Phân tích vấn đề việc làm ở nước ta
a) Tỉ lệ thất nghiệp của lực lượng lao động
- Khái niệm: Tỉ lệ thất nghiệp là tỉ lệ người trong độ tuổi lao động, có khả năng làm việc nhưng không có việc làm và đang tích cực tìm kiếm việc làm.
- Tình hình:
+ Ở nước ta, tỉ lệ thất nghiệp nhìn chung không quá cao, thường dao động khoảng 2–3%, nhưng cao hơn ở khu vực thành thị so với nông thôn.
+ Lao động trẻ (15–24 tuổi) chiếm tỉ lệ thất nghiệp cao nhất, do thiếu kinh nghiệm và kỹ năng nghề.
+ Một số địa phương có tỉ lệ thất nghiệp cao là các đô thị lớn như TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng,… do mức độ cạnh tranh việc làm lớn.
- Nguyên nhân:
+ Mất cân đối giữa đào tạo và nhu cầu thực tế của thị trường lao động.
+ Nền kinh tế chuyển dịch nhanh, trong khi nhiều lao động chưa kịp thích nghi.
+ Ảnh hưởng của dịch bệnh, tự động hóa, chuyển đổi số.
- Hậu quả:
+ Gây lãng phí nguồn nhân lực.
+ Làm tăng áp lực lên an sinh xã hội.
+ Tác động xấu đến ổn định kinh tế – xã hội.
b) Tỉ lệ thiếu việc làm của lực lượng lao động
- Khái niệm: Tỉ lệ thiếu việc làm là tỉ lệ người lao động có việc làm nhưng không được làm đủ thời gian hoặc không sử dụng hết năng lực, chuyên môn.
- Tình hình:
+ Tỉ lệ thiếu việc làm cao hơn ở khu vực nông thôn so với thành thị, do phụ thuộc vào lao động nông nghiệp mùa vụ.
+ Tỉ lệ thiếu việc làm ở nông thôn có lúc lên đến 2,5–3%, trong khi thành thị chỉ khoảng 1%.
- Nguyên nhân:
+ Kinh tế nông thôn còn chậm phát triển, thiếu ngành nghề phi nông nghiệp.
+ Nhiều vùng còn khó khăn trong thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp, dịch vụ.
+ Lao động trình độ thấp, khó tiếp cận việc làm chất lượng cao.
- Hậu quả:
+ Thu nhập người lao động thấp, đời sống không ổn định.
+ Gây ra tình trạng di cư lao động từ nông thôn ra thành thị hoặc xuất khẩu lao động.
- Một số giải pháp chính
+ Đẩy mạnh giáo dục – đào tạo nghề, nâng cao chất lượng lao động.
+ Phát triển các khu công nghiệp, dịch vụ ở nông thôn, tạo thêm việc làm tại chỗ.
+ Thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo cho thanh niên.
+ Mở rộng thị trường xuất khẩu lao động có kiểm soát.

Phân tích vấn đề việc làm ở nước ta

🔹 a) Tỷ lệ thất nghiệp của lực lượng lao động
Tỷ lệ thất nghiệp phản ánh số người trong độ tuổi lao động có nhu cầu làm việc nhưng không có việc làm.
Ở Việt Nam, tỷ lệ thất nghiệp không quá cao so với nhiều nước, thường dao động khoảng 2–3% trong những năm gần đây.
Tuy nhiên, tại khu vực thành thị, tỷ lệ thất nghiệp thường cao hơn nông thôn, do dân số tập trung đông, cạnh tranh việc làm lớn.
Một phần nguyên nhân là do:

Cơ cấu kinh tế chuyển dịch chưa đồng bộ
Chất lượng lao động chưa đáp ứng nhu cầu thị trường
Sự phát triển không đều giữa các vùng miền
Ngoài ra, nhóm lao động trẻ, mới tốt nghiệp thường gặp khó khăn khi tìm việc phù hợp.

🔹 b) Tỷ lệ thiếu việc làm của lực lượng lao động
Thiếu việc làm là tình trạng người lao động có việc làm nhưng không đủ giờ làm, không đủ thu nhập hoặc không phù hợp chuyên môn.
Ở Việt Nam, tỷ lệ thiếu việc làm tập trung nhiều ở nông thôn và khu vực lao động phi chính thức.
Tình trạng này cho thấy:

Chất lượng và hiệu quả sử dụng lao động còn thấp
Nhiều người phải làm trái ngành, trái nghề, hoặc làm việc thời vụ, không ổn định
Việc thiếu việc làm dẫn đến hệ quả:

Lãng phí nguồn nhân lực
Gây áp lực an sinh xã hội
Thu nhập và đời sống người lao động không được đảm bảo

✅ Kết luận chung:
Việc làm vẫn là vấn đề quan trọng của Việt Nam, nhất là trong bối cảnh kinh tế chuyển đổi, đô thị hóa nhanh, và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Giải quyết tốt vấn đề việc làm và thiếu việc làm cần:

Phát triển kinh tế bền vững
Tăng cường đào tạo nghề
Kết nối cung – cầu lao động hiệu quả hơn