Câu hỏi mở đầu trang 39 Bài 12 Lịch Sử lớp 7: Trên vùng cao nguyên Xiêng Khoảng (Lào) có hàng nghìn chiếc chum đá với đường kính lớn nhất lên đến 3 m. Các nhà khảo cổ học cho rằng cánh đồng Chum là dấu tích của một nền văn hóa kim khí mà chủ nhân là nguời Lào Thơng. Từ thế ki XIII - XIV, người Lào Thơng bản địa kết hợp với người Lào Lùm di cư đến và lập nên Vương quốc Lào.

Vậy quá trình hình thành và phát triển của Vương quốc Lào như thế nào? Những nét văn hóa tiêu biểu là gì?

Trả lời:

- Quá trình hình thành, phát triển của Vương quốc Lào thời Lan Xang:

+ Tổ chức xã hội sơ khai của người Lào là các mường cổ.

+ Năm 1353, Pha Ngừm thống nhất các mường Lào, đặt tên nước là Lan Xang.

+ Thế kỉ XV - XVII, Vương quốc Lan Xang bước vào giai đoạn thịnh vượng.

- Trong các thế kỉ XV - XVII, cư dân Lan Xang đã đạt được nhiều thành tựu văn hóa tiêu biểu trên các lĩnh vực: chữ viết, văn học, tôn giáo, kiến trúc và điêu khắc…

1. Quá trình hình thành, phát triển của Vương quốc Lào

Câu hỏi trang 40 Lịch Sử lớp 7: Đọc thông tin và tư liệu hãy:

- Giới thiệu quá trình hình thành và phát triển của Vương quốc Lào dưới thời Lan Xang (thế kỉ XIV - XVII).

- Đánh giá sự phát triển của Vương quốc Lào thời Lan Xang.

Trả lời:

Yêu cầu số 1: quá trình hình thành và phát triển của Vương quốc Lan Xang

- Quá trình hình thành:

+ Quá trình định cư của người Lào Lùm ở khu vực sông Mê Công và sự phát triển của nông nghiệp trồng lúa đã đưa đến những biến đổi lớn về kinh tế, chính trị, xã hội trên vùng đất Lào ngày nay.

+ Trên cơ sở các xiềng, mường cổ, vào năm 1353, thủ lĩnh Pha Ngừm lập ra vương quốc Lan Xang (nghĩa là Triệu Voi).

- Quá trình phát triển:

+ Về chính trị: các vua Lan Xang chia cả nước thành các mường và đặt chức quan cai trị; xây dựng quân đội do vua chỉ huy…

+ Về kinh tế: người Lào chủ yếu canh tác lúa nương, lúa nước, săn bắn, đánh cá, chăn nuôi, trồng cây ăn quả, khai thác lâm sản, vàng bạc, dệt vải…

+ Về đối ngoại: Vương quốc Lan Xang đặt mối quan hệ hoà hiếu với các nước láng giềng nhưng kiên quyết đấu tranh chống ngoại xâm, bảo vệ nền độc lập, tự chủ của dân tộc.

Yêu cầu số 2: Đánh giá:

- Nhà nước Lan Xang ra đời đã đánh dấu sự thống nhất của vương quốc Lào, tạo điều kiện cho Lào phát triển về chính trị, kinh tế, văn hoá.

- Trong các thế kỉ XVI - XVII, Lào trở thành một trong những quốc gia lớn mạnh ở lưu vực sông Mê Công.

2. Văn hóa Lào

Câu hỏi trang 40 Lịch Sử lớp 7: Đọc thông tin và quan sát hình 12.2, hãy nêu các thành tựu văn hóa tiêu biểu của Vương quốc Lào thời kì Lan Xang (thế kỉ XIV – XVII).

Trả lời:

- Tôn giáo: Phật giáo có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống chính trị, xã hội là cơ sở thống nhất các tộc ngừơi Lào

- Chữ viết: bên cạnh chữ viết Ấn Độ, chữ Lào được sáng rạo và sử dụng phổ biến từ thế kỉ XIV - XV.

- Văn học: nhiều tác phẩm văn học ra đời, tiêu biểu: truyện thơ Phạ-lắc Phạ-lam, truyền thuyết Khún Bu-lôm…

- Kiến trúc và điêu khắc: nổi tiếng với các công trình như: cung điện hoàng gia, chùa Thạt Luổng, Phra Keo,…

- Người Lào cũng ưa thích âm nhạc, ca múa và nhiều loại hình sân khấu.

Luyện tập & Vận dụng

Luyện tập 1 trang 40 Lịch Sử lớp 7: Khái quát sự phát triển của Vương quốc Lào thời Lan xang ở các thế kỉ XIV – XVII trên các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa.

Trả lời:

- Chính trị:

+ Đối nội: các vua Lan Xang chia cả nước thành các mường và đặt chức quan cai trị; xây dựng quân đội do vua chỉ huy…

+ Đối ngoại: đặt mối quan hệ hoà hiếu với các nước láng giềng nhưng kiên quyết đấu tranh chống ngoại xâm, bảo vệ nền độc lập, tự chủ của dân tộc.

- Kinh tế: Người Lào chủ yếu canh tác lúa nương, lúa nước, săn bắn, đánh cá, chăn nuôi, trồng cây ăn quả, khai thác lâm sản, vàng bạc, dệt vải…

- Văn hóa: Cư dân Lan Xang đã xây dựng được nền văn hóa mang nhiều nét riêng của mình và đóng góp vào kho tàng văn hóa nhân loại những giá trị độc đáo.

Vận dụng 2 trang 40 Lịch Sử lớp 7: Hãy viết một đoạn văn ngắn giới thiệu chùa Thạt Luổng dựa trên các từ khóa Lan xang, vua Xệt-tha-thi-lạt, Viêng Chăn, Phật giáo.

Trả lời:

Thạt Luổng được xây dựng từ năm 1566 dưới triều vua Xệt-tha-thi-lạt, theo hình một nậm rượu, trên một phế tích của một ngôi đền Ấn Độ thế kỷ XIII. Đây cũng là ngôi chùa cổ lớn nhất nước Lào tạo lạc tại phía đông của thủ đô Viêng Chăn.

Tháp Thạt Luổng là kiến trúc trung tâm của chùa Thạt Luổng và là một trong những tháp Phật giáo lớn nhất ở Lào. Trung tâm của tháp là một khối lớn uy nghi, trang nhã vươn lên cao như một mũi tên. Đế của khối trung tâm là một đài sen hình vuông đang nở tung những cánh vàng ra bốn phía. Trên đài sen là bệ cao có hình vuông và có cấu trúc khá phức tạp.

Thạt Luổng đã từng bị phá hủy bởi cuộc xâm lược của người Thái vào thế kỷ XIX nhưng sau đó đã được khôi phục nguyên trạng. Khối thân hình cầu của nó quy mô và bề thế giống với tháp San-chi của Ấn Độ được bao bọc bởi ánh hào quang của những vòng tháp rực rỡ nhìn như một đóa hoa tỏa hương. Màu bên ngoài của nó cũng là màu vàng truyền thống của những khu chùa cổ. Tháp có 3 cấp độ, mỗi cấp độ lại mang một ý nghĩa giáo lý đức Phật riêng.

Sự đồ sộ và tinh xảo của Thạt Luổng đã minh chứng cho tài năng sáng tạo và là thành quả từ sự lao động cần cù của cư dân Lan Xang xưa; công trình này cũng là một cống hiến độc đáo vào kho tàng văn hóa Đông Nam Á và thế giới.

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo