A. Phương pháp & Ví dụ

Lý thuyết và Phương pháp giải

- Nắm vững các tính chất hóa học của các halogen và hợp chất của chúng

- Một số tính chất đặc trưng cần lưu ý:

+ Halogen là những phi kim điển hình. Đi từ flo đến iot, tính oxi hoá giảm dần. Các halogen đứng trước đẩy halogen đứng sau nó ra khỏi dung dịch muối halogen.

+ Flo có độ âm điện lớn nhất nên trong tất cả các hợp chất chỉ có số oxi hoá 1. Các nguyên tố halogen khác, ngoài số oxi hoá –1 còn có các số oxi hoá +1, +3, +5, +7.

+ Tính khử của HX: Tăng dần từ HF < HCl < HBr < HI.

+ Tính axit của dung dịch HX: Tính axit tăng dần từ HF < HCl < HBr < HI.

+ Tính axit của HXO₄ : Giảm dần từ HClO₄ > HBrO₄ > HIO₄.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1. Cân bằng các phản ứng oxi hóa – khử sau:

a) KMnO₄ + HCl → KCl + MnCl₂ + Cl₂ + H₂O

b) KClO₃ + HCl → KCl + Cl₂ + H₂O

c) KOH + Cl₂ → KCl + KClO₃ + H₂O

d) Cl₂ + SO₂ + H₂O → HCl + H₂SO₄

e) Fe₃O₄ + HCl → FeCl₂ + FeCl₃ + H₂O

f) CrO₃ + HCl → CrCl₃ + Cl₂ + H₂O

g) Cl₂ + Ca(OH) ₂ → CaCl₂ + Ca(OCl)₂ + H₂O

Hướng dẫn:

a, 2KMnO₄ + 16HCl → 2KCl + 2MnCl₂ + 5Cl₂ + 8H₂ O

b, KClO₃ + 6HCl → KCl + 3Cl₂ + 3H₂ O

c, 6KOH + 3Cl₂ → 5KCl + KClO₃ + 3H₂ O

d, Cl₂ + SO₂ + 2H₂O → 2HCl + H₂ SO₄

e, Fe₃ O₄ + 8HCl → FeCl₂ + 2FeCl₃ + 4H₂O

f, 2CrO₃ + 12HCl → 2CrCl₃ + 3Cl₂ + 6H₂ O

g, 2Cl₂ + 2Ca(OH) ₂ → CaCl₂ + Ca(OCl)₂ + 2H₂O

Ví dụ 2. Hoàn thành chuỗi phản ứng sau:

a) MnO₂ → Cl₂ → HCl → Cl₂ → CaCl₂ → Ca(OH) ₂ → Clorua vôi

b, KMnO₄ → Cl₂ → KCl → Cl₂ → axit hipoclorơ

→ NaClO → NaCl → Cl₂ → FeCl₃

Hướng dẫn:

a, MnO₂ + 4HCl → MnCl₂ + Cl₂ + 2H₂ O

H₂ + Cl₂ → 2HCl

2KMnO₄ + 16HCl → 2KCl + 2MnCl₂ + 5Cl₂ + 8H₂ O

Ca + Cl₂ → CaCl₂

CaCl₂ + NaOH → Ca(OH)₂ + NaCl

Cl₂ + Ca(OH) ₂ → CaOCl₂ + H₂O

b, 2KMnO₄ + 16HCl → 2KCl + 2MnCl₂ + 5Cl₂ + 8H₂ O

Cl₂ + 2K → 2 KCl

2KCl → 2K + Cl₂

Cl + H₂ O → HCl+ HClO

Cl₂ + 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂ O

NaClO + 2HCl → Cl₂ + NaCl + H₂ O

2NaCl + 2H₂ O → H₂ + 2NaOH + Cl₂

2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃

Ví dụ 3: Hoàn thành các phương trình hóa học theo sơ đồ sau, ghi rõ điều kiện phản ứng(nếu có):

Hướng dẫn:

a, 1. MnO₂ + 4HCl → MnCl₂ + Cl₂ + 2H₂O

2. Cl₂ + SO₂ + 2H₂ O → 2HCl + H₂SO₄

3. 2Na + 2HCl → 2NaCl + H₂

4. 2NaCl + 2H₂ O H₂ ↑ + 2NaOH + Cl₂

5. Cl₂ + 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂ O

b, 1. Fe + HCl → FeCl₂ + H₂

2. FeCl₂ + NaOH → Fe(OH) ₂ + NaCl

3. Fe(OH) ₂ + 2HCl → FeCl₂ + 2H₂O

4. 2FeCl₂ + Cl₂ → 2FeCl₃

5. FeCl₃ + 3AgNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3AgCl

B. Bài tập trắc nghiệm

• Câu 1. Cho sơ đồ:

  

  Viết các phản ứng xảy ra theo sơ đồ trên với X là NaCl.

Câu 2. Hoà tan khí Cl₂ vào dung dịch KOH đặc, nóng, dư. Dung dịch thu được có các chất thuộc dãy nào dưới đây ?

A. KCl, KClO₃, Cl₂.        B. KCl, KClO₃, KOH, H₂O.

C. KCl, KClO, KOH, H₂O.        D. KCl, KClO₃.

Câu 3. Hoà tan khí Cl₂ vào dung dịch KOH loãng, nguội, dư. Dung dịch thu được có các chất thuộc dãy nào dưới đây ?

A. KCl, KClO₃, Cl₂.        B. KCl, KClO₃, KOH, H₂O.

C. KCl, KClO, KOH, H₂O.        D. KCl, KClO₃.

Câu 4. Cho các chất sau : KOH (1), Zn (2), Ag (3), Al(OH)₃ (4), KMnO₄ (5), K₂SO₄ (6). Axit HCl tác dụng được với các chất :

A. (1), (2), (4), (5).        B. (3), (4), (5), (6).

C. (1), (2), (3), (4).        D. (1), (2), (3), (5).

Câu 5. Cho các chất sau : CuO (1), Zn (2), Ag (3), Al(OH)₃ (4), KMnO₄ (5), PbS (6), MgCO₃ (7), AgNO₃ (8), MnO₂ (9), FeS (10). Axit HCl không tác dụng được với các chất :

A. (1), (2).       B. (3), (4).       C. (5), (6).        D. (3), (6).

Câu 6. Cho các phản ứng :

(1) O₃ + dung dịch KI →

(2) F₂ + H₂O -^to→

(3) MnO₂ + HCl đặc -^to→

(4) Cl₂ + dung dịch H₂S →

Các phản ứng tạo ra đơn chất là :

A. (1), (2), (3).        B. (1), (3), (4).

C. (2), (3), (4).        D. (1), (2), (4).

Câu 7. Cho sơ đồ chuyển hóa:

Fe3O₄ + dung dịch HI (dư) X + Y + H₂O

Biết X và Y là sản phẩm cuối cùng của quá trình chuyển hóa. Các chất X và Y là :

A. Fe và I₂.        B. FeI₃ và FeI₂.

C. FeI₂ và I₂.       D. FeI₃ và I₂.

Câu 8. Viết phương trình hóa học của phản ứng thực hiện các biến hóa dưới đây, ghi tên các chất và điều kiện của phản ứng.