đầu khi Pháp xâm lược cũng đã vấp ngã trước sự kháng cự quyết liệt của quân dân ta dưới ngọn cờ của triều đình, có lúc chúng tính chuyện rút quân về nước trong lúc gặp nguy nan. Thế nhưng càng về sau, quá trình chiến đấu bị giảm sút, suy yếu dần đã bộc lộ sự bất lực và yếu hèn của triều đình. Triều đình Nguyễn chỉ sau một thời kỳ ngắn lãnh đạo nhân dân để chiến đấu rõ ràng không ngoài mục đích giữ ngai vàng của dòng họđã nhanh chóng trượt dài trên con đường nội bộ, cầu hòa để có thể đối phó với phong trào đấu tranh của nhân dân cả nước ngày càng phát triển do hàng loạt chính sách sai lầm của nhà cầm quyền, triệt để bóc lột nhân dân đến xương tủy để phục vụ cho cuộc sống xa hoa phung phí của bè lũ, kết hợp với thẳng tay đàn áp nhân dân các địa phương.
Bên ngoài thì kẻ thù đang ra sức đẩy mạnh âm mưu thôn tính, mà bên trong thì giữa người cầm quyền với nhân lại không cố kết một lòng, thậm chí có lúc kẻ cầm quyền đã sẵng sàng chìa tay ra hợp tác với kẻ thù dân tộc để có thêm điều kiện đàn áp phong trào quần chúng. Họ đi từ sai lầm này đến sai lầm khác, quá cảnh giác với bọn thực dân nên đã tiến hành chính sách cấm đạo, bế quan tỏa cảng, không tổ chức toàn dân chống giặc, mà còn quá nhu nhược, thẳng tay đàn áp phong trào quần chúng, bóc lột nhân dân…
Những chính sách bảo thủ, lạc hậu của triều Nguyễn là nguyên nhân kìm hãm sự phát triển của đất nước và sức sáng tạo của nhân dân. Đến khi thất bại trước cuộc vũ trang xâm lược của thực dân Pháp thì triều Nguyễn lại đổ lỗi cho khách quan và lấy việc ký hiệp ước làm lối thoát duy nhất. Thực ra trách nhiệm của triều Nguyễn trong việc làm mất nước ta vào tay thực dân Pháp là điều không thể chối cải được.
Ngoài ra lại dựa vào nhà Thanh để chống Pháp. Song nhà Nguyễn đã thỏa hiệp với thực dân Pháp trên số phận của Đại Nam, đi từ nhượng bộ này đến nhượng bộ khác (Hòa ước năm Nhâm Tuất 1862, Hòa ước Giáp Tuất năm 1874 và cuối cùng là Hòa ước Patơnốt năm 1884). Với Hòa ước 1884, Đại Nam hoàn toàn mất độc lập, bị xóa tên trên bản đồ thế giới, trở thành thuộc địa của Pháp, bị Pháp đô hộ.
Nhận định tình hình nước ta khi Pháp phát động chiến tranh xâm lược, có thể khẳng định chế độ phong kiến Việt nam đang ngày càng suy yếu, lực lượng vật chất và tinh thần của nhân dân đang bị triều Nguyễn hủy hoại, chỉ có thể cứu vãn nguy cơ mất nươc nếu nhà cầm quyền sớm biết mở đường cho xã hội tiến lên theo hướng mới, tăng cường năng lực vật chất và tinh thần trong nhân dân để có đủ khả năng bảo vệ đất nước. Muốn vậy, chỉ có thể thực hiện được bằng cách điều chỉnh các mối sung đột giữa địa chủ với nông dân, giữa giai cấp phong kiến ngoan cố với thành phần tư sản chớm nở, chấn chỉnh quân đội, thu phục và cố kết nhân tâm, một yêu cầu mà nhà Nguyễn với tất cả những tồn tại và hạn chế của nó hoàn toàn không có khả năng đáp ứng.
Kết quả, thực dân Pháp đã vượt qua những khó khăn của chúng để cuối cùng thôn tính hoàn toàn Việt Nam. Trách nhiệm của triều Nguyễn trong việc để mất nước ta vào tay thực dân Pháp vào cuối thế kỉ XIX là hiển nhiên, không thể chối cải.
