Vùng Đồng bằng sông Hồng là khu vực có tỉ lệ dân thành thị thuộc loại cao nhất cả nước. Nguyên nhân đầu tiên là vùng có hệ thống đô thị phát triển sớm và dày đặc, nổi bật nhất là Thủ đô Hà Nội – trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa lớn của cả nước, cùng với Hải Phòng – thành phố cảng quan trọng. Sự tồn tại của các đô thị lớn đã tạo sức hút dân cư mạnh, thúc đẩy quá trình đô thị hoá diễn ra nhanh hơn so với nhiều vùng khác.

Bên cạnh đó, cơ cấu kinh tế của vùng chuyển dịch mạnh sang công nghiệp và dịch vụ, với mật độ khu công nghiệp, khu chế xuất lớn hàng đầu cả nước. Các ngành công nghiệp chế biến, cơ khí, điện tử, dệt may, dịch vụ thương mại – tài chính phát triển mạnh đã thu hút hàng triệu lao động từ nông thôn vào làm việc trong khu vực phi nông nghiệp, làm tăng nhanh tỉ lệ dân sống ở đô thị.

Cơ sở hạ tầng và mạng lưới giao thông hiện đại, đồng bộ cũng là yếu tố quan trọng. Vùng có sân bay quốc tế (Nội Bài), cảng biển lớn (Hải Phòng), nhiều tuyến cao tốc, quốc lộ, đường sắt liên kết rộng khắp. Hạ tầng tốt giúp các đô thị mở rộng quy mô, hình thành các khu đô thị mới, khu công nghiệp – dịch vụ ven đô, thúc đẩy đô thị hóa mạnh mẽ.

Ngoài ra, Đồng bằng sông Hồng có mật độ dân số cao nhất cả nước, dân cư tập trung đông từ lâu đời. Khi kinh tế phát triển, lực lượng lao động dồi dào nhanh chóng chuyển sang làm việc trong các ngành đòi hỏi trình độ chuyên môn hơn, từ đó làm gia tăng dân số đô thị.

Cuối cùng, vùng còn thu hút mạnh lao động nhập cư từ các tỉnh khác, đặc biệt là lao động trẻ đến tìm việc trong các khu công nghiệp và dịch vụ. Sự nhập cư này góp phần đáng kể vào việc mở rộng quy mô dân số đô thị.

→ Tất cả những yếu tố trên: đô thị lớn, công nghiệp – dịch vụ phát triển, hạ tầng hiện đại, mật độ dân số cao và thu hút nhập cư mạnh… đã làm cho Đồng bằng sông Hồng trở thành vùng có tỉ lệ dân thành thị cao và đô thị hoá mạnh nhất nước.

Được, mình hướng dẫn bạn vẽ biểu đồ và giải thích nhé.

1. Vẽ biểu đồ hình tròn (quạt) thể hiện tỉ lệ dân thành thị
Vùng đồng bằng sông Hồng: tỉ lệ dân thành thị = 37,6%
Dân nông thôn: 100% – 37,6% = 62,4%
Cách vẽ:

Vẽ một hình tròn.
Tính góc tương ứng tỉ lệ dân thành thị và nông thôn:

Góc = tỉ lệ × 360°
Dân thành thị: 37,6% × 360° ≈ 135,36°
Dân nông thôn: 62,4% × 360° ≈ 224,64°
Phân chia hình tròn theo các góc trên:

Quạt lớn (~224,6°) → dân nông thôn
Quạt nhỏ (~135,4°) → dân thành thị
Ghi nhãn và tô màu khác nhau cho hai phần để dễ phân biệt.

2. Vẽ biểu đồ cột thể hiện dân thành thị
Trục tung: tỉ lệ % dân thành thị
Trục hoành: các vùng, ở đây là Đồng bằng sông Hồng
Vẽ cột cao 37,6%
Có thể thêm cột 62,4% cho dân nông thôn nếu muốn so sánh.

3. Giải thích vì sao vùng đồng bằng sông Hồng có tỉ lệ dân thành thị cao
Đây là vùng đồng bằng lớn, phát triển kinh tế mạnh, tập trung nhiều thành phố lớn, đặc biệt là Hà Nội.
Có công nghiệp, dịch vụ phát triển, nhiều việc làm ở thành thị → dân chuyển về thành phố nhiều.
Hạ tầng, giáo dục, y tế, giao thông phát triển → dân sống ở thành thị thuận lợi hơn.
Lịch sử đô thị hóa lâu đời, vùng trung tâm chính trị – kinh tế → tỉ lệ dân thành thị cao hơn vùng khác.

Nếu bạn muốn, mình có thể vẽ trực tiếp biểu đồ hình tròn và cột minh họa tỉ lệ dân thành thị 37,6% cho bạn, nhìn trực quan hơn.

Bạn có muốn mình vẽ không?

Bài toán:
Năm 2021, tỷ lệ dân thành thị của vùng Đồng bằng sông Hồng là 37,6%.

a) Vẽ biểu đồ hình tròn (quạt) thể hiện tỉ lệ dân thành thị
Chuẩn bị:

Vẽ một hình tròn.
Cả hình tròn tượng trưng cho 100% dân số vùng.
Tính góc cho phần dân thành thị:

Goˊc=37,6%×360∘=0,376×360=135,36∘≈135∘Góc = 37,6\% \times 360^\circ = 0,376 \times 360 = 135,36^\circ \approx 135^\circGoˊc=37,6%×360∘=0,376×360=135,36∘≈135∘
Phần còn lại (dân nông thôn) = 100% - 37,6% = 62,4%

Goˊc=62,4%×360∘=224,64∘≈225∘Góc = 62,4\% \times 360^\circ = 224,64^\circ \approx 225^\circGoˊc=62,4%×360∘=224,64∘≈225∘
Vẽ quạt:

Quạt nhỏ 135°: dân thành thị
Quạt lớn 225°: dân nông thôn
Ghi chú rõ “Dân thành thị: 37,6%” và “Dân nông thôn: 62,4%”.

b) Biểu đồ cột thể hiện dân thành thị
Vẽ trục tung (số %) và trục hoành (các vùng).
Vẽ 1 cột cao bằng 37,6% cho vùng Đồng bằng sông Hồng.
Có thể thêm cột dân nông thôn 62,4% nếu muốn so sánh.
Ghi chú rõ ràng: “Dân thành thị” và “Dân nông thôn”.

c) Giải thích tại sao vùng Đồng bằng sông Hồng có tỉ lệ dân thành thị cao
Vùng Đồng bằng sông Hồng có nhiều thành phố lớn và trung tâm kinh tế, văn hóa, chính trị như Hà Nội, Hải Phòng.
Hạ tầng kinh tế – xã hội phát triển, nhiều công ty, xí nghiệp, dịch vụ thu hút dân cư đến sinh sống và làm việc.
Lịch sử hình thành đô thị lâu đời, nhiều khu vực đã được quy hoạch đô thị từ trước.
Chính vì vậy, tỉ lệ dân thành thị cao hơn các vùng khác.