viết bài văn phân tích hai khổ thơ đầu của bài thơ ngôi nhà của mẹ của tác giả hữu thỉnh
Quảng cáo
3 câu trả lời 611
Hai khổ thơ đầu của bài thơ
Nguyên bản:
Khổ 1
Chiếc vé tàu cũng hồi hộp như con
khi con về với mẹ
con lại ngồi vào chiếc chõng tre xưa
nơi mẹ vẫn ngồi khâu cha thường chẻ lạt
bao xa cách lấp bằng trong chốc lát
trăm cánh rừng về dưới giọt ranh thưa
Khổ 2
xin mẹ lại cho con bắt đầu đi gánh nước
gánh bao nhiêu trong mát để dành
xin mẹ lại cho con nấu bữa cơm mà không cần giấu khói
— trích dẫn từ tác phẩm (thivien.net)
Phân tích
1. Không gian và tâm trạng gặp lại
Hình ảnh chiếc vé tàu hồi hộp như con gợi lên cảm xúc náo nức, hạnh phúc của người con sau thời gian xa cách. “Hồi hộp như con” vừa là so sánh vừa trao cảm xúc chân thực cho người đọc.
Cảnh trở về mẹ đầy ấm áp qua khoảnh khắc “ngồi vào chiếc chõng tre xưa”, nơi mẹ vẫn chăm chỉ khâu vá, nơi cha ngồi chẻ lạt. Những hình ảnh giản dị mà thân thương này như xoá tan mọi ai oán, mọi khoảng cách địa lý, thời gian: “xa cách lấp bằng trong chốc lát”.
2. Một khởi đầu giản dị mà thấm tình
Sang khổ hai, người con chân thành cầu xin mẹ cho “bắt đầu đi gánh nước”, đi gánh nước trong vắt, là hành động giản đơn nhưng chứa chan yêu thương và kỷ niệm.
Hỏi mẹ được nấu cơm mà không cần giấu khói — một hình ảnh rất đời thường nhưng biểu tượng cho sự ấm áp, tự nhiên, và tình cảm gia đình không cần che giấu.
3. Phong cách nghệ thuật
Thể thơ tự do, cách gieo vần gần gũi, có lưu loát như lời ru, lời thở than đầy mật thiết giữa mẹ và con.
Nhiều biện pháp tu từ như:
So sánh: “chiếc vé tàu cũng hồi hộp như con”.
Hình ảnh cụ thể: chõng tre, khúc lạt, nước, khói — tạo sự đồng cảm, gần gũi.
Những động từ như “gánh”, “nấu”, “không cần giấu khói” gợi lại hoạt động quen thuộc trong đời sống, mang tính biểu tượng của sự trở về, khát khao được trở về.
4. Điểm nhấn nội dung
Hai khổ thơ đầu không chỉ là sự hồi tưởng, mà là mong muốn được tái sinh trong vòng tay mẹ — bắt đầu lại những điều bình dị mà hạnh phúc nhất.
Mẹ trong thơ là biểu tượng của bình yên, nguồn cội, nơi dừng chân và tiếp thêm sức mạnh cho người con, nhất là khi con đang hành quân trong đời.
Kết luận
Hai khổ thơ đầu của “Ngôi nhà của mẹ” khắc họa một không gian đầy thương yêu, ấm áp, nơi mà mọi xa cách đã được hàn gắn bằng những khoảnh khắc giản dị mà thiêng liêng. Mẹ trở thành điểm tựa tinh thần, là nơi cho người con bắt đầu lại, an nhiên và bình yên.
Trong nền thơ ca Việt Nam hiện đại, Hữu Thỉnh là một nhà thơ nổi bật với phong cách trữ tình sâu lắng, giàu cảm xúc và gắn bó sâu sắc với quê hương, đất nước. Một trong những bài thơ xúc động của ông là “Ngôi nhà của mẹ” – bài thơ viết về hình ảnh người mẹ liệt sĩ. Hai khổ thơ đầu của bài thơ đã gợi ra một khung cảnh buồn thương và đầy cảm xúc, thể hiện nỗi mất mát không gì bù đắp được khi người mẹ không còn.
“Ngôi nhà vắng mẹ rồi
cửa sổ gió lùa hun hút
giường nghiêng chiếc chiếu cũng lật
mảnh vườn xơ xác trăng treo”
Mở đầu bài thơ, câu thơ “Ngôi nhà vắng mẹ rồi” vang lên nhẹ nhàng mà đau thắt. Từ “vắng” không chỉ là sự trống trải của ngôi nhà không có người, mà còn là sự mất mát to lớn – mẹ đã ra đi mãi mãi. Câu thơ gợi một nỗi buồn man mác, một khoảng trống không thể lấp đầy. Tiếp theo đó, nhà thơ sử dụng những hình ảnh giản dị mà giàu sức gợi: “cửa sổ gió lùa hun hút”, “giường nghiêng chiếc chiếu cũng lật”, “mảnh vườn xơ xác trăng treo”. Ngôi nhà trở nên tiêu điều, lạnh lẽo, như cũng đang tiếc thương người đã khuất. Từng chi tiết nhỏ – cái giường, chiếc chiếu, mảnh vườn – đều nhuốm màu tang tóc, thiếu sức sống. Đặc biệt, hình ảnh “trăng treo” gợi lên một vẻ đẹp buồn, vừa thi vị vừa cô đơn, như nỗi chờ mong mỏi mòn không lời của người mẹ khi còn sống.