Nước ta có thể tránh được cuộc xâm lăng của thực dân Pháp không? Có hai quan điểm trái ngược nhau về vấn đề này:
Quan điểm thứ nhất là chúng ta không thể tránh khỏi việc rơi vào vòng đô hộ của chủ nghĩa thực dân vì thực dân hóa là xu thế lúc bấy giờ, nhiều dân tộc ở Á, Phi đều không tránh nổi.
Quan điểm thứ hai là Việt Nam có thể tránh được việc bị Pháp xâm lược, có thể chống xâm lược thắng lợi bởi dân ta có truyền thống đoàn kết, yêu nước chống ngoại xâm. Hơn nữa, Đại Nam là nước có tầm cỡ trung bình, tương đối phát triển trong khu vực còn nước Pháp ở xa và có không ít khó khăn…
Thực tế việc để nước ta rơi vào tay thực dân Pháp vào cuối thế kỉ XIX, chính một sử gia Pháp (Charles Gosselin) cho rằng: “Những vị Hoàng đế An Nam phải chịu trách nhiệm về sự đỗ vỡ và xuống dốc của đất nước họ. Dân xứ này, quan lại, binh lính xứng đáng có quyền được những người cầm đầu có giá trị hơn thế. Chính quyền họ đã mù quáng vì không có dự liệu, không chuẩn bị gì hết”.
Cố Thủ Tướng Phạm Văn Đồng nhận định: “Hồi tưởng cuộc chiến đấu anh dũng vô song của dân tộc ta ở Nam Bộ lúc bấy giờ…giá như triều đình lúc bấy giờ không ở trong tay bọn vua chúa nhà Nguyễn phản bội và đầu hàng, mà ở trong tay những người kế tục sự nghiệp của cuộc khởi nghĩa Tây Sơn…thì phong trào kháng Pháp lúc bấy giờ ở Nam Bộ chắc còn mạnh mẽ hơn nhiều, nhất là đã được lãnh đạo thống nhất và kiên trì đấu tranh cho đến thắng lợi, đồng thời phong trào ấy chắc được sự ủng hộ kiên quyết của cả nước, như vậy đất Đồng Nai anh dũng từ đó đã trở nên bức thành đồng ngăn chặn bọn cướp nước phương Tây xâm phạm đất nước ta ở Nam Bộ, và do đó đã bảo vệ vẹn toàn độc lập và thống nhất của Tổ quốc”
Cũng nói về sai lầm của triều Nguyễn, có ý kiến cho rằng “ sai lầm của Tự Đức và một số đình thần là không thể tha thứ”, “Lịch sử có thể “thông cảm” với An Dương Vương vì “nỏ thần vô ý trao tay giặc” khiến đất nước rơi vào ách thống trị của phong kiến phương Bắc hơn 1000 năm, Hồ Quý Ly cướp ngôi nhà Trần làm cho “chính sự phiền hà” dẫn đến đại họa nước ta rơi vào ách thống trị của nhà Minh suốt 20 năm. An Dương Vương và cha con Hồ Quý Ly đã chiến đấu tới phút cuối cùng vì nền độc lập dân tộc. Kết cục người thì nhanh chóng nhận ra sai lầm của chính mình không thể sống nhìn đất nước bị kẻ thù giày xéo, người thì trở thành chiến tù lưu đầy nơi viễn xứ. Riêng đối với nhà Nguyễn thì không phải trong trường hợp này, nó đã từng bước đầu hàng rồi làm tay sai cho kẻ thù thống trị nhân dân ta.
Đánh giá về triều Nguyễn, trong “Lịch sử nước ta” (năm 1941), lãnh tụ Hồ Chí Minh đã viết: “Bị Tây Sơn đuổi chạy ra nước ngoài. Nhờ Tây qua cứu, tính bài giải vây. Nay ta mất nước thế này, cũng là vua Nguyễn rước Tây vào nhà. Khác gì cõng rắn cắn gà, rước voi giày mả, thật là ngu si.
