I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
- Nguyễn Ngọc Thuần (sinh 1969), nhà văn chuyên viết cho thiếu nhi.
- Văn phong nhẹ nhàng, trong trẻo, giàu chất thơ, giàu tình cảm gia đình.
2. Tác phẩm
- Trích từ truyện “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”.
- Thuộc thể loại truyện ngắn.
- Cốt truyện xoay quanh những cảm xúc và phát hiện tinh tế của một cậu bé trong quá trình cảm nhận thế giới bằng khứu giác, xúc giác, thính giác – những giác quan gắn với tình yêu thương của cha mẹ.
3. Chủ đề
- Tình yêu thương gia đình ấm áp.
- Quá trình khám phá thế giới bằng sự tinh tế, nhạy cảm và tâm hồn trong sáng của trẻ thơ.
- Ý nghĩa của việc cảm nhận cuộc sống bằng trái tim.

II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Tình cảm cha con ấm áp, dịu dàng
- Người cha luôn kiên nhẫn và yêu thương:
+ Dạy con cách nhận biết cái đẹp.
+ Khuyến khích con không chỉ nhìn bằng mắt, mà phải cảm nhận bằng tất cả các giác quan và tình cảm.
+ Cậu bé rất tin yêu cha, cảm nhận thế giới qua lời dạy của cha → tình cha con gần gũi, sâu sắc.
→ Tình cảm cha con là nền tảng giúp cậu bé trưởng thành về tâm hồn.
2. Thế giới qua cảm nhận tinh tế của trẻ nhỏ
- Cậu bé cảm nhận bông hoa bằng:
+ Hương thơm (khứu giác)
+ Độ mềm mịn (xúc giác)
+ Âm thanh (sự lặng im, gió)
→ Tác giả khơi gợi sự hồn nhiên, nhạy cảm, khả năng khám phá thế giới bằng trực giác.
+ Chi tiết “vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” mang ý nghĩa:
+ Nhắm mắt: cảm nhận bằng tâm hồn, cảm xúc.
- Mở cửa sổ: hướng ra thế giới rộng lớn, đón nhận cái đẹp.
→ Thông điệp: Đôi khi để thấy được điều đẹp đẽ, ta phải “nhắm mắt” để trái tim lên tiếng.
3. Vẻ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống
- Bông hoa trong câu chuyện không chỉ là một vật thực, mà là biểu tượng:
+ Vẻ đẹp tinh khiết của cuộc sống.
+ Sự kỳ diệu ẩn sau những điều nhỏ bé.
+ Qua cách miêu tả nhẹ nhàng, giàu chất thơ, tác giả làm nổi bật sự tinh khôi của thế giới trẻ thơ.
III. NGHỆ THUẬT
+ Ngôn ngữ giản dị, trong sáng, giàu chất thơ.
+ Miêu tả bằng giác quan phong phú.
+ Giọng kể nhẹ nhàng, giàu cảm xúc.
+ Xây dựng hình ảnh biểu tượng (bông hoa, cánh cửa sổ…).
IV. Ý NGHĨA – THÔNG ĐIỆP
+ Hãy cảm nhận cuộc sống bằng tấm lòng chân thành.
+ Cái đẹp có thể đến từ những điều bình dị nhất.
+ Tình yêu thương gia đình là nguồn nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.
V. TRẢ LỜI MỘT SỐ CÂU HỎI GỢI Ý
1. Vì sao cậu bé nhắm mắt khi cảm nhận hoa?
- Vì cha muốn cậu cảm nhận bằng tâm hồn và các giác quan khác, không chỉ bằng mắt.
- Khi nhắm mắt, cậu bé thấy được “cái đẹp bên trong”.
2. Chi tiết nào cho thấy tình cha con khăng khít?
- Cha kiên nhẫn dạy con nhận biết mùi hương.
- Cha luôn để con tự cảm nhận, không áp đặt.
- Hai cha con cùng chia sẻ những trải nghiệm nhỏ bé nhưng ý nghĩa.
3. “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” có ý nghĩa gì?
- Nghịch lý nghệ thuật → mở cửa sổ để đón cái đẹp, nhưng nhắm mắt để cảm nhận sâu hơn.
- Biểu tượng cho cách nhìn thế giới bằng cảm xúc và sự tinh tế.
VI. GHI NHỚ
Tác phẩm gợi ra vẻ đẹp tinh khôi của thế giới trẻ thơ và khẳng định rằng cái đẹp của cuộc sống chỉ hiện lên trọn vẹn khi ta cảm nhận bằng trái tim yêu thương.