Mở đầu trang 150 KHTN lớp 7: Từ xa xưa đến nay, chuột luôn sợ mèo. Mỗi lần nhìn thấy hay nghe tiếng kêu của mèo, chuột thường có phản ứng lo sợ và bỏ chạy. Có phải ngay từ khi sinh ra chuột đã sợ mèo?

Câu hỏi 2 trang 151 KHTN lớp 7: Hoàn thành cột thứ (4) trong bảng ở câu 1.

Trả lời:

Trước kì ngủ đông, gấu thường ăn thật nhiều nhằm tích trữ năng lượng dưới dạng mỡ. Lượng mỡ này sẽ được phân giải để cung cấp năng lượng duy trì sự sống cho gấu trong suốt thời gian ngủ đông. Nhờ đó, trong suốt thời gian ngủ đông, gấu không cần ăn mà vẫn có thể sống được.

2. Thực hành quan sát tập tính ở động vật

3. Ứng dụng tập tính ở động vật trong thực tiễn

Câu hỏi 3 trang 152 KHTN lớp 7: Quan sát Hình 33.2, 33.3, 33.4, hãy nêu một số ví dụ ứng dụng tập tính ở động vật trong chăn nuôi và giải thích cơ sở của những ứng dụng đó.

Luyện tập trang 152 KHTN lớp 7: Trong nuôi gà công nghiệp, người ta thấy khi các con gà tản ra khỏi trung tâm đàn là khi nhiệt độ chuồng gà quá cao, ngược lại khi các con gà dồn vào trung tâm đàn thì nhiệt độ chuồng đang quá thấp. Dựa vào đó, người ta đã điều chỉnh nhiệt độ chuồng gà cho thích hợp. Ứng dụng này có gì khác biệt so với ứng dụng trong Hình 33.2?

Vận dụng trang 153 KHTN lớp 7: Em có biết vì sao người nông dân đặt bù nhìn trên đồng ruộng không? Giải thích.

- Người nông dân đặt bù nhìn trên đồng ruộng nhằm xua đuổi một số loài động vật như chim, chuột,… gây hại cho mùa màng.

- Giải thích: Một số loài động vật như chim, chuột,… có tập tính trốn chạy khi nhìn thấy con người. Lợi dụng tập tính đó, con người đặt bù nhìn rơm trên đồng ruộng để xua đuổi những loài động vật gây hại cho mùa màng.

Bài tập (trang 153, 154)

Bài tập 1 trang 153 KHTN lớp 7: Phân biệt cảm ứng ở động vật và cảm ứng ở thực vật bằng cách hoàn thành đoạn thông tin sau dựa vào các từ gợi ý: môi trường, thực vật, cơ thể, tiếp nhận, động vật, phản ứng, thích nghi.

Cảm ứng ở sinh vật là khả năng …(1)… kích thích và …(2)… lại các kích thích từ …(3)… bên trong hoặc bên ngoài …(4)…, đảm bảo cho sinh vật tồn tại và phát triển. Cảm ứng là một đặc trưng cơ bản của cơ thể sống, giúp sinh vật …(5)… với điều kiện sống. Cảm ứng ở …(6)… thường xảy ra chậm, khó nhận thấy, hình thức phản ứng kém đa dạng; cảm ứng ở …(7)… thường xảy ra nhanh, dễ nhận thấy, hình thức đa dạng.

Trả lời:

(1) tiếp nhận

(2) phản ứng

(3) môi trường

(4) cơ thể

(5) thích nghi

(6) thực vật

(7) động vật

Bài tập 2 trang 153 KHTN lớp 7: Những phát biểu nào dưới đây là đúng khi nói về sự hình thành tập tính?

(1) Mọi kích thích đều làm xuất hiện tập tính;

(2) Không phải bất kì kích thích nào cũng làm xuất hiện tập tính;

(3) Kích thích càng mạnh càng dễ làm xuất hiện tập tính;

(4) Kích thích càng lặp lại càng dễ làm xuất hiện tập tính.

A. (1), (2).

B. (2), (3).

C. (3), (4).

D. (2), (4).

Trả lời:

Đáp án đúng là: D

- Không phải mọi kích thích đều có thể làm xuất hiện tập tính.

- Kích thích càng lặp lại càng dễ làm xuất hiện tập tính.

Bài tập 3 trang 154 KHTN lớp 7: Kiến ba khoang có màu nâu đỏ, mình thon, giữa lưng có một vạch lớn màu đen tạo thành các khoang màu khác nhau trên cơ thể.

Kiến ba khoang thường ẩn nấp trong rơm rạ, bãi cỏ, ruộng, vườn. Chúng làm tổ và đẻ trứng trong đất. Khi ruộng lúa, vườn rau xuất hiện sâu cuốn lá hay rầy nâu, kiến tìm đến, chui vào các tổ sâu để ăn thịt sâu non. Sự xuất hiện của kiến ba khoang đã làm giảm thiểu số sâu cuốn lá đáng kể và bảo vệ hoa màu khỏi sự phá hoại của sâu, bệnh. Tuy nhiên gần đây, việc lạm dụng hóa chất bảo vệ thực vật đã làm giảm đáng kể số kiến ba khoang và làm cho chúng mất nơi ẩn nấp. Do đó, theo ánh sáng điện chúng bay vào các khu dân sinh và gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người khi tiếp xúc với chất dịch từ cơ thể kiến tiết ra.

Hãy cho biết đoạn thông tin nào nói về tập tính của kiến ba khoang?

Hãy đưa ra đề xuất hạn chế sự xuất hiện của kiến ba khoang trong gia đình.

Trả lời:

- Đoạn thông tin nói về tập tính của kiến ba khoang:

+ “Kiến ba khoang thường ẩn nấp trong rơm rạ, bãi cỏ, ruộng, vườn. Chúng làm tổ và đẻ trứng trong đất. Khi ruộng lúa, vườn rau xuất hiện sâu cuốn lá hay rầy nâu, kiến tìm đến, chui vào các tổ sâu để ăn thịt sâu non.” → Đoạn thông tin này nói về tập tính ẩn nấp, làm tổ, sinh sản, tìm kiếm thức ăn của kiến ba khoang.

+ “theo ánh sáng điện chúng bay vào các khu dân sinh.” → Đoạn thông tin này nói về tập tính bị thu hút bởi ánh sáng của kiến ba khoang.

Không nên tiêu diệt hoàn toàn kiến ba khoang vì kiến ba khoang giúp bảo vệ mùa màng khỏi sự tấn công của sâu, rầy.

- Biện pháp hạn chế sự xuất hiện của kiến ba khoang trong gia đình là:

+ Hạn chế sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật để tránh làm mất nơi ẩn nấp của kiến ba khoang.

+ Đóng kín cửa vào buổi tối để tránh hiện tượng kiến ba khoang bị thu hút bởi ánh sáng mà bay vào nhà.

Bài 34: Sinh trưởng và phát triển ở Sinh vật

Bài 35: Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở Sinh vật

Bài 36: Thực hành chứng minh sinh trưởng và phát triển ở Thực vật, Động vật

Bài 37: Sinh sản ở Sinh vật