"Ngàn năm gấm vóc giang san,
bị vua họ Nguyễn đem hàng cho Tây!
Tội kia càng đắp càng đầy,
sự tình càng nghĩ càng cay đắng lòng”.
Giai đoạn triều Nguyễn với nhiều vấn đề đan xen giữa những tiến bộ và hạn chế, thậm chí những mảng đen trắng không rõ ràng, là giai đoạn phức tạp trong lịch sử dân tộc. Chúng ta cần có quan điểm khách quan, “công minh lịch sử” trong việc đánh giá mặt tích cực, cũng như mặt tiêu cực về triều Nguyễn. Trong đánh giá phải có quan điểm lịch sử và quan điểm giai cấp.Tuy nhiên, có thể khẳng định rằng, Việt Nam từ những năm đầu thế kỉ XIX đã bị đặt vào tình trạng khủng hoảng vai trò lãnh đạo, triều Nguyễn bằng những chính sách phản động đã tự thủ tiêu vai trò lãnh đạo của mình, đối lập sâu sắc với nhân dân cả nước, ngày càng lún sâu vào con đường nhượng bộ, cầu hòa và cuối cùng cấu kết với kẻ thù dân tộc trong việc đàn áp, bóc lột nhân dân cả nước. Đó là trách nhiệm, cũng là tội lớn của nhà Nguyễn trước dân tộc, trước lịch sử.
III. Nhận xét, đánh giá.
Qua sự phân tích trên chúng ta có thể thấy được triều Nguyễn là triều đại phong kiến cuối cùng trong lịch sử dân tộc Việt Nam, cũng là triều đại có công lẫn có “tội”.
Cái “công” ở đây được thể hiện ở việc trong suốt 143 năm tồn tại triều Nguyễn cũng có những đóng góp nhất định cho dân tộc đó là dưới triều Nguyễn đất nước được thống nhất từ ải Nam Quan đến mũi Cà Mau, chính triều Nguyễn đã biên soạn những bộ sử học đồ sộ và xây dựng nên những công trình kiến trúc mà hiện nay được công nhận là di sản văn hóa thế giới.
Đó là mặt tích cực còn mặt tiêu cực của triều đại phong kiến cuối cùng này được thể hiện ở cái “tội” trước lịch sử dân tộc như chính triều Nguyễn đã làm cho tiềm lực của đất nước ngày càng kiệt dần trước âm mưu xâm lược xâm thực dân Pháp.
Câu hỏi:
Câu trả lời của bạn: 21:26 25/03/2023
Câu trả lời của bạn: 21:15 23/03/2023
Câu hỏi:
Câu trả lời của bạn: 20:40 23/03/2023
Bên cạnh những bản sắc văn hóa dân tộc đặc trưng, Việt Nam ta còn được bạn bè quốc tế biết đến vì có một nền ẩm thực đa dạng với hương vị ngon đậm đà. Một trong số những món ăn truyền thống của ta làm say mê du khách quốc tế chính là món cá kho tộ - món ăn đặc trưng của người miền Tây.
Để làm món cá kho tộ đầu tiên chúng ta phải chuẩn bị chiếc tộ hay còn gọi là cái tô đất hay nồi đất và chỉ có kho trong tộ đất thì cá mới ngon, mới mang hương vị “nguyên chất” mà không một loại nồi, niêu, xoong chảo nào có được. Các loại cá dùng để kho tộ thì có rất nhiều, nhưng chỉ có các loại như cá bông lau, cá lóc, cá trê vàng, cá rô, hay cá kèo… được coi là ngon và thích hợp nhất. Ướp cá với nước mắm thật ngon, nêm nếm gia vị cho vừa ăn như bột ngọt, muối, đường… đặc biệt khi kho cá nên cho nước màu. Nước màu có thể được làm từ đường tự thắng với nước nắm được làm tại nhà hoặc ra chợ mua. Tuy nhiên, để cá cho kho ngon, béo, mềm và đậm đà hương vị chúng ta nên sử dụng loại nước màu được chế biến từ nước dừa, bởi nước màu dừa này thơm và ngọt, không đắng như nước màu được làm từ đường. Sau đó đợi từ 5 – 10 phút cho cá ngấm đều gia vị rồi mới đem kho. Khi cá kho sôi lên độ chừng 3 – 5 phút là ta bắt đầu canh lửa lớn để tộ cá sôi mạnh hơn cho đến khi gần cạn nước thì mình bớt lửa lại, cho vào nồi cá một ít dầu ăn hoặc mỡ nước để cá bóng đẹp và săn chắc.
