Văn học Việt Nam giai đoạn 1945 – 1954 gắn liền với hai sự kiện có ảnh hưởng căn bản và sâu rộng đến mọi mặt của đời sống chính trị, xã hội Việt Nam: Cách mạng tháng Tám và cuộc kháng chiến chống Pháp kéo dài suốt 9 năm. Văn học Việt Nam thời kỳ này đi những bước đầu tiên để chuyển sang một giai đoạn mới với xu hướng hiện thực xã hội chủ nghĩa[1] do Đảng Cộng sản Việt Nam chủ trương.

 Mục lục

1Bối cảnh lịch sử
2Thể loại2.1Văn xuôi
2.2Thơ
3Sinh hoạt văn hóa, văn nghệ lớn3.1Các đại hội văn hóa cứu quốc
3.2Hội nghị văn hóa toàn quốc lần thứ nhất
3.3Hội nghị văn hóa toàn quốc lần thứ hai
3.4Hội nghị văn nghệ toàn quốc
3.5Hội nghị văn nghệ bộ đội
3.6Hội nghị tranh luận văn nghệ Việt Bắc
4Các giải thưởng4.1Giải thưởng văn nghệ 1951-1952
4.2Giải thưởng văn nghệ 1954-1955
4.3Giải thưởng văn nghệ Phạm Văn Đồng
4.4Giải thưởng văn nghệ Cửu Long Giang (Nam Bộ 1949-1950)4.4.1Tác phẩm
4.4.2Tác giả
4.5Giải thưởng văn nghệ Cửu Long Giang (Nam Bộ 1951-1952)
5Một số tác giả và tác phẩm5.1Tố Hữu
5.2Nguy