Bài 3: Sản xuất giống cây trồng

A. Lý thuyết, Nội dung bài học

I - MỤC ĐÍCH CỦA CÔNG TÁC SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG

1. Duy trì, củng cố độ thuần chủng, sức sống và tính trạng điển hình của giống

2. Tạo ra số lượng giống cần thiết để cung cấp cho sản xuất đại trà

3. Đưa giống tốt phổ biến nhanh vào sản xuất

II - HỆ THỐNG SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG

Hệ thống sản xuất giống gồm 3 giai đoạn:

Giai đoạn 1: Sản xuất hạt giống siêu nguyên chủng (SNC):

   - Hạt giống SNC là hạt giống có chất lượng và độ thuần khiết rất cao

Giai đoạn 2: Sản xuất hạt giống nguyên chủn từ siêu nguyên chủng:

    - Hạt giống nguyên chủng là hạt giống chất lượng cao được nhân ra từ hạt giống siêu nguyên chủng

    - Tiến hành tại các công ty hoặc các trung tâm giống cây trồng

Giai đoạn 3: Sản xuất hạt giống xác nhận:

   - Hạt giống xác nhận được nhân ra từ hạt giống nguyên chủng để cung cấp cho nông dân sản xuất đại trà

    - Tiến hành tại các cơ sở nhân giống liên kết giữa các công ti, trung tâm và cơ sở sản xuất

III. QUY TRÌNH SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG

1. Sản xuất giống cây trồng nông nghiệp

Quy trình sản xuất giống cây trồng nông nghiệp được xây dựng dựa vào các phương thức sinh sản của cây trồng

a) Sản xuất giống ở cây trồng tự thụ phấn

Đối với giống cây trồng do tác giả cung cấp hoặc có hạt giống siêu nguyên chủng thì quy trình sản xuất hạt giống theo sơ đồ duy trì

Năm thứ nhất: Gieo hạt tác giả (hạt SNC), chọn cây ưu tú

Năm thứ hai: Hạt của cây ưu tú gieo thành từng dòng. Chọn các dòng đúng giống, thu hoạch hỗn hợp hạt. Những hạt đó là hạt siêu nguyên chủng

Năm thứ ba: Nhân giống nguyên chủng từ giống siêu nguyên chủng

Năm thứ tư: Sản xuất hạt giống xác nhận từ giống nguyên chủng

Các giống nhập nội, các giống bị thoái hoá (không còn giống siêu nghuyên chủng) sản xuất hạt giống theo sơ đồ phục tráng.

Năm thứ nhất: Gieo hạt của vật liệu khởi đầu (cần phục tráng) chọn cây ưu tú

Năm thứ hai: Đánh giá dòng lần 1. Gieo hạt cây ưu tú thành dòng, chọn hạt của 4 đến 5 dòng tốt nhất để gieo ở năm thứ ba

Năm thứ ba: Đánh giá dòng lần 2. Hạt của dòng tốt nhất chia làm hai để nhân sơ bộ và so sánh giống. Hạt thu được là hạt siêu nguyên chủng đã phục tráng

Năm thứ tư: Nhân hạt giống nguyên chủng từ hạt siêu nguyên chủng

Năm thứ năm: Sản xuất hạn giống xác nhận từ hạt giống nguyên chủng

B. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1:Mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng:

A. Sản xuất hạt giống SNC

B. Đưa giống mới phổ biến nhanh vào sản xuất.

C. Đưa giống tốt phổ biến nhanh vào sản xuất.

D. Tạo ra số lượng lớn cần thiết để cung cấp cho sản xuất đại trà

Câu 2:Quá trình hạt giống được cơ quan chọn tạo giống nhà nước cung cấp đến khi nhân được số lượng lớn hạt giống phục vụ cho sản xuất đại trà phải trải qua các giai đoạn sản xuất hạt giống sau:

A. Từ hạt tác giả → hạt siêu nguyên chủng → hạt nguyên chủng → hạt xác nhận

C. Giống nhập nội → hạt siêu nguyên chủng → hạt nguyên chủng → hạt xác nhận

D. Hạt giống siêu nguyên chủng → hạt nguyên chủng →hạt xác nhận

Câu 3:Trong hệ thống sản xuất giống cây trồng, mục đích tạo ra hạt giống xác nhận là:

A. Do hạt nguyên chủng tạo ra

B. Do hạt siêu nguyên chủng tạo ra

C. Để nhân ra một số lượng hạt giống

D. Để cung cấp cho nông dân sản xuất đại trà

Câu 4:Quy trình sản xuất giống cây trồng nông nghiệp được dựa vào các . . . . . của cây trồng.

A. Đặc điểm hình thái.

B. Đặc điểm sinh lí.

C. Phương thức sinh sản.

D. Phương thức dinh dưỡng.

Câu 5:Quy trình sản xuất giống cây trồng thụ phấn chéo khác với tự thụ phấn là:

A. Sản xuất ra hạt giống xác nhận

B. Lựa chọn ruộng sản xuất giống ở khu cách li.

C. Chọn lọc ra các cây ưu tú

D. Bắt đầu sản xuất từ giống SNC

Câu 6:Sản xuất giống cây trồng thụ phấn chéo vì sao phải chọn ruộng cách li?

A. Khi thụ phấn sẽ bị tạp giao.

B. Để đạt chất lượng tốt

C. Hạt giống là SNC

D. Hạt giống là hạt bị thoái hóa

Câu 7:Quy trình sản xuất giống ở cây tự thụ phấn được tiến hành như sau

A. Từ hạt tác giả → hạt siêu nguyên chủng → hạt nguyên chủng → hạt xác nhận

C. Giống nhập nội → hạt siêu nguyên chủng → hạt nguyên chủng → hạt xác nhận

D. Hạt giống siêu nguyên chủng → hạt nguyên chủng →hạt xác nhận

Câu 8:Khâu khác biệt cơ bản trong sản xuất hạt giống theo sơ đồ duy trì và sơ đồ phục tráng ở cây tự thụ phấn là:

A. Nhân hạt giống nguyên chủng từ giống siêu nguyên chủng

B. Sản xuất hạt siêu nguyên chủng

C. Sản xuất hạt giống xác nhận

D. Không tuân theo hệ thống sản xuất giống cây trồng

Câu 9:Hệ thống sản xuất giống cây trồng tuân theo trình tự:

A. XN - NC - SNC

B. XN - SNC - NC

C. SNC - XN - NC

D. SNC - NC – XN

Câu 10:Hạt giống xác nhận là hạt giống:

A. Được nhân ra từ hạt giống siêu nguyên chủng, để tiếp tục nghiên cứu

B. Được nhân ra từ hạt giống nguyên chủng cung cấp cho nông dân sản xuất đại trà

D. Được nhân ra từ hạt giống siêu nguyên chủng cung cấp cho nông dân sản xuất đại trà