Món cá kho tộ sau khi kho xong sẽ có mùi thơm đặc trưng của cá hòa quyện cùng mùi béo ngậy của thịt với tất cả các loại gia vị khác khiến taa không thể nào cưỡng lại được. Màu sắc của món ăn này có màu vàng nâu cực hấp dẫn. Chúng ta nên ăn món cá rô kho tộ cùng với cơm nóng để thưởng thức trọn vị cá mềm và ngọt, không bị tanh.
Món cá kho tộ từ lâu đã trở thành món ăn quen thuộc không chỉ với người miền Tây mà con nổi tiếng trên cả nước. Chúng ta nên biết tự hào về nền ẩm thực phong phú của nước nhà và lan tỏa chúng đi xa hơn nữa.
Câu trả lời của bạn: 20:39 23/03/2023
It's really great to hear from you. How is it going? I received the email from you which said that you plan to have a holiday. I am writing this email to invite you to visit my country, Vietnam on your holiday.
As you know, my country is famous for having lots of great destinations which are well-known by numerous foreigner tourists such as Ha Long Bay, Phu Quoc, Nha Trang, etc.
If you visit my country, I obviously feel excited to have a chance to be your tour guide and help you not only know more about Viet Nam's special traditional cultures, but also explore my country's food, scenery. Because you haven't visited Viet Nam before, I think Dang Nang, which is called beach city, is the worth destination to visit. The beach there is absolutely clean, blue and the weather is quite pleasant, that is a good chance to go sightseeing, eat seafood and swim. Besides, I also love to invite you to visit my hometown, Ninh Binh, which is beautiful with Bai Dinh temple, Trang An, Mua cave and also has an abundance of delicious traditional food. Additionally, I would like to suggest inviting you to stay in my house in Ninh Binh and my parents, my brother are welcome to you, too.
I hope that you will visit my country on your holiday. I am looking forward to hearing from you and don't forget to give my regards to your parents, too.
Câu trả lời của bạn: 20:37 23/03/2023
I am glad and excited as I knew that you want to visit some Asian countries in your upcoming holiday period. I humbly request you and your family to visit my country Nepal.
As you probably know, Nepal is small landlocked yet naturally beautiful country which is abode of the highest peak in the Earth, Mt. Everest, including other seven highest mountains. As spring season has just started, it is best time to capture glimpse of its natural amenities. I am telling you, you should not forget to visit Patan Durbar Square, which makes you spellbound at its historic and artistic hand made sculpture, statue and temples. Moreover, capital city Kathmandu is best known as City of Temples in the world with many famous world heritage sites such as Pashupatinath and Swoyambhunath. Last but not the least, in any attempt you should enjoy Sauraha Jungle Safari with exciting and memorable Elephant Polo.
Climate nowadays is ostensibly fairly good so if possible try to bring loose garments. But if you wish to go for trekking and climb mountains bring thick wind proof warm clothes with high rise sole shoes. Furthermore, if you are sick of high altitudes and low pressure bring doctor prescribed medicines as well. A big map of Nepal will be helpful for guiding you without rambling.
Convey my warm greetings to your family.
Should you have any queries do not hesitate to write to me.