“Tôi về qua ngõ trúc
thấy ngôi nhà lặng im
mẹ tôi chẳng còn nữa
chỉ còn tiếng thầm thì…”
Bước sang khổ thơ thứ hai, nhà thơ đưa người đọc về với cảm xúc cá nhân. Người con trở về làng cũ, đi qua “ngõ trúc” – hình ảnh mang vẻ đẹp quê hương yên bình, thân thuộc. Nhưng sự bình yên ấy lại bị bao trùm bởi nỗi lặng im của ngôi nhà, bởi sự thật đau lòng: “mẹ tôi chẳng còn nữa”. Câu thơ thốt lên như một lời nghẹn ngào, không chấp nhận được hiện thực mất mát ấy. Không còn hơi ấm, không còn tiếng gọi thân quen, giờ đây chỉ còn lại “tiếng thầm thì” – một tiếng động mơ hồ, có thể là tiếng gió, tiếng lòng, hay là tiếng thì thầm của ký ức, của tình mẹ chưa bao giờ mất đi. Không khí của khổ thơ lặng lẽ, trầm buồn, nhưng vô cùng xúc động.
Hai khổ thơ đầu của “Ngôi nhà của mẹ” không chỉ là lời tri ân người mẹ đã khuất, mà còn là sự khắc họa sâu sắc tình cảm gia đình, lòng biết ơn và sự mất mát không gì bù đắp được. Ngôn ngữ thơ giản dị mà tinh tế, hình ảnh gần gũi mà thấm đẫm tình người đã khiến bài thơ chạm đến trái tim người đọc.
Trong bài thơ "Ngôi nhà của mẹ", nhân vật trữ tình được tác giả Hữu Thỉnh mô tả như một người con trở về nhà, nhớ về quá khứ và tình thương của mẹ. Chiếc vé tàu cũng trở thành dấu ấn rõ nét của sự hoài nghi và sợ hãi khi nhân vật quay trở về nơi mình gọi là nhà.
Nhân vật trữ tình đong đầy cảm xúc khi nhìn thấy chiếc chõng tre xưa, nơi mà mẹ thường ngồi khâu, cha thường chẻ lạc. Từng khoảnh khắc xa cách, những quãng đời bao la hiện lên trong lòng nhân vật. Mỗi hồi ức như lớp lấp bằng đan xen, trăm cánh rừng về dưới giọt ranh thưa.
Đến với mẹ, nhân vật được trao trách nhiệm mới, gánh nước, nấu cơm, những công việc thường ngày mà không cần giấu khói. Mẹ, là ngọn lửa nhà tan, luôn giúp nhân vật tìm an ủi trong cuộc sống. Mỗi chi tiết nhỏ như chiếc dây phơi áo, vó nhện trên tường cũ đều là những kỷ niệm thân thương về những nỗi cô đơn và cách xa.
Nhân vật trữ tình nhận ra rằng, để về với mẹ, không chỉ cần đi ngược con đường đã làm nên xa cách, mà còn phải vượt qua từng bước hiểm nghèo, lách qua những ngày súng nổ. Mỗi chân thêm một bước, nhân vật cảm nhận sự gần gũi với mẹ, như chính lúc này, khi bước chân chưa kín mảnh sân nhà.
Ngôi nhà của mẹ không chỉ là nơi chốn yên bình, mà còn là hồn thơ của tuổi thơ, hình ảnh của tình mẹ mãi mãi là ban đầu và kết thúc của cuộc đời con. Nhân vật trữ tình nhận được bài học về tình cảm và hy sinh, giúp họ nhớ mãi giá trị không thể đo lường của tình mẹ, nơi mà họ đến và đi trong suốt cuộc đời mình.
Cuối cùng, nhân vật trở về với tựa nhưng ngưỡng cửa với lòng biết ơn sâu sắc, nguyện chia sẻ yêu thương và sẻ bớt gánh nặng của mẹ, để ngôi nhà của mẹ không chỉ là nơi ẩn náu mà còn là biểu tượng của tình thương vĩnh cửu.
Quảng cáo
Bạn muốn hỏi bài tập?
Câu hỏi hot cùng chủ đề
-
76320
-
46077
-
26078
-
18196
-
16490
-
14935