Câu trả lời của bạn: 20:36 23/03/2023
tổng vận tốc hai ô tô là
55+65=120(km/giờ)
thời gian đi để 2 ô tô gặp nhau là:
360:120=3(giờ)
đáp số: 3 giờ
làm theo cách này nhé
Câu trả lời của bạn: 20:34 23/03/2023
2/5 + 1/3 = 11/15 ( quyển sách)
Số phần quyển sách bạn Hà chưa đọc là :
1 - 11/15 = 4/15 ( quyển sách)
Câu trả lời của bạn: 20:33 23/03/2023
Gọi khối lượng NaCl trong 1900 gam dd NaCl bão hòa ở 90oC là a (gam)
Có: SNaCl(90oC)=a1900−a.100=50�����(90��)=�1900−�.100=50
=> a = 19003(g)19003(�)
=> mH2O=1900−19003=38003(g)��2�=1900−19003=38003(�)
Gọi khối lượng NaCl trong dd NaCl bão hòa ở 0oC là b (gam)
Có: SNaCl(0oC)=b38003.100=35�����(0��)=�38003.100=35
=> b=13303(g)�=13303(�)
=> mNaCl (tách ra) = 19003−13303=190(g
Câu trả lời của bạn: 20:32 23/03/2023
Độ dài đường chéo thứ hai là :
4 x 2 : 3/5 = 40/3 ( dm )
Đáp số : 40/3 dm
Câu trả lời của bạn: 20:32 23/03/2023
# Nhập dãy số từ bàn phím
numbers = input("Nhập dãy số, cách nhau bằng dấu cách: ").split()
# Chuyển đổi các phần tử trong dãy từ kiểu chuỗi sang kiểu số nguyên
numbers = [int(num) for num in numbers]
# Tính tổng và trung bình của dãy
total = sum(numbers)
avg = total / len(numbers)
# In kết quả
print("Tổng của dãy là:", total)
print("Trung bình của dãy là:", avg)
print("Dãy số là:", end=" ")
for num in numbers:
print(num, end=" ")
Câu trả lời của bạn: 19:53 22/03/2023
#Khoi lenh co the phat sinh loi
try:
#Nhap gia tri tu ban phim
#Ep kieu du lieu sang so nguyen
n = int(input())
#Su dung cau truc re nhanh xu ly truong hop n < 0
if n < 0:
print("Vui long nhap so tu nhien!")
else:
tongChuSoChan = 0
tongChuSoLe = 0
#Su dung vong while de tach cac chu so
while n > 0:
#Kiem tra chu so cuoi la chan hay le
if n % 2 == 0:
tongChuSoChan += n % 10
else:
tongChuSoLe += n % 10
n = n // 10
ketQua = tongChuSoChan * tongChuSoLe
print(ketQua)
#Khoi lenh duoc thuc thi khi loi xay ra
except:
print("Dinh dang dau vao khong hop le!")
Câu trả lời của bạn: 22:03 21/03/2023
Câu trả lời của bạn: 22:02 21/03/2023
nFe=16.856=0.3(mol)���=16.856=0.3(���)
3Fe+2O2t0→Fe3O43��+2�2�0→��3�4
0.3......0.2.........0.10.3......0.2.........0.1
VO2=0.2⋅22.4=4.48(l)��2=0.2⋅22.4=4.48(�)
mFe3O4=0.1⋅232=23.2(g)
Câu trả lời của bạn: 22:01 21/03/2023
Câu trả lời của bạn: 21:59 21/03/2023
Sóng âm từ nguồn âm phát ra được vành tai hứng lấy, truyền qua ống tai vào làm rung màng nhĩ, rồi truyền qua chuỗi xương tai vào làm rung màng "cửa bầu" và cuối cùng làm chuyển động ngoại dịch rồi nội dịch trong ốc tai màng, tác động lên cơ quan Coocti. Sự chuyển động ngoại dịch được dễ dàng nhờ có màng của "cửa tròn" (ở gần cửa bầu, thông với khoang tai giữa).
Tùy theo sóng âm có tần số cao (âm bổng) hay thấp (âm trầm), mạnh hay yếu mà sẽ làm cho các tế bào thụ cảm thính giác của cơ quan Coocti ở vùng này hay vùng khác trên màng cơ sở hưng phấn, truyền về vùng phân tích tương ứng ở trung ương cho ta nhận biết về các âm thanh đó.
Xem thêm tại: https://loigiaihay.com/chuc-nang-thu-nhan-song-am-a85446.html#ixzz7wbaLsEmv
Câu hỏi:
Câu trả lời của bạn: 21:58 21/03/2023
∘∘ Âu Cơ và trăm con : CN��
∘∘ nghe theo : VN��
∘∘ rồi chia tay nhau lên đường : VN��
⇒⇒ Dấu phẩy trong câu dùng để đánh dấu ranh giới giữa các từ ngữ có cùng chức vụ trong câu
∘∘ Cụ thể trong câu này là : VN
Câu trả lời của bạn: 21:57 21/03/2023
Câu trả lời của bạn: 21:55 21/03/2023
Đau thắt lưng
1. Thoái hóa cột sống lưng
Ở người cao tuổi, hệ thống cơ xương khớp đặc biệt là vùng cột sống chịu lực nhiều như cột sống thắt lưng sẽ bị thoái hóa dần theo thời gian, đặc biệt là ở sụn khớp và đĩa đệm, gây ra những cơn đau thắt lưng âm ỉ và liên tục. Mỗi khi cúi xuống, xoay người hoặc nâng vác đồ nặng, cơn đau sẽ gia tăng.
2. Thoát vị đĩa đệm thắt lưng
Cột sống gồm những đốt sống và đĩa đệm xen kẽ nhau. Vai trò của đĩa đệm là giảm áp lực lên cột sống, duy trì sự linh hoạt cho cột sống. Khi bị thoát vị đĩa đệm lưng, phần nhân nhầy của đĩa đệm bị thoát ra, chèn ép lên rễ dây thần kinh, gây đau. Tình trạng thoát vị nhiều có thể gây chèn ép tủy sống với các biểu hiện nghiêm trọng như rối loạn đi tiêu tiểu, yếu liệt chân, mất cảm giác…
3. Đau thần kinh tọa
Đau thần kinh tọa là tình trạng đau dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa, từ lưng dưới qua hông, mông và xuống dưới mỗi chân. Bệnh xảy ra thường do tình trạng thoát vị đĩa đệm tại cột sống thắt lưng. Ngoài cảm giác đau, người bệnh còn có cảm giảm tê bì và châm chích vùng mông đùi, căng chân.
4. Hẹp ống sống
Hẹp ống sống là tình trạng không gian trong ống sống bị thu hẹp, tạo áp lực lên các rễ thần kinh, tủy sống đi qua. Nhiều vị trí ống sống có thể bị hẹp, thường gặp ở vùng thắt lưng và cổ. Khi đó, tủy sống và/hoặc rễ thần kinh sẽ bị chèn ép, gây đau vùng thắt lưng và đau thần kinh tọa.
5. Gãy đốt sống do loãng xương
Tuổi càng cao càng làm tăng nguy cơ loãng xương với đặc điểm là xương giòn và dễ gãy. Khi người bệnh có loãng xương, chỉ cần một chấn thương nhẹ như té ngồi, trượt chân… cũng có thể gây ra tình trạng gãy xương, đặc biệt là gãy xương đốt sống thắt lưng cao. Người bệnh sẽ có cảm giác đột ngột đau nhức thắt lưng, mức độ nhiều gây giới hạn vận động, đau tăng khi cử động và giảm khi nghỉ ngơi.
6. Viêm cột sống dính khớp
Viêm cột sống dính khớp đặc trưng bởi tổn thương ở khớp cùng chậu, cột sống, các khớp ở chi, thậm chí là cả điểm bám gân. Triệu chứng sớm và thường gặp nhất là đau vùng thắt lưng. Người bệnh thường đau nhiều vào ban đêm gần sáng, có thể bị cứng cột sống vào buổi sáng, đau và cũng vùng cột sống sẽ giảm dần khi cử động.
7. Đau xơ cơ
Đau cơ xơ hóa là một tình trạng đặc trưng bởi sự tác động từ não bộ đến việc xử lý tín hiệu đau. Bệnh đặc trưng bởi các cơn đau cơ xương lan tỏa. Người bệnh thường bị đau hai bên cơ thể, trên và dưới thắt lưng. Ngoài ra người bệnh có thể kèm theo mất ngủ và lo lắng nhiều.
8. Cong vẹo cột sống
Cong vẹo cột sống là tình trạng cột sống bị cong bất thường sang một bên. Tình trạng bất thường này có thể gây đau, làm người bệnh có tư thế sai lệch trong sinh hoạt, từ đó tạo lực lên cơ bắp, gân, dây chằng, đốt sống và gây đau.
9. Bệnh không liên quan đến xương khớp
Các bệnh lý ở thận: Đau lưng dưới có thể là dấu hiệu của một số bất thường ở thận. Sỏi thận, sỏi niệu quản có khả năng gây đau vùng lưng dưới, vùng hông lưng quặn từng cơn kèm những triệu chứng đường tiểu như tiểu đau, tiểu máu, tiểu lắt nhắt…
Viêm ruột thừa: Nếu đau thắt lưng kèm đau bụng dưới dữ dội, xảy ra đột ngột kèm sốt, buồn nôn, người bệnh có thể đã bị viêm ruột thừa.
Viêm tụy: Người bệnh viêm tụy thường bị đau vùng thượng vị kèm nôn nhiều. Cơn đau có thể lan ra vùng sau lưng và gây đau lưng.
Bệnh lý phụ khoa: Các bệnh lý phụ khoa như viêm cổ tử cung, viêm âm đạo… có thể gây đau vùng thắt lưng kèm theo tình trạng kinh nguyệt không đều, chảy máu âm đạo.
10. Yếu tố nguy cơ
Tuổi tác: Người trên 30 tuổi thường bị đau lưng nhiều hơn. Khi các đĩa đệm bị suy yếu và mòn theo tuổi tác có thể gây đau và cứng lưng.
Cân nặng: Người thừa cân, béo phì thường dễ bị đau lưng hơn. Trọng lượng dư thừa có thể gây áp lực lớn lên các khớp và đĩa đệm.
Sức khỏe tổng thể: Cơ bụng suy yếu không thể hỗ trợ tốt cho cột sống, có thể dẫn tới tình trạng căng cơ lưng, bong gân. Người hút thuốc, lạm dụng rượu bia, lối sống lười vận động có nguy cơ cao bị đau lưng.
Nghề nghiệp: Những công việc yêu cầu phải nâng vác vật nặng nhiều có thể làm tăng nguy cơ chấn thương lưng.
Bệnh lý: Người có tiền sử gia đình bị viêm khớp và một số loại ung thư có nguy cơ bị đau lưng dưới.
Sức khỏe tinh thần: Đau lưng có thể do trầm cảm và căng thẳng kéo dài.
Để giảm nguy cơ đau thắt lưng, bạn cần lưu ý:
Khi nâng vác vật nặng cần dang rộng 2 chân; ngồi xổm xuống, lưng luôn giữ thẳng (tránh cúi gập) rồi dùng tay đặt đồ vật sát bụng đồng thời căng cơ bụng, sau đó từ từ đứng dậy và nâng đồ vật lên. Trong suốt quá trình nâng, bạn lưu ý giữ lưng luôn thẳng, dùng sức đôi chân và cánh tay để nâng vật, tránh dùng sức vùng lưng vì dễ làm tổn thương cột sống.
Sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý; tránh làm việc quá sức, căng thẳng hay stress liên tục.
Người làm văn phòng nên chọn ghế có chiều cao phù hợp, đảm bảo hai chân thoải mái chạm sàn. Sau 1 – 2 giờ nên đứng lên vận động, thực hiện một số động tác xoay người nhẹ nhàng để thư giãn cột sống.
Mỗi ngày nên dành ít nhất 30 phút để tập thể dục thể thao.
Kiểm soát tốt cân nặng; tránh tình trạng thừa cân, béo phì vì sẽ tạo áp lực lớn lên cột sống.
Đảm bảo bổ sung đầy đủ dưỡng chất cần thiết, đặc biệt là canxi, magie, kali trong các bữa ăn hằng ngày. Đồng thời, bạn cần uống đủ nước để tránh những cơn đau co thắt và giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn sau vận động.
Duy trì thói quen kiểm tra sức khỏe định kỳ để sớm nhận biết dấu hiệu bệnh, qua đó có biện pháp xử lý kịp thời.